پسر و دختری که هم اکنون چهار سال دارند، دومین مورد دوقلوهایی هستند که «sesquizygotic» یا «نیمه زیگوته» نام دارند.
هم اکنون دو مورد از دوقلوهایی وجود دارند که هنگام بوجود آمدن محققان را شوکه کردهاند چون نه کاملاً همسان هستند و نه مثل خواهر و برادران دیگر تفاوت دارند! بلکه چیزی میان این دو حالت هستند.
تیم تحقیقاتی گزارش میدهد این پسر و دختر دومین مورد دوقلوهای نیمه همسان هستند که تا امروز ثبت شده است و اولین موردی هستند که در زمان بارداری تشخیص داده شد.
این وضعیت برای محققین شگفت انگیز بود. سونوگرافی یک زن باردار ۲۸ ساله با نشان دادن جفت مشترک بر وجود دوقلوهای همسان دلالت داشت. اما کمی بعد مشخص شد موضوع آنگونه که به نظر میرسید نیست.
دکتر Michael Gabbett – نخستین نویسندهی گزارش – گفت:
«اتفاقی که افتاد، بازگشت مادر باردار برای پیگیری وضعیت خود با سونوگرافی بعد از چند ماه بود و ما متوجه شدیم یکی از جنینها دختر و دیگری پسر است. در آن زمان ما مطالعات ژنتیکی بر جنینها را آغاز کردیم و نقطهی شروع کارهایمان شد.»
دوقلوها در حالت عادی یا همسان میباشند و یا ناهمسان. درمورد همسان، زمانی شاهد اتفاق خواهیم بود که یک تخمک با یک اسپرم لقاح کرده و تخم حاصل تقسیم شده و دوتا شود. این اتفاق باعث خواهد شد دو نوزاد با ژنتیک یکسان متولد شوند. درمورد دوقلوهای ناهمسان، زمانی شاهد اتفاق خواهیم بود که دو تخمک، هرکدام با یک اسپرم جداگانه لقاح کرده و دو تخم ناهمسان بوجود آورند. در این حالت دو جنین با محتوای ژنتیکی متفاوت در یک بارداری متولد خواهند شد؛ دو فرزندی که همزان متولد میشوند مشابه حالتی خواهند بود که فرزندان با فاصله زمانی و نه طی یک حاملگی به دنیا میآیند.
Gabbett و همکارانش در ژورنال پزشکی New England گزارش کردند که در مواجهه با این سناریوی گیجکننده، از دو کیسهی آمنیوتیک نمونه برداری کردند. این کار به آنان اجازه میداد ژنوم هر دو جنین را قبل از تولد و طی بارداری بررسی کنند.
آنان اظهار میدارند که نتایج بسیار غیرمعمول بود. دوقلوها «نیمه همسان» یا «نیمه زیگوته» یا به عبارتی دیگر« semi-identical or sesquizygotic » بودند.
Gabbett گفت:
«چیزی که تجربه کردیم، سلسله رویدادهای غیرعادی بود.»
اعتقاد بر این است که این حالت حاصل لقاح دو اسپرم با یک تخمک میباشد. در آخرین مورد، یک اسپرم کروموزوم X و اسپرم دیگر کروموزوم Y حمل میکرد.
بعد از لقاح، کروموزومهای دو اسپرم و یک تخمک، به سه بسته ژنتیکی تبدیل شدند. یکی از این بستهها حاوی کروموزوم از هر دو اسپرم بود؛ بدین معنی که از پدر دو بستهی ژنتیکی داشت اما از مادر هیچ کروموزومی نداشت. دو بستهی دیگر حاوی بسته کروموزومی یکسان از مادر بودند؛ همچنین از یکی از دو اسپرم کروموزوم دریافت کردهبودند. این اتفاق باعث ایجاد سلولهایی با ژنوم XX (زن) یا XY (مرد) میشود.
زمانی که تخمهای لقاح یافته تقسیم شدند و توده توپ شکل ایجاد شده از سلولها رشد کرد، سلولهای حاوی ژنوم هردو اسپرم که فاقد ژنوم تخمک بودند از بین رفتند. با این حال، بقیهی سلولهایی که از تخمک و یکی از اسپرمها کروموزوم دریافت کرده بودند به تقسیمات خود ادامه دادند.
بیشتر بخوانید:
- زنانی که فرزندان دوقلو به دنیا میآورند دارای چه ویژگیهایی هستند؟
- چندقلوزایی؛ چه توجیه علمی برای آن وجود دارد؟
Gabbett گفت:
«اتفاقی که بعد از آن میافتد این است که این تودهی توپی شکل به دو نیم تقسیم میشود و دو جنین که دوقلو هستند خواهیم داشت.»
به اضافهی این که این دو جنین، شباهت ژنتیکی بیشتر از دوقلوهای ناهمسان دارند اما این شباهت به حد همسان بودن نیست.
اما وضعیت به همین سادگی و سرراستیها هم نیست. برخی از سلولهای هردو جنین بوجود آمده دو کروموزوم X دارند وبرخی یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند.
Gabbett افزود به علت این که یکی از دوقلوها پسر و دیگری دختر بود، نسبت این سلولها در هرکدام متفاوت بودند. یکی از جنینها تعداد بیشتری سلول XY و دیگری تعداد بیشتری سلول XX داشت. اولی تبدیل به پسر و دومی تبدیل به دختر شد.
قبل از این مورد، فقط یک مورد دیگر گزارش شده بود که در سال ۲۰۰۷ در آمریکا و پس از تولد یکی از نوزادان با اندامهای تناسلی مبهم مشاهد شده بود. تیم تحقیقاتی اظهار کردهاند که هیچکدام از متولدین این مورد جدید، اندام تناسلی مبهم نداشتند.
با این حال، این مورد نیز بدون عوارض و مشکل نبود. درحالی که کودکان در بخش سزارین متولد شدند و در ابتدا کاملاً سالم به نظر میرسیدند، کاشف به عمل آمد که در بدن دختر متولد شده کمی قبل از تولد لخته خونی ایجاد شده. بازوی وی را زمانی که چهارماهه بود قطع کردند.
سپس زمانی که سه ساله بود مجبور به خارج کردن تخمدانهای او شدند چون به طور کامل شکل نگرفته بودند. این اتفاق میتوانست خطر برخی سرطانها را در او افزایش دهد.
Gabbett بیان کرد با این که ممکن است موارد دیگری از دوقلوهای sesquizygotic وجود داشته باشند که هنوز گزارش نشدهاند، این اتفاق همچنان غیرمعمول است. این تیم تحقیقاتی در حین تحقیقات خود پرونده و اطلاعات ۱۰۰۰ دوقلوی دیگر که ناهمسان بودند را بررسی کردند اما نتوانستند دوقلوی نیمه همسان دیگری پیدا کنند.
Gabbett گفت:
«این حالت فوقالعاده نادر است پس ما تصور نمیکنیم چیز خاصی وجود داشته باشد که مردم بخواهند در مورد آن مرتباً آزمایش شوند یا راجع به آن نگرانی داشته باشند.» وی همچنین افزود که این اتفاق تصورات متعارف را به چالش میکشد. «ما از قدیم دوقلوها را به دو نوع همسان و ناهمسان تقسیم میکنیم و این نوع سوم تقسیم بندی است.»