طبق تحقیقات اخیر، آزمایش جدیدی ابداع شده است که میتواند به بهبود تشخیص سرطان تیروئید و کاهش جراحیهای غیر ضروری کمک کند. این آزمایش، به دنبال انگشت نگاری مولکولی (molecular fingerprint) در نمونه گیریهای سوزنی (needle biopsy) میگردد.
مقاله جدیدی در مجله PNAS، این آزمایش و نحوه انجام آن را در یک مطالعه آزمایشی توضیح میدهد.
یافتهها حاکی از آن است که این روش جدید، سریعتر و در حدود دو سوم، دقیقتر از روشهایی است که پزشکان در حال حاضر برای تشخیص سرطان تیروئید به آنها متکی هستند.
محققان معتقدند پیش از آن که پزشکان از این آزمایش جدید به عنوان بخشی از تشخیص معمول بالینی سرطان تیروئید استفاده کنند، لازم است آزمایشهای جامعتری برای تأیید این یافتههای اولیه انجام شود.
اگر مطالعات جامعتر این یافتهها را تأیید کند، این آزمایش جدید میتواند از هزاران مورد جراحی برداشتن غده تیروئید (برداشتن قسمتی از غده یا کل آن) که سالانه در ایالات متحده صورت میگیرد، جلوگیری کند.
بسیاری از بیمارانی که عمل برداشتن غده تیروئید را انجام میدهند، باید برای مابقی عمر خود تحت هورمون درمانی جایگزین (hormone replacement therapy) قرار گیرند.
اگر بتوانیم مانع از جراحیهای غیر ضروری در افراد شویم و روش تشخیصی دقیقتری را توسعه دهیم، درمان بیماران بهبود یافته و هزینههای سیستم سلامت کاهش مییابد.
لیویا اس.ابرلین (Livia S.Eberlin) نویسنده ارشد مقاله، Ph.D و استادیار شیمی و پزشکی تشخیصی از دانشگاه تگزاس در آستین
موارد تشخیص سرطان تیروئید افزایش یافته است
غده تیروئید یک غده پروانهای شکل در قاعده حلق و زیر برجستگی سیب آدم (غضروف تیروئید) است. این غده نقش مهمی در سیستم درونریز ایفا میکند.
غده تیروئید با کمک ید، هورمونهایی ترشح میکند که سرعت متابولیسم، ضربان قلب، دمای بدن و فشار خون را کنترل میکنند.
از سال ۱۹۹۲، طبق برنامهSurveillance, Epidemiology and End Results) SEER) در مؤسسه ملی سرطان (NCI)، یکی از اعضای مؤسسات ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا (NIH)، میزان سالانه تشخیص سرطان تیروئید در ایالات متحده از ۶ مورد به بیش از ۱۴ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ بزرگسال رسیده است.
برنامه SEER همچنین تخمین زده است که در سال ۲۰۱۶، ۸۲۲۲۴۲ نفر مبتلا به سرطان تیروئید در ایالات متحده زندگی میکردند.
انجمن سرطان آمریکا (American Cancer Society) اظهار میکند که دلیل اصلی افزایش چشمگیر تشخیص سرطان تیروئید در دهههای اخیر، استفاده بیشتر از فناوریهای تشخیصی مانند سونوگرافی است که قادر است ندولهای کوچک تیروئید را هم تشخیص دهد.
محدودیتهای روش نمونه گیری کنونی
برای تشخیص سرطان تیروئید، پزشکان اغلب با روش بیوپسی آسپیراسیون سوزنی (FNA)، بخشی از بافت تیروئید را جدا میکنند. سپس یک متخصص پاتولوژی نمونه بیوپسی را از نظر سرطانی شدن بررسی میکند.
با این حال، به دلیل محدودیتهای ابزارهای آنالیز بافتی فعلی، حدود یک مورد از هر پنج مورد آزمایش FNA، نمیتواند وجود یا عدم وجود سرطان را تأیید کند.
وقتی نتیجه آزمایش FNA قطعی نباشد، ممکن است پزشکان آزمایشات ژنتیکی را انجام دهند، اما حتی این آزمایشها هم میتوانند نتایج مثبت کاذب داشته باشند؛ مثبت کاذب یعنی آزمایش نشان میدهد که سرطان تیروئید وجود دارد در صورتی که واقعاً چنین نیست.
به دلیل این نتایج غیر قطعی، پزشکان اغلب پیشنهاد میکنند که بیماران تحت عمل برداشتن جزئی یا کلی غده تیروئید قرار بگیرند.
تیم حاضر در این مطالعه، از تصویر برداری طیف سنجی جرمی (mass spectrometry imaging) برای ایجاد پروفایل یا انگشت نگاری مولکولی سرطان، استفاده کردند. این فناوری به دانشمندان این امکان را میدهد تا فراوردههای شیمیایی جانبی یا متابولیتهای حاصل از فعالیت سلولهای سرطانی را شناسایی کنند.
این تیم برای فهمیدن آن که کدام متابولیت مشخص در انگشت نگاری مولکولی بررسی شود، پروفایل مولکولی بافتهای ۱۷۸ فرد مبتلا و غیر مبتلا به سرطان تیروئید را با هم مقایسه کرد.
تستهای FNA سریعتر و دقیقتر
محققان سپس دقت این مدل جدید انگشت نگاری مولکولی را در یک مطالعه آزمایشی شامل ۶۸ نفر که تحت آزمایش FNA قرار گرفته بودند، ارزیابی کردند. تقریباً یک سوم از این افراد، نتیجه FNA غیر قطعی داشتند.
یافتهها حاکی از آن است که آزمایش انگشت نگاری مولکولی جدید، فقط در ۱ مورد از هر ۱۰ مورد، نتایج مثبت کاذب داشته است. آزمایشی با این سطح از دقت، توانست ۱۷ نفر از شرکت کنندگان در این مطالعه را از انجام جراحیهای غیر ضروری باز دارد.
این تیم در حال آماده سازی یک آزمایش دو ساله برای اعتبار دادن به یافتههای FNA در نزدیک به هزار نفر از مردم استرالیا، برزیل و ایالات متحده است.
دکتر جیمز دبلیو.سلیبورک (James W.Suliburk) نویسنده دوم مقاله و دانشیار و رئیس بخش جراحی غدد درونریز در دانشکده پزشکی بیلور (Baylor College of Medicine) در هوستون، تگزاس، میگوید:
با این آزمایش نسل جدید، میتوانیم سرطان تیروئید را نسبت به تکنیکهای فعلی، سریعتر و دقیقتر تشخیص دهیم. این روش، پیشرفتهترین روش تشخیصی خواهد بود.
ما قادریم این آنالیز را به طور مستقیم بر روی نمونه FNA و خیلی سریعتر از روند فعلی انجام دهیم. آنالیزی که میتواند بین ۳ تا ۳۰ روز به طول انجامد.