مطالعهای که با سرمایهگذاری انستیتو ملی سلامت (NIH) انجام و در Lancet Psychiatry منتشر شد، بر روی پروژه کنسرسیوم ENIGMA کار میکرد که یک گروه چند رشتهای بر روی تفاوتهای ژنتیکی و تصاویر مغزی در اختلالات روانی تحقیق میکرد.
اختلال بیشفعالی کمتوجه (ADHD) یک اختلال رایج عصبی است که با علائم عدم توجه ناهماهنگ با سن (مانند به سختی حفظ کردن تمرکزشان)، بیشفعالی (برای مثال بیقراری بیش از حد) و انجام حرکات بدون فکر قبلی (شامل حرکات شتابزده و بیش از اندازه حرف دیگران را قطع کردن)
این اختلال بیش از ۱ نفر از هر ۲۰ فرد زیر هجده سال را درگیر میکند. نویسندگان این مطالعه در یادداشتی نوشتند که دو سوم از کودکانی که در آنها ADHD تشخیص داده میشود علائم مضر و دائمی آن را در بزرگسالی نیز تجربه میکنند.
دکتر مارتین هوگمن از دپارتمان ژنتیک انسانی در مرکز پزشکی دانشگاه ردبود در نیمخن هلند، محقق اصلی ADHD در بخش ENIGMA و نویسنده رهبر در مقاله جدید است.
او میگوید که “اندازه بیسابقه” مطالعشان دلیلی برای محکم بودن آن است چرا که به شناسایی “مقادیر بسیار اندک – در حد درصد کمی” تفاوت در اندازه نواحی مغز کمک میکند.
دکتر هوگمن اضافه میکند: همچنین این تشابهاتِ تفاوتهای حجم مغز در سایر اختلالات روانی به خصوص اختلال افسردگی شدید نیز دیده میشود.
مغزهای ADHD به طور کلی و در نواحی خاصی کوچکترند
مطالعات قبلی ارتباطهایی مابین تفاوتهای حجم مغز و ADHD نشان میداد اما محدودیت ناشی از اندازه کم نمونهها برای یک نتیجهگیری قاطع و محکم مشکلاتی را ایجاد میکرد.
با این اوصاف، آنها به بعضی از تفاوتهای مغزی ADHD اشاره میکردند. برای مثال، گروهی اظهار میکردند که گانگلیونهای پایه – ناحیهای در مغز که کنترل احساسات، شناخت، و حرکات ارادی را برعهده دارد – درگیر هستند. آنها دریافته بودند که دو ناحیه در گانگلیون ، هسته دمی و هسته پوتامن، در افراد مبتلا به ADHD کوچکتر است.
در مطالعه جدید، دکتر هوگمن و همکارانش تفاوتهای ساختارهای مغزی حاصل از تصویربرداری MRI 1713شرکتکننده با تشخیص ADHD و ۱۵۲۹ نفر از سایرِ افرادِ فاقد ADHD (گروه شاهد) را اندازه گرفتند. بازهی سنی شرکتکنندگان ۴ تا ۶۳ سال بود.
اطلاعات حاصل MRI، به گروه این امکان را میداد تا حجم مغز و همچنین اندازه هفت ناحیهای از مغز که توسط مطالعات قبلی با ADHD در ارتباط دانسته شده بود را ارزیابی کنند. این هفت ناحیه شامل هستههای دمی، پوتامن، هستههای اکومبنس، تالاموس، آمیگدال، و هیپوکام است.
نتایج نشان میداد که مغز شرکتکنندگانی با تشخیص ADHA در مجموع کوچکتر است و در پنج ناحیه از آن هفت ناحیه نیز حجم کمتری دارد. این پنج ناحیه شامل هستههای دمی، پوتامن، هستههای اکومبنس، آمیگدال و هیپوکام است.
محققان همچنین اینکه آیا شرکتکنندگان قبلا داروهایی جهت درمان ADHD (مانند ریتالین) مصرف میکردند یا نه، را نیز محاسباتشان لحاظ کردند اما هیچ تغییری در یافتهها ظاهر نشد.
اختلالی مغزی که با تاخیر در رشد مشخص میشود
محققان فکر میکنند که ارتباط ADHD و آمیگدال در کنترل احساسات نقش بازی میکند. ارتباط با هستههای آکومبنس در روندهای پاداشی نقش دارد. آنها اشاره کردند که ارتباط بین ADHD و هیپوکام ممکن است باعث افزایش درگیری آن ناحیه در احساسات و انگیزش شود.
نویسندگان مینویسند که تفاوتهای اندازه مغز به طور به خصوص در کودکان برجسته است و در بزرگسالان دارای ADHD کمتر مشهود است. آنها اظهار میکنند که یافتههایشان نشان میدهد که ADHD اختلالی مغزی است که با تاخیر در رشد در چندین ناحیه از مغز مشخص میشود.
علیرغم اینکه در این مطالعه شرکتکنندگان زیادی در تمامی سنها حضور داشتند اما این مطالعه چگونگی پیشرفت ADHD در طول زندگی یک فرد را بررسی نمیکند. گروه میگوید که هم اکنون نیاز است که یک مطالعه طولانی مدت برای دنبال کردن ADHD از کودکی تا بزرگسالی و مسیر تغییرات مغز در زمان انجام شود.
دکتر مارتین هوگمن:
نتایج حاصل از مطالعه ما تایید میکند که مردم دارای ADHD تفاوتهایی در ساختارهای مغزییشان دارند و بنابراین ADHD به عنوان یک اختلال مغزی عنوان میشود. ما امیدواریم که این کمک کند تا دیدگاهی که ADHD را صرفا یک برچسب برای کودکان پردردسر یا نتیجه فرزندپروری و تربیت ضعیف والدین میداند کاهش یابد. قطعا این علت نیست و ما امیدوارم که این کار در فهم بهتر این اختلال نقش داشته باشد.
دکتر جناتان پوسنر، استادیار روانپزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک، که در این مطالعه مشارکت نداشته؛ در اظهار نظری راجع به مقاله اشاره میکند که اندازه بزرگ منحصر به فرد این مطالعه حاکی از قدرت تشخیص عالی اثرات کوچک آن است که با توجه به تفاوتهای بیولوژیکی و بالینیِ طبیعی برای تحقیق بر روی ADHD حائز اهمیت است.
او در یادداشتی نوشت که این مطالعه سهم مهمی در فراهم کردن شواهدی قوی برای پشتیبانی از خانواده ADHD به عنوان اختلالی مغزی با اثرات اساسی بر حجم هستههای زیرکورتکس مغز دارد. همچنین او از سایر مطالعات خواست تا تفاوتهای مغزی در پیشرفت ADHD را دنبال کنند و پیشنهاد داد که همچنین آن تحقیقات میتوانند بر روی هر گونه اثر پزشکی آن باشند.
خیلی ممنون از مطلب مفید و عالی تون.. فقط کاش منبع این تحقیق رو عنوان می کردید. اینطوری نگاه معتبر تری پیدا می کنه مطالب و سایتتون.. با تشکر
خوشحالیم که مطلب مورد پسندتون واقع شده…منبع تمامی مقالات سایت در بخش انتهایی هر مقاله به صورت لینک به مقاله اصلی و به زبان اصلیش آورده شده… 🙂