هیچ‌چیز همانند یک نوشیدنی سرد و یا یک بستنی نمی‌تواند با گرما مقابله کند. بیشتر خوراکی‌های سردی که می‌شناسیم، به جز میزان کالری‌شان، ضرر شناخته‌شده‌ی دیگری ندارند؛ البته باید پدیده‌ی سردرد بستنی را نیز در نظر داشت!
در حوزه‌ی علمی، سردرد بستنی این چنین تعریف می‌شود: سردردی که با خوردن یا استنشاق‌کردن محرک سرد مرتبط است. نام‌های دیگر این پدیده HICS و یخ‌زدگی مغز می‌باشند. در این متن، از یخ‌زدگی مغز استفاده شده است.
مقاله‌ی مرتبط: سردرد بعد از بستنی؛ علت چیست؟!
یخ‌زدگی مغز معمولا کوتاه‌مدت است و با ایجاد حس فرو رفتن شیئی تیز در دو طرف لوب فرونتال یا تمپورال مغز همراه است. با توجه به نزدیک شدن فصل تابستان و افزایش مصرف مواد سرد، در ادامه با فکت‌های جالبی از این پدیده آشنا خواهید شد. با دکتر مجازی همراه باشید..
- یخ‌زدگی مغز از رایج ترین انواع سردرد است که تا ۷۴%از بزرگسالان و ۷۹% از کودکان آن را تجربه می‌کنند.
- عاملی ژنتیکی می‌تواند در تجربه‌کردن این حس نقش ایفا کند؛ کودکانی که فریز مغر را تجربه می‌کنند، با احتمال بالایی دارای والدینی هستند که از این امر مصون نیستند.
- برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افرادی که این پدیده را تجربه می‌کنند، برای داشتن میگرن مستعدترند.
- تجربه‌کردن یخ‌زدگی مغز برای عده‌ای هر زمان که ماده‌ای سرد را مصرف کنند، رخ می‌دهد. این افراد بهتر است از مصرف همزمان چند ماده‌ی سرمازا خودداری کنند.
- در صورتی که والدین و کودکان سابقه‌ی هیچ‌گونه سردردی را نداشته باشند، احتمال تجربه کردن فریز مغزی بسیار کاهش می‌یابد.
- هر چقدر سرعت مصرف یک ماده‌ی سرد بیشتر باشد، ریسک تجربه‌کردن فریز مغزی افزایش می‌یابد.
- مکانیسم دقیق ایجادکننده‌ی یخ‌زدگی مغز همچنان در دست بررسی است؛ محققان عقیده دارند این امر به علت کاهش دمای خون موجود در شریان کاروتید داخلی و در نتیجه، انقباض و اسپاسم شاخه‌های آن بروز پیدا می‌کند. این شریان وظیفه‌ی خونرسانی به سر و مغز را بر عهده دارد. این انقباض کوتاه‌مدت منجر به کاهش خونرسانی به مغز و ایجاد سردرد می‌شود. به‌علاوه، عصب تری‌ژمینال که به ناحیه‌ی صورت عصب‌دهی می‌کند نیز ممکن است در این پدیده دخیل باشد. این امر می‌تواند توجیه کند که چرا در برخی موارد، یخ‌زدگی مغز با جمع شدن اشک در چشمان همراه است.
- برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زنان با احتمال بالاتری فریز مغزی را نسبت به مردان تجربه می‌کنند. این می‌تواند به این فکت اشاره کند که شیوع سایر انواع سردرد نیز در زنان بالاتر از مردان است.
- در آخر، در توجیه شیوع بیشتر این پدیده در کودکان نسبت به بزرگسالان، می‌توان گفت که گفت که کام و گلوی کودکان کوچک‌تر است و گیرنده‌های حس این نواحی قوی‌تر. بنابراین زودتر و شدیدتر حس سرما منتقل می‌شود. به‌علاوه، ثبات بزرگسالان نسبت به سرما بیشتر از کودکان است. هم‌چنین بزرگسالان آموخته‌اند که مواد سرد را با سرعت کمتری مصرف کنند؛ این عامل ریسک تجربه‌ی یخ‌زدگی مغز را به حداقل می‌رساند.
