آلودگی پلاستیک به یکی از مهم ترین وجدی ترین مسائل زیست محیطی تبدیل شده است . افزایش ناگهانی تولید پلاستیک های یک بارمصرف توان زمین برای مقابله با آن را درهم شکسته است . آلودگی پلاستیکی بیشتر در کشورهای درحال توسعه‌ی آسیا و آفریقا دیده می شود که در آنها سیستم جمع آوری زباله کارآمد نیست ویا اصلا وجود ندارد. ولی کشورهای پیشرفته به ویژه آن هایی که نرخ بازیافت پائینی دارند، نیز در جمع آوری مناسب پلاستیک های دور انداخته شده دچار مشکل هستند. زباله های پلاستیکی که همه جا وجود دارند، تلاش ها را برای نوشتن قرارداد جهانی مذاکره توسط ایالات متحده بیشتر کردند.
چگونه اتفاق افتاد؟
پلاستیک‌های ساخته شده از سوخت های فسیلی بیش از ۱ قرن عمر دارند. ساخت و تولید هزاران محصول پلاستیکی بعد از جنگ جهانی دوم شتاب گرفت و عصر مدرن را تغییر داد به گونه‌ای که زندگی بدون پلاستک غیرقابل تصور است . پلاستیک با تولید وسایل نجات دهنده زندگی انقلابی در پزشکی به وجود آورد، سفر به فضا را ممکن کرد، ماشین ها و جت ها را روشن کرد ( با صرفه جویی در سوخت و کاهش آلودگی ) و با کلاه ایمنی، انکوباتور و وسیله هایی برای دستیابی به آب آشامیدنی سالم انسان رانجات داد.
ارائه ی پلاستیک های یکبار مصرف منجر به فرهنگ “دور انداختن شد” که جنبه ی تاریک این ماده را نشان داد : امروزه ۴۰ درصد از تولید سالانه پلاستیک مربوط به ظروف یکبار مصرف است. بسیاری از این محصولات پلاستیکی مثل کیسه‌های پلاستیکی و بسته بندی مواد‌غذایی طول عمری فقط به اندازه چند دقیقه تا چند ساعت دارند در حالیکه ممکن است برای صدها سال در محیط بمانند.
آماری در مورد پلاستیک‌ها
نیمی از پلاستیک تولید شده از ابتدا تاکنون ، در ۱۵ سال اخیر تولید شده است.
تولید پلاستیک به صورت نمایی افزایش یافته است. از ۲.۳ میلیون تن در سال ۱۹۵۰ به ۴۴۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۵ . انتظار می رود تولید تا سال ۲۰۵۰ دو برابر شود.
هر سال حدود ۸ میلیون تن پلاستیک دور ریخته شده از مناطق ساحلی وارد اقیانوس ها می شود. که برابر با قرار دادن ۵ کیسه زباله پر از آشغال بر روی هر فوت از خط ساحلی در سراسر دنیا است.
پلاستیک‌ها معمولا افزودنی هایی دارند که آنها را محکم تر، منعطف تر و با دوام‌تر می کند ولی بسیاری از این افزودنی‌ها می توانند طول عمر محصولات پلاستیکی را افزایش دهند به طوریکه اگر دور ریخته شوند حداقل ۴۰۰ سال طول می کشد تا تجزیه شوند.
چگونه پلاستیک‌ها در سراسر دنیا منتقل می شوند؟
بسیاری از پلاستیک‌ها در اقیانوس ها ریخته می شوند و اقیانوس ها آخرین گودال های زباله های زمین اند. زباله ها توسط رودهای بزرگ که شبیه کمربند انتقالی عمل کرده و با پایین آمدن زباله های بیشتر و بیشتری را با خود همراه می کنند، به اقیانوس ها وارد می شوند . گاهی بیشتر زباله های پلاستیکی در سواحل می مانند و گاهی همگی وارد اقیانوس می شوند که در حالت دوم می توانند به سرتاسر جهان منتقل شوند.
در جزیره هندرسن، که یک جزیره غیرمسکونی از سری جزایر پیت کارین در هاوایی است و بین شیلی و نیوزلند قرار دارد، دانشمندان پلاستیک هایی از روسیه، آمریکا، اروپا، آمریکا شمالی، ژاپن و چین پیدا کردند. زباله هایی که از طریق حلقه جنوبی آرام وارد اقیانوس آرام جنوبی شده بودند .
میکروپلاستیک‌ها
گاهی در دریاها نور خورشید ، باد و امواج زباله های پلاستیکی را به قطعاتی حتی کوچکتر از یک پنجم اینچ تبدیل می کند که به آنها میکروپلاستیک گفته می شود؛ که در آب های سراسر جهان وجود دارند و در همه جا یافت می شوند از کوه اورست ، بلندترین نقطه تا گودال ماریانا ، پست ترین نقطه .
میکروپلاستیک ها بیشتر و بیشتر به قطعات کوچکتر شکسته می شوند. میکروفیبر های پلاستیکی در سیستم آب آشامیدنی شهری و هوا یافت می شوند.
آسیب به حیات وحش
میلیون ها حیوان سالانه به وسیله پلاستیک کشته می شوند؛ از پرنده تا ماهی و دیگر موجودات دریازی. نزدیک به ۷۰۰ گونه، شامل گروه های در خطر، تحت تاثیر زباله های پلاستیکی قرار می گیرند. تقریبا تمام گونه های پرندگان دریایی پلاستیک می خورند.
بسیاری از مرگ ها به خاطر گیر افتادن یا کمبود غذا اتفاق می‌افتد. خوک های آبی، وال ها، لاک پشت‌ها و دیگر حیوانات یا با وسایل ماهی گیری و یا حلقه های شش تایی رها شده ، خفه می شوند . میکروپلاستیک ها در بیش از ۱۰۰ گونه آبزی یافت می شوند که شامل ماهی ها، میگو و صدفی می شود که در بشقاب غذا ما وجود دارند. در اغلب موارد این ذرات کوچک پلاستیکی از دستگاه گوارش خارج می شوند ولی دیده شده که پلاستیک می تواند لوله گوارشی را مسدود و یا ارگان ها را سوراخ کند و سبب مرگ شود. معده ای که از پلاستیک پر شده است، ترغیب به خوردن غذا نمی کند و سبب کمبود خواهد شد.
پلاستیکی که توسط حیوانات خشکی مثل فیل ها، کفتارها ، گورخرها ، ببرها ، شترها ، گاوها و دیگر پستانداران مصرف می شود ، در مواردی سبب مرگ می شود .
قطع کردن جریان پلاستیک
جمع‌آوری زباله‌های پلاستیکی از اقیانوس‌ها اگرچه ناممکن نیست ولی دشوار است. سیستم‌های مکانیکی مثل Mr. Trash Wheel که یک رهگیر زباله است، برای جمع‌آوری قطعات بزرگ پلاستیکی مثل فنجان‌ها و یا ظروف غذا از آب‌های داخلی می‌تواند موثر باشد. ولی وقتی زباله های پلاستیکی به میکروپلاستیک تبدیل شده و وارد آب های آزاد می شوند، بازیافت و جمع‌آوری آنها غیرممکن می شود.
بسیاری از دانشمندان و طرفداران حفاظت از منابع طبیعی، از جمله جامعه نشنال جیاگرفی معتقدند راه حل این است که ازهمان ابتدا از ورود زباله های پلاستیکی به رودها و دریاها جلوگیری کنیم. این هدف با ارتقا سیستم های مدیریت زباله و بازیافت، طراحی محصولات بهتر با در نظر گرفتن طول عمر کوتاه برای بسته بندی و کاهش تولید ظروف یکبار مصرف غیر ضروری قابل انجام است.
