پسوریازیس (psoriasis) نوعی بیماری پوستی است که سبب ایجاد حساسیت، عموما در زانو، آرنج، دست، پا و پوستسر میشود. بیشاز ۷.۵میلیون آمریکایی به پسوریازیس مبتلا هستند.
زمانی که این عارضه پوستسر را مورد حمله قرار میدهد، قسمتهایی از این ناحیه قرمز، برآمده و سرخرنگ میشوند. در شکلهای گسترده نیز تمام قسمتهای پوست سر بهعلاوهی قسمتهایی از پیشانی، گردن و پشتگوشها تحت تاثیر قرار میگیرند.
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس، نوعی بیماری خودایمنی است که موجب رشد بسیار سریع سلولهای پوستی و درنتیجهی آن، التهاب و زخم در سطح پوست ظاهر میشود.
زمانی که سلولهای پوستی ساخته میشوند، مدت زمانی سپری میشود که از اعماق به سطح برسند و سپس جایگزین سلولهای مردهی موجود در لایهی خارجی شوند. این پروسه نزدیک به یک ماه بهطول میانجامد. پسوریازیس سبب افزایش سرعت این روند شده بنابراین در قسمتهای از پوست، سلولهای رشد نیافته به سطح میرسند؛ این نواحی، پلاک نام دارند.
این قسمتها ممکناست با احساس خارش یا درد همراه باشند یا با خشکی و ترکهایی که برخی اوقات خونریزی دارند. تورم و سفتی مفاصل نیز از علائم شایع این بیماریاست.
در نواحی زیر، بروز پلاکها شایعتر است:
- آرنج
- زانوها یا سایر قسمتهای پا؛ خصوصا کف پا
- نواحی پایینی کمر
- دستها خصوصا انگشتان
- صورت
- پوستسر
نشانههای پسوریازیس پوستسر
علاوهبر نشانههای شایع پسوریازیس، نوعی که پوست سر را تحت تاثیر قرار میدهد، برخی نشانههای اختصاصی دارد که عبارتاند از:
- قسمتهای قرمز رنگ موجود در این ناحیه که میتوانند بسیار سطحی یا عمیق باشند
- پوستهپوسته شدن این ناحیه که در ابتدا ممکن است بسیار سطحی بهنظر برسد
- خشکی، خونریزی، درد و سوزش پوست این ناحیه
- ریزش موی موقتی که در اثر خاراندن پوست این ناحیه ممکناست رخ دهد و اغلب قابل بازگشت است
جلوگیری و درمان
جلوگیری از حملهی شدید سیستم ایمنی بهترین راه برای جلوگیری از ریزش مو میباشد. درمان مناسب نیز برای جلوگیری از شدیدتر شدن علائم، حیاتیاست.
متخصص پوست میتواند با تجویز درمان مناسب، اثرات حمله را کنترل کند. برخی درمانهایی که برای این عارضه تجویز میشوند عبارتاند از:
- داروهای کورتیکواستروئیدی که مستقیما در محل اعمال میشوند
- استفاده از کرمهای ویتامین D
- نوردرمانی؛ میزان اثر این روش به ضخامت موها بستگی دارد.
- داروهای خوراکی از قبیل بیولوژیکها، متوترکسات یا رتینوئیدها
- شامپوهای دارویی حاوی سالیسیلیک اسید یا قطران که استفاده از آنها دارای محدودیت است چرا که اسید موجود میتواند با تضعیف فولیکولها، زمینهساز حملات بعدی شود.
ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی نیز میتواند به بهبود این شرایط منجر شود؛ از جمله:
- ترک دخانیات
- محدودکردن قرارگیری پوست در معرض سرما
- محدودکردن استرس
- جلوگیری از لمس یا خاراندن محل پلاک
ویتامینی با نام بیوتین میتواند برای افراد مبتلا به پسوریازیس مفید باشد؛ این ماده بهصورت مکمل موجود است.