در افرادی که مستعد خستگی هستند٬ این وضعیت ممکن است باعث آسیب به سلامت روانی آن ها شود. موقعی که خسته می شویم چه اتفاقاتی در مغز رخ می دهد؟ و ما چگونه می توانیم با خستگی مقابله کنیم؟
به طور متوسط در ایالات متحده٬ افراد بالغ هر ساله ۱۳۱ روز خستگی را تجربه می کنند . یا حداقل این چیزی است که مطالعه تجاری جدید می گوید. چیزی که اهمیت دارد٬ فقط زمانی نیست که یک فرد در طول آن احساس خستگی می کند؛ بلکه چگونگی واکنش افراد به خستگی نیز مهم است.
از دیدگاه سنتی ٬ خستگی مورد سرزنش است. زیرا بسیاری از افراد معتقد هستند که خستگی برابر است با عدم بهره وری و تمرکز روی مسئولیت ها. با این وجود٬ برخی از تحقیقات نشان داده اند که خستگی خوب است. زیرا موجب بهبود خلاقیت می شود. به هر حال خستگی چیزی است که همه ما به طور مکرر در طول زندگیمان تجربه کرده ایم. براساس برخی تحقیقات به نظر می رسد که حیوانات نیز خستگی را تجربه می کنند.
سامی پرون استادیار دانشگاه ایالتی واشنگتن در Pullman می گوید:
همه خسته می شوند. اما بعضی از افراد بیشتر خسته می شوند که آسیب زاست.
بنابراین پرون و همکارانش در دانشگاه ایالتی واشتنگتن مطالعه ای انجام دادند که درباره ی نحوه فعالیت مغز در خستگی متمرکز است.
یافته های این مطالعه که در ژورنال Psychophysiology منتشر شده است٬ ممکن است به مشخص شدن بهترین راه برای مقابله با خستگی کمک کند. بنابراین این وضعیت بر سلامت روانی تاثیر نخواهد گذاشت.
بیشتر بخوانید:
- دکمۀ چُرت زنگ هشدار؛ راز خستگی‌های صبح‌گاهی!
- خستگی و افسردگی؛ ارتباط چیست؟
- هنگام خستگی مفرط، سیگنال‌های مغزی شما ضعیف و آهسته می‌شود
مقدمات مطالعه
برای شروع محققان این تیم باور داشتند که در مغز افرادی که به طور منفی به خستگی واکنش می دهند و افرادی که موقع خستگی تاثیرات بدی را تجربه نمی کنند٬ تفاوت های ذاتی وجود دارد. با این وجود٬ تست های اولیه (با استفاده از کلاهک های الکتروانسفالوگرام (EEG) برای اندازه گیری فعالیت مغزی داوطلبان شرکت در این مطالعه) ثابت کرد که آن ها اشتباه می کنند.
پرون توضیح می دهد:
ما قبلا فکر میکردیم که باید در مغز افرادی که به طورمنفی به خستگی واکنش می دهند٬ موج های خاصی قبل از خسته شدن وجود داشته باشد. اما در تست های ابتدایی تفاوتی در موج های مغزی نیافتیم. تفاوت های مغزی فقط در حالت خستگی آشکار شد.
بنابراین اگر به طور ذاتی در مغز افراد تفاوتی وجود ندارد٬ چرا خستگی بر بعضی از افراد اثرات شدید تری دارد؟ محققان به این نتیجه رسیدند که محتمل ترین توضیح برای این موضوع پاسخ افراد است: بعضی از افراد به طور ضعیفی به خسته شدن واکنش می دهند که سلامت آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
تحقیقات قبلی این محققان نشان داده بود که افرادی که اغلب خسته هستند٬ بیشتر از سایر افراد مستعد سلامت روانی ضعیف بخصوص اضطراب و افسردگی هستند.
براساس این مقدمات٬ محققان دنبال راهی برای مقابله با خستگی هستند؛ بنابراین با مقابله با خستگی احتمال آسیب به سلامت روان کمتر است. اما این استراتژی ها چه هستند؟ قبل از پاسخ به این سوال پرون و همکارانش باید موضوع دیگری را حل می کردند : خستگی در مغز چگونه است؟
فعالیت مغز در افرادی که مستعد خستگی هستند
محققان برای انجام مطالعه از ۵۴ داوطلب جوان استفاده کردند. از این داوطلبان خواسته شد تا پرسشنامه ای را در زمینه الگوهای خستگی و نحوه ی واکنششان به احساس خستگی پر کنند.
سپس٬ بعد از انجام تست مرجع EEG از فعالیت نرمال مغزی٬ محققان از داوطلبان خواستند که یک کار خسته کننده انجام دهند. آن ها باید طبق نشانه های کامپیوتر٬ ۸ صفحه مجازی را روی صفحه نمایش می گرداندند. این فعالیت حدودا ۱۰ دقیقه طول کشید. در طول این مدت محققان از کلاهک های EEG برای انداز گیری فعالیت مغزی شرکت کننده ها در حال انجام این فعالیت خسته کننده استفاده کردند.
پرون توضیح می دهد:
من تا به حال این فعالیت را انجام نداده بودم؛ واقعا ملال آور است. اما در آزمایشات قبلی٬ این کار به عنوان خسته کننده ترین فعالیت ارزیابی شده بود. این چیزی بود که ما در این مطالعه نیاز داشتیم.
در ارزیابی نقشه های موج های مغزی که از طریق EEG به دست آمده بود٬ محققان به طور ویژه به میزان فعالیت در سطح آهیانه ای چپ و آهیانه ای راست مغز نگاه کردند. زیرا این دو ناحیه بنابه دلایل مختلفی فعال می شوند. بخش آهیانه ای چپ هنگامی که فرد به دنبال محرک است یا زمانی که با فکر کردن به چیز متفاوتی حواسش از یک موقعیت پرت می شود٬ بیشتر فعال می شود.برعکس٬ بخش آهیانه ای راست مغز هنگامی که فرد احساسات منفی یا اضطراب را تجربه می کند فعال تر می شود.
محققان متوجه شدند که در افرادی که گزارش کرده بودند به طور روزانه بیشتر مستعد خستگی هستند٬ در طول فعالیت های تکرار شونده که بیشتر دچار خستگی می شوند٬ فعالیت بخش آهیانه ای راست افزایش می یابد.
پژوهشگران نتیجه گرفتند که افرادی که در زندگی روزمره در مقابله با خستگی بهتر عمل می کنند٬ سمت چپ فعال تری داشتند. اما افرادی که در زندگی روزمره در مقابله با خستگی به خوبی عمل نمی کنند٬ سمت راست بیشتر فعال بود.
واکنش بهره ورتر به خستگی
قدم بعدی این تیم یافتن استراتژی های واضحی است که به مقابله با خستگی کمک بکند. بعد از پرسش از شرکت کننده ها در مورد نحوه مقابله با خستگی٬ سرنخ هایی درباره این استراتژی ها پیدا شده است.
پرون توضیح می دهد: ما در این آزمایشات فردی داشتیم که در حال تمرین سرود کریسمس برای کنسرت بود. آن ها از تمرین turning peg برای ایجاد ضرب موسیقی در سر استفاده کردند. انجام کارهایی که باعث می شود شما به جای تمرکز کردن٬ در کار مشارکت داشته باشید در مقابله با خستگی بسیار کمک کننده است.
به عبارتی دیگر تفکر پیش گستر می تواند راهی مناسب برای مقابله با خستگی باشد. اما محققان می خواهند به افراد یاد بدهند که چگونه بیشتر از این تفکر استفاده کنند تا کمتر در مقابله با خستگی از پا در بیایند.
پرون می گوید که نتایج این تحقیق نشان می دهد که داشتن واکنش های مثبت تر نسبت به خستگی ممکن است. ما میخواهیم بهترین ابزارهایی که در مقابله بهتر با خستگی می توان به مردم داد را پیدا کنیم. بنابراین در مطالعات آینده ما از فعالیت با چوب (peg activity) استفاده می کنیم و افراد می خواهیم که در حال انجام این فعالیت به چیزی فکر کنند.
وجود ارتباط بین آزمایشگاه و دنیای واقعی بسیار مهم است. اگر ما بتوانیم به مردم کمک کنیم که بهتر با خستگی مقابله کنند٬ این موضوع می تواند تاثیر مثبت بر سلامت روانی افراد داشته باشد.
