دانشمندان به تکنیکی دست یافتهاند که به آنها اجازه میدهد نمونههای فریزشده را با سرعت بسیار بالا و بدون آسیب ذوب کنند که این باعث میشود دیگر بیماران در لیست انتظار اهدای عضو نمانند. Cryopreservation روشی است که طی آن بافت بهوسیله نیتروژن مایع در دماهای پایین فریزشده و ذخیره میشود و در مواقع لزوم از بافت ذکرشده استفاده میگردد. متاسفانه این روش با محدودیتهایی رو به رو است که مهمترین آنها اندازۀ بافت ذخیرهشده است. دانشمندان رویای ذخیره بافتهای بهمراتب بزرگتر و نیز نزدیکتر به ابعاد اندامهای انسانی را در سر میپرورانند.
نه تنها این روشهای جدید ایدههای داستانهای تخیلی مبنی بر عمر بیشتر انسان را میتوانند برآورده سازند بلکه بهصورت واقعبینانهتر به بیمارستانها اجازه میدهد با امنیت بالا ارگانها را برای زمانهای طولانیتر ذخیره کنند. در حال حاضر در ایالات متحده ۲۲ نفر روزانه در لیست انتظار برای دریافت پیوند، جان خود را از دست میدهند. در واقع کمبود ارگانهای اهدایی چالش اصلی نیست، بلکه چالش اصلی این است که اندام مذکور نمیتواند بیش از چند ساعت بدون آسیب به صورت یخزده بماند و برگشت از حالت یخزده، ارگان را دچار اختلال میکند. این بدین معنی است که حتی در صورت وجود ارگانهای به تعداد کافی برای پیوند، مشکلات عدیدهای برای پیدا کردن ارگان مناسب و قابل پیوند از لحاظ پروتئینهای سطحی و رساندن آن به فرد پذیرنده در زمان مشخص وجود دارد.
تخمین زده شده است که بیش از ۶۰ درصد قلب و ریه های اهدایی برای پیوند سالانه بدون استفاده دور انداخته می شوند چرا که بیش از ۴ ساعت نمی توانند در یخ نگه داشته شوند. لذا بدون رسیدن به پذیرنده کارایی خود را از دست داده بلااستفاده میمانند. به گفته دکتر جان بیسکوف ازدانشگاه مینسوتا حتی اگر نیمی از رقم یاد شده در زمان مشخص به افراد نیازمند برسد دیگر لیست انتطاری در ۲ یا ۳ سال آینده برای پیوند عضو وجود نخواهد داشت.
راه حل بهتر برای این موضوع میتواند حفظ جسد با شیوه ی سرمازیستی (cryopreservation) باشد؛ یعنی ذخیره کردن بافت در دمای -۸۰ الی۱۹۰- درجه سلسیوس. یکی از روش های پرکاربرد cryopreservation تکنیکی است تحت عنوان vitrification که در حال حاضر توسط شرکت های نظیر alcor در زمینه فریز کردن سلول های مغز انسان استفاده می شود. در این روش اندام ها میتوانند برای سال ها ذخیره شوند و این به پزشکان اجازه میدهد بانکی از اندام های مختلف برای بیماران نیازمند به پیوند ایجاد کنند.
اما مشکل اصلی و اساسی که در مسیر روش های سرمادهی وجود دارد وارد شدن اسیب های متعدد در طی پروسه باز کردن یخ ارگان و ذوب کردن آن است (thawing) که حتی در مواردی به ترک برداشتن اندام فریز شده منجر می شود.
در گذشته دانشمندان به طور موفق مرحله thawing را برای بافت های کوچک و در حدود ۱ میلی متر اجرا کرده اند اما واضح است که برای موفقیت کامل نیاز داریم تا بتوانیم پروسه را برای حجم های بالا و در مقیاس اندام های بدن پیاده کنیم که تا به حال با روش های سنتی موفق به این کار نشدیم.
اما شرایط در حال تغییر است. تیم تحقیقاتی دانشگاه مینسوتا اعلام کرده اند که روشی ابداع کرده اند که به پزشکان اجازه میدهد پروسه ذوب کردن با سرعت بسیار بالا و بدون آسیب رسیدن به بلور های حساس بافت ذخیره شده به انجام برسد.
به گفته دکتر بیسکوف این اولین بار است که کسی توانسته مقیاس را تا حدود ارگان های طبیعی بدن بالا ببرد و بدون کوچکترین آسیبی در کمتر از یک دقیقه بافت را به سرعت گرم و آماده برای اعمال جراحی و یا هر عملیات دیگری بکند. طی این روش به جای انتقال گرما تیم تحقیقاتی از نانوذرات برای گرم کردن تمام نقاط بافت با سرعتی یکسان استفاده کرد. این بدین معنی است که دیگر فرصتی برای تشکیل کریستال نخواهد بود در نتیجه آسیب ها به حداقل می رسد.
برای انجام این کار دانشمندان نانوذرات اکسید آهن پوشیده شده با سیلیکون را با محلولی مخلوط کرده و به وسیله میدان های مغناطیسی گرمای یکنواختی را ایجاد کردند. سپس تعداد زیادی از نمونه های انسان و خوک را از حدود ۱ میلی لیتر تا ۵۰ میلی لیتر در معرض هر دو روش سنتی و روس نانوگرمایشی جدید قرار دادند. ذرات گرم شده با نانوگرمایش هیچ علامتی از آسیب را از خود نشان ندادند، دقیقا بر خلاف نمونه های روش سنتی.
پس از انجام پروسه گرمایش به راحتی نانوذرات از بافت شسته می شوند و بافت آماده انجام هر گونه عملیاتی خواهد بود. تیم تحقیقاتی همچنین آزمایش را برای نمونه های ۸۰ میلی لیتر نیز تست کردند که موفقبت باز هم حاصل شد. این نشان از قابل ارتقا و گسترش بودن این روش به مقیاس اندام های بدن است.
تیم تحقیقانی ادعا میکند بافت های بزرگتر و نیز کل اندام مورد نطر برای پیاده کردن روش نیاز خواهد داشت به این که نانوذرات به کل بافت تزریق شود تا توزیع یکواخت گرما را داشته باشیم و اینکه بزودی این را نیز مورد تحقیق قرار خواهند داد اما نکتهای که حائز اهمیت است این میباشد که تیم این پروژه نشان دادهاند که روش برای اندام های بدن که انواع مختلفی از سلول ها را شامل میشوند جواب میدهد .
شاید پیشرفت حاصل شده روزی به عنوان رویای جامعه پزشکی بوده است اما میبینیم که چنین چیزی عملاً به حقیقت پیوسته و دیگر یک رویا نیست. مسئله ای که میتواند پنجرهای شگفت انگیز رو به علم جدید باز کند.