عفونت باکتری لیستریا (میکروب مضر نهفته در غذاها) یک عامل شناختهشده در رابطه با سقط، تولد مرده و زایمان زودرس است. برمبنای مطالعه جدید انجامشده، خطر عفونت لیستریا در اوایل بارداری احتمالا جدیتر از تصورات قبلی است.
این مطالعه به سرپرستی Ted Golos، فیزیولوژیست باروری و استاد علوم زیستی تطبیقی و زنان و زایمان دانشگاه Wisconsin-Madison انجام شده و در مجله mBio منتشر شده است.
خوردن غذای آلوده به باکتری لیستریا علت شایع عفونت لیستریوزیس بوده که در اکثر موارد با علائم خفیف تب، اسهال و استفراغ به مدت چند روز همراه است.
با این حال در برخی موارد نادر، ممکن است لیستریوزیس تهاجمی شده و منجر به عوارض جدی همچون سپتی سمیا (عفونت و مسمومیت خونی) و مننژیت گردد.
چنین مواردی با علایمی چون سردرد شدید، سفتی گردن و لرزش همراه است.
طبق آمار مراکز پیشگیری و کنترل بیماری (CDC)، لیستریوزیس سالانه تقریبا ۱۶۰۰ نفر در ایالات متحده را درگیر کرده و تقریبا ۲۶۰ نفر را به کام مرگ میفرستد.
زنان باردار و نوزادان آنها، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مستعد حمله لیستریوزیس میباشند.
در دهه ۱۹۹۰ شیوع لیستریوزیس عمدتا در ارتباط با گوشتهای فرآوری شده و هات داگ بوده است. امروزه، این عفونت بیشتر در ارتباط با مصرف محصولات لبنی مانند پنیر نرم و بستنی و محصولاتی چون کرفس، دانه و جوانه لوبیا، خربزه و طالبی میباشد.
عفونت لیستریا اغلب طی بارداری احساس نمیشود
به دلیل شباهت علایم تشخیصی عفونت لیستریا به ناراحتیهای شایع زنان باردار، این عفونت عموما طی حاملگی احساس نمیشود. اگرچه، این حالت در مادر برای جنین صادق نیست.
به گفته پروفسور Golos این حالت مشابه عفونت زیکا ویروس میباشد. (اثرات آن بر روی جنین بسیار بیشتر از مادر حامله میباشد.)
در این مطالعه، تیم تحقیقاتی توانست سویهای از باکتری لیستریا که منجر به سقط، تولد مرده و زودرس در حداقل یازده زن باردار درسال ۲۰۰۰ شده بود را به دست آورد.
محققان در مرکز تحقیقات ملی Wisconsin، دوزهایی از باکتری لیستریا به چهار میمون رزوس خوراندند و جزئیات پیشرفت و پخش عفونت و تغییرات آ در نوزادان را مورد بررسی قرار دادند. این دوزها برابر با دوز لیستریا در غذاهای آلوده بود.
هیچ یک از میمونها علایم عفونت را قبل از پایان ناگهانی حاملگی نشان ندادند. اگرچه بررسی نمونه رحم میمونها پس از مردن جنینشان نشان داد که لیستریا به پوشش رحم و جفت تهاجم کرده بود.
عفونت میتواند قبل از شناسایی جنین را درگیر کند
جفت معمولا جنین را از عفونتهای مادری در امان نگه میدارد.بنا به گفته پروفسور Golos:
جفت بایستی مانع شود؛ اما طبق تحقیقات، تلاش سیستم ایمنی مادر جهت پاکسازی بدن از باکتری منجر به عوارض جانبی بر روی جفت میشود که تحت تاثیر این عوارض، جفت به باکتری اجازه تهاجم به جنین میدهد.
تیم تحقیقات معتقد است التهاب ناشی از پاسخ سیستم ایمنی مادر به تکثیر سریع باکتری، منجر به اختلال در اثر حفاظتی جفت میشود.
بنابر این یافتهها، سقط هایی که به دلایل نامعلوم اتفاق میافتند، ممکن است در اثر عفونت باکتری لیستریا یا سایر پاتوژنهای با علایم مشابه باشند. حال، چالشی که با آن روبرو هستیم این است که چگونه میتوان عمل سریع این میکروبهای نامحسوس را کنترل کرد.
نویسنده ارشد مطالعه، Bryce Wolfe، دانشجوی کارشناسی ارشد پاتولوژی سلولی و مولکولی در دانشگاه UW-Madison ، بیشترین نقش را در ارزیابی سرعت و پیشرفت عفونت لیستریا در میمونها داشته است. او بیان میکند:
آنتیبیوتیکهای موثر و دردسترس برای این عفونت وجود داشته و عفونت قابل درمان است. مشکل آن است که عفونت طی بارداری علایم نداشته و ممکن است جنین قبل از تشخیص عفونت آلوده شود.