بارداری می‌تواند تغییرات زیادی را در بدن زنان ایجاد کند، از جمله تغییر رنگدانه‌های پوستی مانند لکه‌های تیره، آکنه، راش، حساسیت پوستی، خشک شدن یا چرب شدن پوست و اگزما در بارداری . هورمون‌های بارداری ممکن است مسئول بسیاری از این تغییرات باشند.
اگزما در دوران بارداری به اگزمایی گفته می‌شود که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. این زنان ممکن است سابقه این بیماری را داشته باشند. اگزما در بارداری با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود از جمله:
- شعله ور شدن آتوپیک بارداری (AEP)
- خارش پوست در بارداری
- فولیکولیت خارش دار در بارداری
- درماتیت پاپولار بارداری
اگزما در حاملگی شایع‌ترین بیماری پوستی دوران بارداری است به طوری که ممکن است تا نیمی از موارد بیماری‌های پوستی ناشی از اگزما باشد. تصور بر اسن است که اگزما با عملکرد ایمنی و اختلالات خودایمنی در ارتباط است، بنابراین اگر فرد پیش از مبتلا به اگزما باشد، می‌تواند در دوران بارداری شعله ور شود. برخی شواهد نشان می‌دهد که AEP ممکن است با آسم و تب یونجه نیز مرتبط باشد.
علائم اگزما در بارداری
علائم اگزمای در دوران حاملگی همان علائم اگزمای غیربارداری است که عبارت است از برجستگی‌های قرمز، خشن و خارش دار که می‌تواند در هر نقطه از بدن ظاهر شود. این برجستگی‌های خارش دار اغلب به هم پیوسته و ممکن است پوسته ریزی داشته باشند. گاهی اوقات، پوسچول نیز قابل مشاهده است.
اگر فردی سابقه اگزما پیش از بارداری داشته باشد، ممکن است در دوران بارداری اگزما تشدید یابد. در حدود یک چهارم از زنان، علائم اگزما در دوران بارداری بهبود می‌یابد.
چه کسانی در دوران بارداری دچار اگزما می‌شوند؟
اگزما می‌تواند برای اولین بار در دوران بارداری خود را نشان دهد. اگر فرد گذشته اگزما داشته باشد، ممکن است بارداری موجب شعله ور شدن بیماری شود. بر اساس تخمین‌های انجام شده تنها حدود ۲۰-۴۰% از زنانی که در دوران بارداری اگزما را تجربه می‌کنند، قبل از بارداری نیز سابقه اگزما داشته‌اند.
علت بروز اگزما چیست؟
پزشکان هنوز علت دقیق ایجاد اگزما را نمی‌دانند اما تصور بر این است که عوامل محیطی و ژنتیکی در این مورد نقش دارند.
تشخیص اگزما در حاملگی
بیشتر اوقات، پزشک تنها با مشاهده پوست بیماری می‌تواند اگزما یا AEP را تشخیص دهد. ممکن است برای تایید تشخیص انجام نمونه برداری لازم باشد.
هر تغییری طی دوران بارداری باید به پزشک اطلاع داده شود. پزشک باید مشکلات دیگری که می‌توانند باعث تغییرات پوستی شوند را رد کرده و مطمئن شود که جنین تحت تاثیر بیماری قرار نگرفته است.
پزشک شما می‌خواهد در خصوص موارد زیر اطلاعات کسب کند:
- چه زمانی تغییرات پوستی آغاز شد
- چه تغییراتی در روال زندگی یا شیوه زندگی بیمار ایجاد شده است، از جمله رژیم غذایی که ممکن است در تغییرات پوستی نقش داشته باشد
- در مورد علائم و چگونگی تاثیر این تغییرات بر روی زندگی روزمره بیمار سوال می‌شود
- چه چیزی موجب بهبود یا تشدید علائم می‌شود
لیستی از داروهای فعلی مصرفی و سایر داروها یا روش‌های درمانی که پیش از این برای درمان اگزما انجام شده است، باید تهیه شود.
درمان اگزما در دوران بارداری
در بیشتر موارد، اگزمای ناشی از بارداری را می‌توان با مرطوب کننده‌ها و پمادها کنترل کرد. اگر اگزما به اندازه کافی شدید باشد، پزشک ممکن است پماد استروئیدی برای استفاده روی پوست تجویز کند. به نظر می‌رسد استروئیدهای موضعی در دوران بارداری بی خطر هستند، اما در خصوص نگرانی‌های خود با پزشک صحبت کنید. پزشک می‌تواند به بیمار در خصوص گزینه‌های درمانی و خطرات هر یک از روش‌های درمان اطلاعات لازم را ارائه دهد. برخی شواهد نشان می‌دهد که نور درمانی با اشعه ماورا بنفش نیز می‌تواند موثر باشد.
در طول بارداری از هرگونه دارویی که حاوی متوترکسات یا پسورالن و اشعه ماورا بنفش باشد، باید خودداری کرد زیرا می‌توانند موجب آسیب به جنین شوند.
برای جلوگیری از ابتلا به اگزما یا پیشگیری از تشدید آن می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- به جای دوش آب داغ، از آب گرم و معتدل استفاده کنید.
- پوست خود را با مرطوب کننده‌ها مرطوب نگه دارید.
- بعد از دوش گرفتن از مرطوب کننده استفاده کنید.
- لباس‌های گشادی بپوشید که باعث تحریک پوست نشود. لباس‌های تهیه شده از محصولات طبیعی مانند پنبه را انتخاب کنید. لباس پشمی و کنفی ممکن است باعث تحریک بیشتر پوست شوند.
- از صابون های خشن یا تمیز کننده بدن استفاده نکنید.
- اگر در آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، استفاده از دستگاه مرطوب کننده خانگی را در نظر بگیرید. بخاری‌ها نیز می‌توانند هوای خانه را خشک کنند.
- در طول روز آب بنوشید. این کار برای سلامتی فرد و جنین او و سلامت پوست مفید است.
پیش آگهی
اگزما در حاملگی به طور کلی برای مادر و کودک خطرناک نیست. در بیشتر موارد، اگزما باید پس از بارداری برطرف شود. با این حال، گاهی ممکن است اگزما ادامه یابد. در طول بارداری‌های آینده نیز ممکن است بیمار در معرض خطر ابتلای مجدد به اگزما باشد.
اگزما در باروری مشکل ایجاد نمی‌کند و هیچ عارضه طولانی مدت برای فرد یا جنین ندارد.
