تیمی از محققان، اثرات جانبی احتمالی یک داروی رایج فشار خون را بررسی کردند و دریافتند که این دارو میتواند خطر بیماری شدید روده را افزایش دهد.
فشار خون بالا خطر حملهی قلبی، سکتهی مغزی، نارسایی قلبی مزمن و بیماری کلیوی را افزایش میدهد. بر اساس برخی تخمینها در سال ۲۰۱۵، بیش از ۱ بیلیون نفر در سراسر جهان، مبتلا به فشار خون بالا بودند.
محققان با استفاده از مطالعات ملی، محلی یا مطالعات مبتنی بر جمعیت برای بررسی روند جهانی فشار خون از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۵، دریافتند که تعداد افراد مبتلا به فشار خون بالا در طی ۴۰ سال گذشته ۲ برابر شده است.
درمان فشار خون بالا شامل تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهاست. نوع دارویی که پزشکان تجویز میکنند، وابسته به مقادیر فشار خون و سایر بیماریهایی است که فرد ممکن است به آنها مبتلا باشد.
رایجترین داروهای فشار خون شامل مهارکنندهها و مسدودکنندههای کانال هستند. مهارکنندهها باعث انبساط عروق خونی میشوند. مسدودکنندههای کانال باعث جلوگیری از عمل مادهای طبیعی میشوند که مسئول تنگ کردن عروق خونی است؛ در نتیجه باعث کاهش ضربان قلب و مقدار خونی میشوند که قلب برای پمپ کردن نیاز دارد.
بررسی اثرات داروهای فشار خون
امروزه، دانشمندانی از کالج Imperial لندن در بریتانیا با همکاری محققانی از دانشگاه Ludwig Maximilian در مونیخ، آلمان، اثربخشی و عوارض جانبی احتمالی سه داروی رایج فشار خون را مورد تحقیق قرار دادند: مهارکنندههای ACE، مسدودکنندههای بتا و مسدودکنندههای کانال کلسیم.
نتایج این مطالعه در مجلهی Circulation قابل مشاهده است.
محققان برای انجام مطالعه، از تجزیه و تحلیلهای ژنتیکی استفاده کردند. محققان پروتئینهایی را شناسایی کردند که این داروهای فشار خون، آنها را هدفگذاری میکنند. آنها اطلاعات را از حدود ۷۵۰ هزار نفر تجزیه و تحلیل کردند تا متغیرهای ژنتیکی را که کدکنندهی این پروتئینها هستند، شناسایی کنند.
سپس با استفاده از اطلاعات بانک زیستی بریتانیا، محققان ارتباطات احتمالی بین متغیرهای ژنتیکی و خطر بیماریهای متنوع را بررسی کردند. به عبارت دیگر، محققان از متغیرهای ژنتیکی به عنوان نمایندههای ژنتیکی برای اثرات داروهای فشار خون استفاده کردند.
آنها با بررسی متغیرهای ژنتیکی که اثرات این داروهای فشار خون را شبیهسازی میکنند، تاثیرات این داروها را بر روی خطر بیماری قلبی، سکتهی مغزی و حدود ۹۰۰ بیماری متفاوت دیگر تخمین زدند.
Dipender Gill، همکار نویسندهی اصلی مطالعه بیان میکند:
مطالعهی متغیرهای ژنتیکی که اثر داروها را شبیهسازی میکنند، به عنوان یک ایدهی قدرتمند برای کمک به اولویتبندی و طراحی هر چه موفقیتآمیزتر کارآزماییهای بالینی است.
مسدودکنندههای کانال کلسیم و دیورتیکولیت
تیم پژوهشی دریافت که ارتباطی بین این متغیرهای ژنتیکی و کاهش خطر بیماری قلبی وجود دارد؛ ولی از طرفی یافتههای آنها نشان داد که برخی اجزای موجود در این داروها میتوانند عوارض جانبی بر روی سلامت روده داشته باشند.
نتایج نشان داد ژنهایی که مرتبط با نوع خاصی از مسدودکنندههای کانال کلسیم هستند (طبقهی nondihydropyridine) ، میتوانند خطر یک بیماری رودهای به نام دیورتیکولوز را افزایش دهند.
دیورتیکولوز نوعی بیماری است که در آن، کیسههای کوچکی در دیوارهی دستگاه گوارش ایجاد میشود. این برآمدگیها معمولا در قسمت پایینی رودهی بزرگ ظاهر و به ندرت باعث ایجاد مشکل میشوند؛ مگر اینکه دچار التهاب یا عفونت شوند که در این حالت به آن دیورتیکولیت میگویند.
علائم دیورتیکولیت شما درد در ناحیهی پایین و سمت چپ شکم، تهوع، استفراغ، تب، حساسیت شکم به درد و یبوست است.
اگر این کیسهها بترکند، دیورتیکولوز منجر به یک وضعیت اورژانسی میشود.
به گفتهی Gill، این نخستین بار است که یک ارتباط احتمالی بین این نوع خاص از مسدودکنندههای کانال کلسیم و دیورتیکولوز مشاهده شده است.
ما از مکانیزم پایهی این فرآیند مطمئن نیستیم؛ اگرچه این موضوع ممکن است مرتبط با اثرات دارو بر عملکرد عضلات روده باشد. عضلات روده باعث ایجاد انقباضاتی برای انتقال غذا میشوند.
Dipender Gill
محققان اضافه میکنند که تحقیقات بیشتری لازم است تا ارتباط بین داروهای فشار خون و بیماری روده تایید شود و این یافتهها نباید بر افرادی که این داروها را مصرف میکنند، تاثیر بگذارد.
Gill معتقد است که دانشمندان باید از نتایج این مطالعه به عنوان راهنمایی برای تحقیقات آینده استفاده کنند؛ ولی اکنون پزشکان نباید دستورالعملهای تجویزی خود را تغییر دهند.