افزایش شیوع فرسایش دندان و حساس شدگی عاج دندان موجب پیدایش هرچه بیشتر خمیردندان در بازار شده که ادعای درمان این مشکل ها را دارند. درحالی که ۲۰ سال پیش خمیردندان هایی این چنینی وجود نداشتند، امروزه بسیاری از خمیردندان ها با مارک های مختلف ارائه می شوند.
با این حال، مطالعه ای که توسط دانشگاه BERN از دانشگاه های سوییس- با مشارکت یک محقق که توسط یک بورس تحصیلی از بنیاد تحقیقات سائو پائولو پشتیبانی می شد نشان داد که هیچکدام از نُه خمیردندان بررسی شده قادر به کاهش ریزش مینای دندان که عامل اصلی فرسایش دندان و حساس شدگی عاج دندان است نشدند.
سمیرا هلنا جوآنسوزا – محقق دکترای دانشکده سائوپائولو در برزیل و اولین نویسنده این مقاله اذعان می‌دارد:
«محققان نشان داده اند عاج دندان برای اینکه حساس شود باید با توبول‌هایی باز در معرض قرار گیرد تا حساس شود که فرسایش، یکی از این عوامل است. به همین دلیل است که خمیردندان هایی در تحقیقات بررسی شدند که ادعای ضدفرسایش و ضدحساس شدگی دارند.»
براساس مقاله ای که در گزارش های علمی منتشر شده، در استفاده از تمامی خمیردندان ها مقداری متفاوت از سطح مینای دندان آسیب دیده و هیچکدام از خمیردندان ها از مینای دندان دربرابر فرسایش به صورت کامل محافظت نمی کنند.
نویسندگان این مقاله صراحتاً تاکید کردند که این خمیردندان ها عملکرد دارند اما باید به عنوان مکمل به کار گرفته شوند نه به عنوان درمان. مطابق نظر João-Souza، حداقل سه عامل موردنیاز است: درمان تجویز شده توسط داندانپزشک، استفاده از خمیردندان مناسب و تغییر روش زندگی به خصوص رژیم غذایی.
سمیرا هلنا جوآنسوزا افزود:
« فرسایش دندان ها وابسته به چند فاکتور است که با مسواک زدن و بیش از هرچیزی با رژیم غذایی ارتباط دارد. غذا ها و نوشیدنی ها به علت فرآوری صنعتی به صورت فزاینده ای اسیدی هستند.»
بیشتر بخوانید:
بیان شده که فرسایش دندانی، نوعی ازدست دادن بافت سخت دندانی به صورت مزمن است که برخلاف پوسیدگی دندان که مرتبط با باکتری است، براثر اسید و بدون دخالت باکتری اتفاق می افتد که زمانی که با اقدامی مکانیکی مانند مسواک زدن همراه شود باعث فرسایش می شود. در چنین شرایطی بیماران موقع نوشیدن یا خوردن چیزی سرد، گرم یا شیرین نوعی ناراحتی احساس می کنند.
درباره اظهارات مراجعان به کیلینیک گفته می‌شود:
« آنان با شکایت از پوسیدگی به کلینیک می‌آیند درحالی که در حقیقت مشکل آن ها به علت درمعرض قرار گرفتن عاج دندان براثر مسواک زدن با خمیردندانی بسیار ساینده می باشد، به عنوان نمونه، با اختلاط استفاده از مقدار زیادی از غذا های اسیدی و نوشیدنی ها.»
همچنین افزوده می‌شود: « در کار بالینی ما بیمارانی را با چنین مشکلاتی در ناحیه گردن بین دندان ها و لثه مشاهده می‌کنیم. مینای دندان در این نواحی نازکتر و بیشتر مستعد این مشکل است.»
روش شناسی:
هشت خمیردندان ضد فرسایش و ضد حساسیت و یک خمیردندان شاهد که همه در داروسازی ها و داروخانه های برزیل و اروپا در دسترس قرار دارند مورد آزمایش قرار گرفتند.
تحقیق اثر مسواک زدن هر روزه را همزمان با قرار گرفتن در معرض محلول اسید برای پنج روز متوالی بر روی مینای دندان بررسی کرد. در تحقیقات از دندان های آسیای کوچک اهدایی برای هدفی تحقیقاتی، بزاق مصنوعی و یک ماشین مسواک خودکار استفاده شد.
طبق توضیحات خوآ سوزا از یک آزمایش کمی سخت برای محاسبه ازدست دادن مینای دندان در استفاده از مسواک استفاده شد. آنالیز های شیمیایی شامل سنجش ph و سطح قلع، کلسیم، فسفات و فلوراید بود. آنالیز های فیزیکی شامل سنجش وزن ذرات ساینده موجود در خمیردندان و سنجش اندازه و رطوبت پذیری آن ها بود – راحتی با خمیردندانی بود که با بزاق مصنوعی مخلوط شده بود که بیشتر در سطح دندان گسترش می‌یافت. درطول مسواک زدن با خمیردندان های مخلوط با بزاق مصنوعی، مشخص شد که خواص خمیردندان ها متفاوت است؛ پس، تصمیم گرفتند که آنالیز ها را به عوامل فیزیکی و شیمیایی گسترش دهند که باعث جامع تر شدن مطالعه شد.
به صورت مشابهی از لحاظ آماری:
تمامی خمیردندان های آنالیز شده باعث کاهش میزان پیشرفت ازدست دادن سطح دندانی در دوره پنج روزه شدند.
مطابق گفته های Aranha:
«هیچکدام از خمیردندان ها بهتر از دیگری نبودند. تظاهرات به هر کیس بستگی خواهد داشت. تست ها نشان دادند استفاده از برخی خمیردندان ها تخریب کمتری درپی خواهد داشت ولی در این معیار تمامی خمیردندان ها عملکردی مشابه نمونه شاهد از خود نشان دادند. از لحاظ آماری تمامی آنان مشابه بودند اگرچه به صورت نرمال بین آن ها تفاوت وجود داشت؛ ما درحال حاضر بر روی مطالعاتی دیگر که مربوط به عاج دندان است کار می‌کنیم تا در باره حالات ممکن تصمیم بگیریم زیرا هیچکدام از خمیردندان ها قادر به محافظت دندان از فرسایش دندانی و حساس شدگی دندانی نبودند که باعث نگرانی می شود.»
محققان تصمیم دارند مطالعه ای دقیق در مورد آن را به صورت آزمایشگاهی آغاز کنند که شامل ارزیابی درد نیز خواهد بود.
