مقدمه
گانکرن فورنیه که گاهی اوقات تهدید کننده حیات است نوعی از فاشئیت نکروزان است که ناحیه تناسلی، پرینه و مناطق مختلف آن را در بدن تحت تاثیر قرار می دهد.
فاشئیت نکروزان یک موقعیت جدی است که اغلب به سرعت باعث از بین رفتن بافت های نرم از جمله عضلات، اعصاب، و عروق خونی می شود.
گانگرن فورنیه نادر است ولی اگر اتفاق بیفتد یک اورژانس پزشکی قلمداد می شود.
چند واقعیت درباره گانگرن فورنیه
- به طور شایعتر مردان و بخصوص نواحی اسکروتوم (پوست روی بیضه) و آلت تناسلی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- در اغلب موارد، ارگانیسم های متنوعی رشد کرده و مسبب عفونت بافت می شوند.
- در صورت شدید بودن درگیری، پزشک ممکن است بافت را بردارد، برای مثال تمام یا بخشی از آلت تناسلی و بیضه ها برداشته شوند.
علت های گانگرن فورنیه چه هستند؟
گانگرن فورنیه می تواند زمانی رخ دهد که فرد یک زخم پوستی دارد که اجازه ورود و نفوذ به نواحی عمیق تر بدن را به باکتری ها، ویروس ها و یا قارچ ها می دهد.
مثال هایی از این آسیب های پوستی شامل آبسه های آنورکتال (ناحیه مقعد و راست روده)، برش های جراحی، دایورتیکولیت، کنسر رکتوم، یا سوراخ کردن های ناحیه تناسلی (برای کارهای زیبایی) می شوند.
در برخی افراد، علت گانگرن فورنیه نامشخص است. هر چند، پزشکان بعضی از فاکتور های خطری که می توانند یک فرد را بیشتر مستعد ابتلا به گانگرن فورنیه کنند شناسایی کردند.
این فاکتورهای خطر شامل این موارد می گردند:
- دیابت
- شرح حالی از زیاده روی در مصرف الکل
- اختلال در سیستم ایمنی، مانند آن چه در HIV رخ می دهد
- چاقی مرضی
بر پایه مقاله از ژورنال ISRN Surgery، تخمین زده شد که چیزی در حدود ۲۰ تا ۷۰ درصد کسانی که دچار گانگرن فورنیه شدند مبتلا به دیابت هستند، و در حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد دچار اختلال زیاده روی در مصرف الکل هستند.
علائم و نشانه ها
علامت های گانگرن فورنیه اغلب با حالت عمومی ناخوشی آغاز می شود. نشانه ها می توانند این ها باشند:
- ناخوشی و بی حالی
- احساس درد با شدت متوسط در ناحیه تناسلی
- تورم در ناحیه تناسلی
این علائم رو به وخامت و بدتر شدن می گذارند. درد بیمار مرتبط با این شرایط شدت بیشتری پیدا می کند. بافت ها هم چنین ممکن است شروع به داشتن بوی نامطبوع کنند، که در نتیجه مرگ و فساد بافت است.
لمس و مالیدن نواحی مبتلا از پوست تولید صدای واضحی می کند که شبیه صدای ترک خوردن یا شکافته شدن است و به عنوان کرپیتوس شناخته می شود. این صدا به علت اصطکاک میان گاز های تولید شده و بافت ها که در خلاف جهت هم حرکت می کنند ایجاد می شود.
به وجود آمدن گانگرن فورنیه قادر است آبشاری از علامت ها را آغاز کند که در سرانجام می تواند مرگ بار باشند. این علامت ها در زیر خلاصه شده اند:
- عفونت شدیدی که به بافت های عمقی تر گسترش می یابد: این باعث التهاب خطوط عروق خونی گشته و به نام اِندآرتریت اوبلیتران (از بین برنده) شناخته می شود.
- التهاب باعث می شود لخته های خون کوچک شکل گیرند: بر اثر این اتفاق بافت ها جریان خون خود را از دست داده و شروع به مردن می کنند.
- مرگ بافت، باکتری ها و فراورده های جانبی بافت نکروتیک (مرده) را به درون جریان خون رها می کند: این اتفاق مسبب یک پاسخ التهابی در بدن می شود که منجر به شوک سپتیک (عفونی) می گردد که در آن بدن نمی تواند فشار خون را ثابت نگه دارد و ارگان ها و اندام ها شروع به از بین رفتن می کنند. شوک سپتیک می تواند منتهی به مرگ شود.
برخورداری از درمان سریع و به هنگام می تواند شانس بدتر و شدیدتر شدن علائم را کاهش دهد.
گزینه های درمانی در گانگرن فورنیه
درمان های مربوط به گانگرن فورنیه مستلزم شروع فوری آنتی بیوتیک های داخل وریدی (IV) قوی برای فرد جهت از بین بردن عفونت است.
هم چنین، جراح پروسه ای به نام دبریدمان جراحی را انجام می دهد. این عمل شامل تمیز کردن پوست مبتلا و حذف یا برداشت مناطق بافت مرده می شود.
به طور ایده آل، جراح می تواند می تواند به مقدار کافی از بافت را بردارد تا از گسترش عفونت جلوگیری کند.
گاهی اوقات، فرد مجبور است چندین مرتبه به اتاق عمل برای دبریدمان جراحی بازگردد.
بر پایه مقاله ای از ژورنال Postgraduate Medical، یک شخص دچار گانگرن فورنیه به طور معمول به ۳.۵ جراحی برای کاهش گسترش بیماری نیازمند است.
درمان با اکسیژن
بعضی وقت ها پزشک توصیه به درمان با اکسیژن با فشار بالا (هایپرباریک) می کند. این درمان با خود مواجهه بدن با اکسیژن ۱۰۰ درصد را در بر دارد، و این در مقایسه با هوای عادی است که در حدود ۲۱ درصد اکسیژن حمل می کند.
اکسیژن اضافی کمک به جلوگیری از رشد باکتری ها، کاهش آسیب عروق خونی، و بهبود التیام زخم می کند.
هرچند، درمان با اکسیژن هایپرباریک در این شرایط مورد مباحثه و مناقشه است، چرا که هیچ گونه کارآزمایی بالینی که از استفاده از آن حمایت کند وجود ندارد.
جراحی
گاهی جراحی تنها گزینه باقی مانده است. در بهترین حالت فرد تحت درمان به موقع و سریع قرار می گیرد تا از برداشتن بخش های اضافی پوست و بافت ها جلوگیری شود.
گاهی اوقات، به گرافت پوستی یا دیگر جراحی های ترمیمی نیاز است تا بافت های آسیب های دیده دوباره بازسازی شده و شکل گیرند.
تشخیص
پزشکان گانگرن فورنیه را اول با پرسیدن از شخص درباره علائمش تشخیص می دهند. آن ها یک شرح حال پزشکی از بیمار گرفته و او را معاینه فیزیکی می کنند.
آزمایش های تصویربرداری ممکن است برای رد دیگر علل بالقوه استفاده شوند. برای مثال، پزشک می تواند درخواست یک سونوگرافی داشته باشد تا مشخص کند که شرایط بیمار در نتیجه التهاب ایجاد شده است یا گانگرن فورنیه.
دیگر شرایطی که می توانند در ابتدا شبیه گانگرن فورنیه ظاهر شوند شامل اپیدیدیمیت و اورکیت هستند.
سونوگرافی پزشک را یاری می رساند تا گازهای ایجاد شده یا مایعات که زیر پوست در بدن تشکیل شده اند را شناسایی کند. توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن و اشعه ایکس نیز می توانند به پزشک در تشخیص گانگرن فورنیه کمک کنند.
آزمایش خون برای تشخیص حضور احتمالی عفونت بعلاوه ی چک کردن توانایی انعقاد (لخته شدن) خون انجام می شود.
چشم انداز
بستری و پذیرش در بیمارستان به علت گانگرن فورنیه به ندرت انجام می گیرد، و کمتر از ۰.۰۲ درصد تمام پذیرش های بیمارستانی را در ایالات متحده شامل می شود.
با این همه، بر اساس مقاله ای که در ژورنال Urologia Internationalis به چاپ رسید، در حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد کسانی که دچار گانگرن فورنیه می شوند به علت عوارض آن فوت می کنند. برخی از مطالعات گزارش می دهند که میزان های مرگ و میر بسیار بالاتر قرار دارند.
به عنوان یک قانون کلی، هر چه فرد سن بیشتری داشته باشد و شرایط سلامتی پیچیده تر و پرعارضه تری را نشان دهد، بیشتر احتمال دارد از عوارض جانبی شدید ناشی از گانگرن فورنیه رنج ببرد.
کمک گرفتن، هر چه زودتر و بدون لحظه ای درنگ تا آن جا که امکان داشته باشد، می تواند به جلوگیری از گسترش عفونت کمک کند.
