افسردگی و سندروم خستگی مزمن شرایطی هستند که می‌توانند سبب ایجاد حس خستگی مفرط در فرد، حتی پس از داشتن یک خواب شبانه‌ی مناسب شوند. ابتلا به هردوی آن‌ها به طور همزمان ممکن است. به علاوه، معمولاً نشانههای خستگی با افسردگی و برعکس، اشتباه گرفته می‌شود.
افسردگی زمانی رخ می‌دهد که شخص احساس ناراحتی، اضطراب یا ناامیدی را برای مدت طولانی تجربه می‌کند. افراد افسرده اغلب با مشکلات خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ یا بیش از حد می‌خوابند و یا اصلاً نمی‌خوابند.
سندروم خستگی مزمن شرایطی است که موجب می‌شود فرد بدون هیچ دلیل خاصی همواره احساس خستگی کند. این سندروم در برخی مواقع به اشتباه افسردگی تشخیص داده می‌شود.
مقاله مرتبط: ۶ نشانۀ آشکار افسردگی که افراد قبول ندارند
تفاوت بین خستگی و افسردگی چیست؟
تفاوت اصلی بین این دو شرایط، این است که سندروم خستگی مزمن عموماً یک بیماری فیزیکی است؛ در حالی که افسردگی یک اختلال روانی است. هر چند بین این دو حوزه، هم‌پوشانی‌هایی وجود دارد.
نشانههای افسردگی عبارت‌اند از:
- احساس دائمیِ ناراحتی، اضطراب یا تهی بودن
- احساس تنهایی، بدون کمک بودن و بی‌ارزشی
- از دست دادن علاقه نسبت به کارهایی که زمانی از آن‌های لذت می‌بردید
- اختلال در غذا خوردن: افراط یا تفریط
- احساس عدم تمرکز و ناتوانی در تصمیم‌گیری
افسردگی در برخی افراد نشانههای فیزیکی نیز بروز می‌دهد از قبیل:
- سردرد
- کرامپ (انقباضات عضلانی)
- ناراحتی شکم
- سایر دردها
به خواب رفتن ممکن است برای افراد افسرده دشوار باشد که منجر به خستگی می‌شود.
افرادی مبتلا به سندروم خستگی مزمن معمولا نشانههای فیزیکی را بروز می‌دهند که در افراد افسرده نادر است و عبارتند از:
- درد مفصلی
- حساسیت غدد لنفی
- درد عضلانی
- درد گلو
افسردگی و سندروم خستگی مزمن در فعالیت‌های روزانه، اثرات متفاوتی داشته باشند. افراد مبتلا به افسردگی معمولا خسته هستند و علاقه‌ای به شرکت در هیچ‌گونه فعالیتی ندارند؛ صرف نظر از این که چه میزان تلاشی را می‌طلبد. افرادی که سندروم خستگی مزمن دارند معمولا دوست دارند در فعالیت‌ها شرکت کنند اما اغلب بسیار خسته‌تر از آنند که شروع کنند.
برای هر یک از این شرایط ، پزشک شما ممکن است تصور کند که به افسردگی مبتلا هستید؛ بنابراین بهتر است به متخصص سلامت روان ارجاع داده شوید.
مقاله مرتبط: با علائم فیزیکی افسردگی آشنا شوید!
متأسفانه ارتباطی وجود دارد!
افرادی که به سندروم خستگی مزمن مبتلا هستند، ممکن است به افسردگی نیز مبتلا شوند. در حالی که افسردگی معمولا سبب ابتلا به سندروم خستگی مزمن نمی‌شود، اما می‌تواند خستگی را نیز افزایش دهد.
بسیاری از افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن، با مشکلات خواب مواجه‌اند؛ نظیر بی‌خوابی یا آپنه‌ی خواب. این شرایط سبب بدتر شدن سندروم می‌شوند چرا که مانع خواب کافیِ فرد می‌شوند. زمانی که فرد تمام مدت خسته باشد، انرژی و انگیزه‌ی انجام دادن فعایت‌های روزانه را نخواهد داشت؛ تا جایی که حتی رفتن تا سوپرمارکت محل نیز همانند یک ماراتن طولانی به نظر می‌آید. نداشتن انگیزه برای هیچ کاری سبب می‌شود فرد در معرض افسردگی قرار بگیرد.
خستگی ممکن است سبب بروز افسردگی نیز شود. افرادی که به افسردگی مبتلا هستند، اغلب احساس خستگی می‌کندد و نمی‌خواهند در هیچ فعالیتی شرکت کنند.
تشخیص افسردگی و خستگیِ مزمن
برای تشخیص افسردگی، پزشک درباره‌ی سابقه‌ی بیماری‌ها می‌پرسد و ممکن است پرسش‌نامه‌ای را در اختیار شما قرار دهد. هم‌چنین ممکن است از سایر روش‌ها نظیر آزمایش خون یا تصویربرداری با پرتو X استفاده کند تا با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته نشود.
در صورتی که حس می‌کنید به افسردگی مبتلا هستید و تفکراتی درباره‌ی آسیب زدن به خودتان دارید، سریعاً با فوریت‌های پزشکی تماس گرفته یا از نزدیکان خود بخواهید شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان برسانند.
پیش از تشخیص سندروم خستگی مزمن، پزشک تست‌های برای حصول اطمینان از عدم وجود سایر بیماری نظیر سندروم پای بی‌قرار، دیابت یا افسردگی انجام می‌دهد.
مقاله مرتبط: داروهای ضد افسردگی و عوارض جانبی آن
درمان
تراپی یا مشاوره می‌تواند به درمان افسردگی کمک کند. هم‌چنین مصرف برخی داروها نظیر آنتی‌دپرسانت‌ها، آنتی‌سایکوتیک‌ها و تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو از این دسته هستند.
مصرف آنتی‌دپرسانت‌ها در برخی مواقه ممکن است نشانههای سندروم خستگی مزمن را بدتر کند؛ به همین دلیل پزشک باید پیش از تجویز هرگونه دارو، به طور دقیق از بیماری اطلاع حاصل کند.
برخی روش‌های درمانی ممکن است به افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن یا افسردگی، یا هر دو کمک کنند. از قبیل:
- تمرین‌های تنفسِ عمیق
- ماساژ
- کشش
- تکنیک‌های تای‌چای (نوعی حرکات هنری آهسته)
- یوگا
افرادی که به افسردگی یا سندروم خستگی مزمن مبتلا هستند، باید از تکنیک‌های خواب استفاده کنند. انجام دادن راهکارهای زیر کمک می‌کند که طولانی‌تر و با کیفیت بالاتری بخوابند.
- هر شب در ساعت مشخصی به تخت‌خواب بروید.
- محیطی فراهم کنید که سبب ارتقا کیفیت خواب می‌شود. (اتاقی تاریک، خنک و ساکت)
- از چرت‌های طولانی در طول روز خودداری کنید. (بیش از ۲۰ دقیقه)
- از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که در خواب اختلال ایجاد می‌کنند؛ نظیر نوشیدنی‌های حاوی کافئین، الکل و تنباکو، خودداری کنید.
- حداقل ۴ ساعت پیش از زمان خواب ورزش کنید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟
مقاله مرتبط: آیا برای افسردگی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که با خستگی دائم دست‌وپنجه نرم می‌کنید و یا تصور می‌کنید به افسردگی مبتلا هستید، بهتر است به متخصص مراجعه کنید. هم سندروم خستگی مزمن و هم افسردگی می‌توانند تأثیر منفی بر زندگی شما و اطرافیانتان داشته باشند.
ممنون از مقاله عالی . به نظرم اصلا و ابدا محاله بتونن تشخیص افتراقی این دو مورد و بدن. و اصلا پزشکان وقت این که بخوان صرف کنن تا بدونن کدوم اختلال و شخص دچاره و ندارن و نمیزارن . و باز مهمتر به جز تئوری های مطرح شده درمانی در عمل هر دو اختلال امروز درمانی کاربردی و مفیدی براش وجود نداره. تو عمل کسایی به روانپزشک و پزشک مراجعه میکنن متوجه میشن ..