زوال عقل و فشار خون بالا با هم ارتباط دارند. به نظر میرسد افرادی که در دههی پنجم زندگیشان فشار خون بالا دارند، در دههی هشتم مغز کوچکتری خواهند داشت! به گفتهی جوناتان شات، سرپرست مطالعه از دانشگاه لندن، این یافته صحت این ادعا را تأیید میکند که مراقبت از سلامت میتواند از زوال عقل پیشگیری کند.
به گفتهی او، تقریباً ۳۰ درصد از موارد زوال عقل قابل پیشگیری هستند. تیم او برای پی بردن به اهمیت فشار خون در این زمینه، گروهی از افراد شرکتکننده در یک پروژهی تحقیقاتی را مورد مطالعه قرار داد. این گروه همگی متولد سال ۱۹۴۶ بودند.
فشار خون داوطلبان مذکور در دههی چهارم، پنجم، ششم و هفتم زندگیشان اندازهگیری شده بود. تیم شات در آخرین مطالعهی انجام شده، اسکن مغزی شرکتکنندگان را تهیه کرده و سطح عملکرد شناختی ۵۰۲ عضو گروه را ارزیابی کردند. در این دوره، آنها بین ۶۹ تا ۷۲ سال سن داشتند.
طبق نتایج به دست آمده، آنهایی که در سن ۴۳ سالگی فشار دیاستولی بالاتری داشتند، در حدود ۷۰ سالگی مغزشان کوچکتر بود. خصوصاٌ مشخص شد ناحیهای از مغز تحت عنوان هیپوکامپ که در حافظه نقش دارد، بیشتر تحت تأثیر این امر قرار میگیرد. در واقع، افرادی که در سنین ۳۶ تا ۴۳ سال فشار خون سیستولی بالاتری داشتند، در حدود ۷۰ سالگی هیپوکامپ مغزشان کوچکتر بود. به گفتهی شات، به نظر میرسد فشار خون فرد، سلامت مغزی ۴۰ سال بعدش را تحت تأثیر قرار میدهد.
از آنجا که نتایج تنها حاکی از همبستگی میان این دو مورد بود، تیم تحقیقاتی نمیتواند ادعا کند فشار خون بالا عامل کوچک شدن مغز است. اما میدانیم که فشار خون بالا برای مغز مضر بوده و میتواند موجب آسیب عروق خونی مغز شود. بدون خونرسانی سالم نیز بافت مغز میمیرد.
ارتباط میان زوال عقل و فشار خون بالا از قبل شناخته شده بود. در مطالعهای مربوط به گذشته مشخص شده بود احتمال زوال عقل در افرادی که با مصرف دارو فشار خونشان را کم میکنند، کمتر است. همچنین زوال عقل عروقی که ناشی از کاهش جریان خون مغزی است، دومین علت شایع زوال عقل است.
تیم تحقیقات میان فشار خون و پلاکهای مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر ارتباطی نیافت. شات معتقد است این بدان علت است که شرکتکنندگان مطالعه هنوز نسبتاً جوان هستند. بیمارانی که مغزشان بیشتر کوچک شود، طی ۵ تا ۱۰سال آینده بیشتر دچار کاهش سطح عملکرد شناختی میگردند.
این یافتهها بر اهمیت فشار خون در سلامت مغز تأکید دارند. میلیونها نفر فشار خون ناسالم دارند. توجه خدمات سلامت جامعه باید معطوف بر کنترل فشار خون این افراد باشد. برای پیشگیری از زوال عقل، بهتر است در برنامههای چکآپ فشار خون مشارکت کنید. کارهای دیگری هم میتوان برای کاهش احتمال زوال عقل انجام داد. وزن، کلسترول و رژیم غذایی خود را کنترل کنید. به میزان کافی ورزش کنید. از تعاملات اجتماعی نیز غافل نشوید!