محققان دریافته‌اند که باکتری‌های خانواده‌ی Actinobacteria، باکتری‌هایی دریایی هستند که درون جلبک دریایی زندگی می‌کنند و می‌توانند خواص ضدمیکروبی و ضدسرطانی داشته باشند.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند میکروب‌ها، ارگانیسم‌هایی هستند که باعث ایجاد بیماری می‌شوند؛ ولی بدن انسان میزبان بیلیون‌ها میکروب است که برای زندگی ما ضروری هستند.
میکروب‌ها شامل باکتری‌ها، انگل‌ها، قارچ‌ها، جلبک‌ها، آمیب‌ها و کپک‌ها هستند.
میکروب‌ها ترکیباتی تولید می‌کنند که دانشمندان برای توسعه‌ی داروهای کنونی و در دسترس، از آن‌ها استفاده می‌کنند.
در سال‌های اخیر، مساله‌ی رو به رشد مقاومت دارویی به این معنا بوده است که دانشمندان نیازمند کشف مرزهای جدیدی برای ساخت داروهای جایگزین هستند.
Actinobacteria میکروارگانیسم‌هایی هستند که هم در آب و هم در خاک حضور دارند. این باکتری‌ها در دریا، نقش مهمی در بازیافت مواد زیستی دارند و ترکیباتی تولید می‌کنند که ممکن است در داروسازی کاربرد داشته باشد.
از زمین تا دریا
Actinobacteria دریایی نسبتا ناشناخته باقی مانده‌اند. ولی مطالعات اخیر نشان داده است که این باکتری‌ها این توانایی را دارند که در آینده داروهایی را علیه طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله سرطان، مالاریا، عفونت‌های خاص و بیماری‌های التهابی فراهم کنند.
محققان نتیجه گرفته‌اند که Actinobacteria نوع متفاوتی از ماده‌ی بیوشیمیایی را با اسکلت‌های کربنی متعدد تولید می‌کنند که گفته می‌شود جز اصلی مداخله‌کننده با بیماری‌زایی در قسمت‌های مختلف بدن انسان است. این کشف، ممکن است به توسعه‌ی داروهای هدفمند منجر شود.
یک مطالعه‌ی جدید در مجله‌ی Frontiers in Microbiology نشان می‌دهد که گونه‌ای رایج از جلبک دریایی به نام Laminaria ochroleuca که منبع غنی Actinobacteria است، می‌تواند خواص ضدمیکروبی و ضدسرطانی داشته باشد. دانشمندان می‌توانند از این جلبک برای توسعه‌ی داروهای جدید استفاده کنند.
نویسنده‌ی ارشد، دکتر Maria de Fátima Carvalho، از مرکز بین رشته‌ای علوم دریایی و محیط زیستی (CiiMAR) پرتغال می‌گوید:
حدود نیمی از ۲۰ هزار داروی مشتق شده از میکروب‌ها که در حال حاضر شناخته شده است، از Actinobacteria منشا می‌گیرد.
Actinobacteria عمدتا در رسوب‌های دریایی زندگی می‌کنند؛ ولی می‌توانند داخل جلبک‌های دریایی نیز زنده بمانند. همان طور که دکتر Carvalho توضیح می‌دهد، فراوانی این باکتری‌ها در دریا می‌تواند فایده‌ی چشمگیری برای دانشمندان داشته باشد:
امروزه عرضه‌ی گونه‌های جدید بر روی زمین- که اسپورها و شبکه‌های منشعبی مثل یک قارچ ایجاد می‌کنند- در حال راه‌اندازی است.
دکتر Carvalho اضافه می‌کند:
چندین داروی جدید مشتق شده از Actinobacteria دریایی تا کنون شناخته شده است. این داروها شامل داروی ضدسرطان salinosporamide A، در کارآزمایی‌های بالینی کنونی و چندین آنتی‌بیوتیک جدید است که علیه عفونت‌های مقاوم به دارو، مثل MRSA (استافیلوکوک مقاوم به متی‌سیلین) و توبرکلوسیز (سل) موثراند.
L. ochroleuca یک جلبک قهوه‌ای است که ساختارهای پیچیده و متنوعی به نام جنگل‌های kelp ایجاد می‌کند. محققان می‌دانستند که در برخی گونه‌های kelp، باکتری‌های Actinobacteria در مقابل تهیه‌ی مواد غذایی و حفاظت فیزیکی جلبک‌ها، برای آن‌ها ترکیباتی محافظت‌کننده تولید می‌کنند. اما این اولین مطالعه‌ای است که بر روی باکتری‌های درون L. ochroleuca تمرکز می‌کند.
امیدوار بودن به تولید داروهای جدید
تیم پژوهشی، نمونه‌های L. ochroleuca را از پرتغال شمالی تجزیه و تحلیل کردند. پس از کشت دادن نمونه‌ها به مدت ۶ هفته در آزمایشگاه، دانشمندان ۹۰ سویه از Actinobacteria را جداسازی و از نظر فعالیت ضدمیکروبی و ضدسرطانی غربال‌گری کردند.
مطالعه نشان داد که ۴۵ تا از عصاره‌های Actinobacteria، رشد باکتری‌های مضری را مثل Staphylococcus aureus و Candida albicans مهار کرد. این باکتری‌ها باعث عفونت‌های پوستی می‌شوند. برخی عصاره‌ها در غلظت‌های بسیار پایین موثر بودند. هم‌چنین عصاره‌های متعددی دارای خواص ضدسرطانی بودند.
دکتر Carvalho می‌گوید:
۷ عدد از عصاره‌ها، رشد سلول‌های سرطانی پستان و سلول‌های عصبی خاصی را مهار کردند؛ در حالی که هیچ اثری روی سلول‌های سرطانی نداشتند.
دانشمندان نتیجه گرفتند که جلبک دریایی L. ochroleuca، حاوی مقادیر بالایی Actinobacteria است که دارای خواص ضدمیکروبی و مبارزه با سرطان هستند.
آزمایش‌های بیشتر بر روی این سویه‌های قدرتمند باکتری‌ها نشان داد که برخی اثرات آن‌ها مربوط به ترکیباتی است که محققان نمی‌توانند آن‌ها را در پایگاه‌های ترکیبات بیواکتیو پیدا کنند. نویسندگان مطالعه، مشتاق ادامه‌ی تحقیقات خود در مورد این ترکیبات شیمیایی هستند.
سرپرست نویسندگان، دکتر Carvalho می‌گوید:
ما عصاره‌هایی را از دو سویه‌ی Actinobacteria شناسایی کردیم که با هیچ ترکیبی در جامع‌ترین پایگاه‌های بین‌المللی مواد بیواکتیو طبیعی مطابقت نداشتند. ما قصد داریم این نتایج شگفت‌انگیز را دنبال کنیم.
