انتشار این مقاله


روغن درخت چای

به نظر می‌رسد روغن درخت چای خصوصیات ضدعفونی داشته و برای پیشگیری و درمان عفونت‌ها استفاده شود.


هدف از ارائه‌ی این مجموعه فقط اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان توصیه‌ی پزشکی تفسیر گردد. قبل از تصمیم‌گیری درباره‌ی اهداف درمانی و/یا عوارض سلامتی باید با متخصص امر مشورت صورت گیرد. برگردان توسط دکتر مجازیNatural Standard®

پس‌زمینه

روغن درخت چای از برگ‌های این درخت با نام علمی Melaleuca alternifolia بدست می‌آید. به نظر می‌رسد روغن درخت چای خصوصیات ضدعفونی داشته و برای پیشگیری و درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود.

دیگر مصارف سنتی از روغن درخت چای شامل درمان عفونت‌های قارچی (عفونت‌های قارچی ناخن و بیماری پای ورزشکار)، سلامت دندان، انگل‌ها، واکنش‌های آلرژیک پوستی و عفونت‌های واژینال می‌باشد. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد مبنی بر این که روغن درخت چای برای آکنه نیز مفید است ولی تحقیقات بیشتری روی این مورد باید انجام شود.

روغن درخت چای خوراکی نیست و گزارش‌هایی از سمی بودن آن پس از مصرف در دست است. پس از به کار بردن آن در پوست نیز کمی تحریک‌پذیری در رابطه با واکنش‌های آلرژیک گزارش شده که شاید استفاده از آن را برای پوست برخی افراد محدود نماید.


اصطلاحات مرتبط

۱و۸ کولین، آلفا-ترپینئول، آسکاریدول، روغن درخت چای استرالیایی، Bogaskin® (ترکیب دامپزشکی)، breathaway، Burnaid®، cymene، گاما-ترپینن، مالالوکا، مالالوکا آلترنیفولیا، ملالوکا، روغن ملالوکا، الئوم، الئوم ملالوکا، T36-C7، Tebodont®، درخت چای، ترپینن، ترپینن-۴-اُل، TTO.

محصولات ترکیبی انتخابی: Tebodont®، Polytoxinol™

تذکر: روغن درخت چای را نباید با روغن کاژپوت، روغن niauouli، روغن kanuka یا Manuka که از دیگر گونه‌های ملالوکا هستند اشتباه گرفت.


شواهد


این استفاده‌ها روی انسان‌ها یا حیوانات تست شده‌اند. بی‌خطری یا اثرگذاری همیشه ثابت نشده است. برخی از عوارض به صورت بالقوه جدی هستند و باید توسط درمانگر متخصص مورد ارزیابی قرار گیرند.

کلید گریدبندی
A شواهد علمی قوی برای این استفاده
B شواهد علمی خوب برای این استفاده
C شواهد علمی غیرشفاف برای این استفاده
D شواهد علمی محکم برخلاف این استفاده (شاید کارگر نباشد)
F شواهد علمی قوی برخلاف این استفاده (احتمال دارد کارگر نباشد)

 B  آکنه

با این که این ماده در محصولات فراوان است ولی مطالعات کمی اثر آن را برای درمان آکنه روی انسان بررسی کرده‌اند. روغن درخت چای شاید تعداد ضایعات التهابی یا غیرالتهابی را کاهش دهد.

 C  واکنش‌های آلرژیک پوستی

مطالعات کوچک اولیه نشان داده‌اند که به کار بردن روغن درخت چای روی پوست التهاب بر اثر هیستامین را کاهش می‌دهد. مطالعات بیشتری برای تأیید این نتایج لازم است.

 C  پای ورزشکار

مطالعات اولیه گزارش‌هایی کرده‌اند مبنی بر این که روغن درخت چای شاید فعالیت‌های در برابر چندین عفونت قارچی داشته‌ باشد. اگرچه در این مقطع زمانی نه می‌توان این اثر را به طور کامل پذیرفت و نه آن را رد کرد.

 C  تنفس بدبو

روغن درخت چای در دهان‌شویه‌ها برای سلامت دهان و دندان استفاده می‌شود. اکنون با این سطح از شواهد نه می‌توان اثرگذاری آن را به طور کامل تأیید و نه توصیه کرد که مصرف نشود. روغن درخت چای می‌تواند سمی باشد پس نباید هنگام شست‌وشوی دهان آن را قورت داد.

 C  شوره‌ی سر

مطالعات اولیه نشان داده‌اند که استفاده از شامپو با ۵% روغن درخت چای شاید در برطرف نمودن شوره‌ی سر ملایم تا متوسط مؤثر باشد.

 C  پلاک دندان/التهاب لثه

نتایج مطالعاتی که در این زمینه انجام شده مغشوش می‌باشد؛ به همین دلیل برای اثبات اثرگذاری روغن درخت چای بر پلاک دندان و التهاب لثه باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.

 C  عفونت‌های چشم

مطالعات اولیه به این نتیجه رسیده‌اند که روغن درخت چای به پاکسازی ناحیه‌ی عفونی‌شده در اثر مایت‌های انگلی چشم کمک می‌کند. قبل از خاتمه‌ای قوی باید کارآزمایی‌های بالینی با طراحی‌های خوب تدارک دید.

 C  عفونت قارچی ناخن (آنیکومیکوزیس)

با این که باور بر این است که روغن درخت چای در مقابل برخی گونه‌های عفونت‌های قارچی فعالیت دارد ولی شواهد کافی له یا علیه آن در دست نیست.

 C  هرپس تناسلی

تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که روغن درخت چای در برابر برخی ویروس‌های مؤثر است و پیشنهاد شده که ژل آن شاید در درمان هرپس پوستی یا تناسلی اثرگذار باشد. با این حال در این مورد نیز نمی‌توان با قاطعیت حرف زد.

 C  هموروئید

در مطالعات اولیه کاهش نشانه‌های هموروئید یا بواسیر با استفاده از ژل روغن درخت چای دیده شده است.

 C  شپش‌ها

مطالعات ابتدائی دریافته‌اند که روغن درخت چای به تنهایی یا در ترکیب با عوامل دیگر می‌تواند برای از بین بردن شپش‌ها مفید باشد. قبل از نتیجه‌گیری در این باره مطالعات گسترده‌تری نیاز است.

 C  عفونت استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین (MRSA)

تحقیقات آزمایشگاهی گزارش داده‌اند که روغن درخت چای فعالیت‌های ضد استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین دارد. پیشنهاد شده که استعمال پماد روغن درخت چای روی بینی و شست‌وشوی بدن با آن شاید از کلونیزه شدن این باکتری‌ها جلوگیری نماید. در این مورد هم نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی برای تجویز گرفت.

 C  عفونت‌های پوستی (ویروسی)

تحقیقی که اثر روغن درخت چای را با ید در درمان کودکانی با زگیل آبکی (نوعی عفونت ویروسی پوست) مقایسه می‌کرد نشان داد که هیچ کدام اثری معنادار در کاهش نواحی آلوده ندارند؛ اگرچه وقتی این دو ماده با هم استفاده می‌شوند به شکلی جدی می‌توانند عفونت را کاهش دهند. روغن درخت چای برای مقابله با پاپیلوماویروس انسانی (HPV) نیز مؤثر نشان داده شده ولی جای کار دارد.

 C  برفک دهان (کاندیدا آلبیکنز)

در مطالعات آزمایشگاهی، نشان داده شده است که روغن درخت چای می‌تواند قارچ و مخمرهایی مثل کاندیدا آلبیکنز را نابود کند. با این حال جای خالی مطالعات انسانی در این زمینه حس می‌شود. روغن درخت چای سمی است و نباید بلعیده شود.

 C  عفونت‌های واژینال (مخمر و باکتری‌ها)

در تحقیقات آزمایشگاهی اثر روغن درخت چای در نابودی برخی از باکتری‌ها و مخمرها دیده شده است ولی به دلیل نبود تحقیقات انسانی کافی نمی‌توان با اطمینان آن را برای عفونت‌های واژینال استفاده نمود. با این که خود روغن درخت چای می‌تواند خارش را در اثر عفونت کاهش دهد ولی از جهتی دیگر به دلیل آلرژی و خشکی پوست عامل خارش محسوب می‌شود.

 C  التیام زخم

روغن درخت چای از جهت توانایی‌اش برای جذب بو و التیام زخم‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعات انسانی سطح پائین، اضافه کردن روغن درخت چای به زخم‌هایی که ترمیم نمی‌شدند باعث شده تا سریع‌تر التیام یابند.


موارد مصرف سنتی یا بر اساس نظریات


موارد استفاده‌ای که در ادامه آمده بر اساس نظریات علمی یا سنتی می‌باشد. این موارد اغلب روی انسان تست نشده‌اند و همچنین بی‌خطری و تأثیرگذاری آن‌ها نیز اثبات نشده است. برخی از این عوارض به طور بالقوه جدی هستند و باید توسط درمانگر متخصص ارزیابی گردند.

ضدالتهاب، ضدقارچ (عمومی)‌، آنتی‌میکروبیال، آنتی‌اکسیدان، اضطراب، بوی بدن، جوش، بیماری استخوان (اُستئومیلیت)، کبودی، سوختگی، زخم‌ها، پایان دادن به انقباضات (توقف انقباض‌های زایمان)، میخچه یا پینه، حفظ غذا، عفونت ایمنی، زرد زخم (عفونت پوستی باکتریال)، عوارض التهابی پوست، نیش حشرات، گرد مایت، التهاب ریه‌ها، درمان کانال ریشه‌ی دندان، گال (خارش پوست بر اثر مایت)، حلال، زخم‌ها، عفونت‌های مجرای تنفسی فوقانی


دُز مصرفی


دزهای مرقوم در ادمه بر پایه‌ی تحقیقات علمی، نشریات، استفاده‌های سنتی یا نظرات متخصصان است. بسیاری از داروهای گیاهی و مکمل‌ها به طور مستقیم تست نشده‌اند و به همین دلیل بی‌خطری و اثرات آن‌ها شاید اثبات‌شده نباشد. حتی برندهای یکسان نیز شاید ترکیباتی متفاوت داشته باشند؛ به همین خاطر توصیه‌های زیر شاید برای همه‌ی محصولات نباشد. برچسب محصول را با دقت بخوانید و در صورت امکان با متخصص مشورت کنید.

بزرگسالان (۱۸ سال به بالا)

به دلیل گزارش عوارض جانبی شدید، به طور جد پیشنهاد می‌شود که روغن درخت چای از طریق دهان مصرف نشود. با این که این مکمل در دهان‌شویه‌ها استفاده می‌شود ولی نباید آن را بلعید. علاوه بر این، دز مؤثری از روغن درخت چای ثابت نشده است.

برای پلاک دندان/التهاب لثه؛ روغن درخت چای ۲.۵% برای مسواک زدن دندان‌ها ۲ بار در روز برای ۸ هفته توصیه می‌شود.

برای آکنه، روغن درخت چای ۵% به عنوان ژل پوستی روزی ۱ بار برای ۳ ماه یا روزی ۲ بار برای ۲۰ دقیقه که سپس باید شسته شود به مدت ۴۵ روز پیشنهاد می‌گردد.

برای واکنش‌های آلرژیک پوستی؛ ۲۵-۱۲۰ میکرولیتر از روغن درخت چای ۲۰-۱۰۰% برای ناحیه‌ی درگیر به کار برده می‌شود.

برای شوره‌ی سر؛ شامپوی روغن درخت چای ۵% برای پوست سر روزانه ۳ دقیقه، قبل از شستن برای ۴ هفته استفاده می‎شود.

برای عفونت‌های چشم؛ روغن درخت چای ۵۰% به صورت هفتگی برای مالش پلک یا شامپوی آن به صورت روزانه برای ۶ هفته استفاده می‌شود.

برای استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین (MRSA)؛ پماد ۴% روغن درخت چای و یک شوینده‌ی بدن ۵% به مدتی نامشخص استفاده می‌شود. کرم ۱۰% روغن درخت چای نیز روزی ۳ بار برای ۵ روز به سوراخ‌های بینی مالیده می‌شود که باید به دنبال آن از شوینده‌ی بدن روغن درخت چای ۵% حداقل روزی یک بار به مدت ۵ روز استفاده گردد. کرم ۱۰% روغن درخت چای نیز برای زخم‌های پوستی و ضایعات به عنوان جایگزینی برای شوینده‌های بدن پیشنهاد می‌شود. مخلوط روغن درخت چای ۳.۳% با آب برای شستشوی هر زخم باید مصرف گردد.

برای عفونت‌های قارچیو ناخن؛ روغن درخت چای ۱۰۰% روزی ۲ بار به مدت ۶ ماه به محل مورد نظر مالیده می‌شود.

برای هرپس تناسلی؛ ژل روغن درخت چای ۶% به ناحیه‌ی درگیر پوست ۵ بار در روز مالیده می‌شود.

برای برفک؛ محلول درخت چای با یا بدون الکل برای ۴ بار در روز به عنوان دهان‌شویه برای ۲-۴ هفته استفاده می‌شود. برای التهاب پروتز، یک میلی‌لیتر از روغن درخت چای به درمان استاندارد با ۵ میلی‌لیتر از Coe-Comfort™ اضافه شده است؛ این مخلوط از طریق دهان استفاده می‌شود. اطلاعات روزانه‌ی درمان معلوم نیست ولی به مدت ۱۲ روز استفاده می‌شود.

برای پای ورزشکار؛ روغن درخت چای ۱۰% روزی ۲ بار پس از شست‌وشوی محل مورد نظر اعمال می‌شود. محلول ۲۵-۵۰% روغن درخت چای روزانه به مدت ۴ هفته نیز استعمال می‌شود.

برای عفونت‌های واژینال، محلول ۲۰% روغن درخت چای با استفاده از یک تامپون خیس برای ۲۴ ساعت در محل مورد نظر قرار می‌گیرد. دز ۲۰۰ میلی‌گرمی پساری واژینال روغن درخت چای در روغن گیاهی به صورت روزانه به مدت ۵ روز استعمال می‌گردد.

کودکان (زیر ۱۸ سال)

به دلیل گزارش عوارض جانبی شدید، به طور جد پیشنهاد می‌شود که روغن درخت چای به از طریق دهان مصرف نشود. با این که این مکمل در دهان‌شویه‌ها استفاده می‌شود ولی نباید آن را بلعید. علاوه بر این دز مؤثری از روغن درخت چای ثابت نشده است.

برای عفونت‌های چشم؛ مالش پلک با روغن درخت چای ۵۰% یا ماساژ پلک با پماد درخت چای ۵% برای ۴-۶ هفته استفاده می‌شود.

برای عفونت‌های پوستی؛ قطره‌ی ۴ میکرولیتری روغن درخت چای به علاوه‌ی ید یا روغن درخت چای به تنهایی روزی ۲ بار تا ۳۰ روز و یا تا التیام زخم استفاده می‌گردد.

برای زخم‌های ویروسی؛ روغن درخت روزی یک بار برای ۱۲ روز استعمال می‌شود.

بی‌خطری


سازمان غذا و داروی ایالات متحده درباره‌ی داروهای گیاهی و مکمل‌ها سختگیری آنچنانی ندارد. ضمانتی برای قدرت، خلوص یا بی‌خطری محصولات وجود ندارد و اثرگذاری آن‌ها شاید مختلف باشد. باید همیشه حواستان به برچسب محصولات باشد. اگر عارضه‌ی پزشکی دارید یا از داروها، داروهای گیاهی یا مکمل‌های دیگر استفاده می‌کنید، باید  قبل از شروع درمان جدید با متخصص مشورت نمائید.

آلرژی‌ها

  • واکنش‌های آلرژیک هنگام استفاده‌ی دهانی یا پوستی از روغن درخت چای گزارش شده است. این واکنش‌ها از درماتیت تماسی (التهاب پوست) گرفته تا قرمزی‌های تاول‌زای شدید را شامل می‌شود.
  • افرادی که آلرژی شناخته‌شده‌ای نسبت به روغن درخت چای (Melaleuca alternifolia) دارند، نباید از این مکمل‌ استفاده نمایند.

عوارض جانبی و هشدارها

  • در افرادی غیرآلرژیک با رعایت مدت مذکور و دزهای مشخص شده خطری شما را تهدید نمی‌کند.
  • روغن درخت چای شاید موجب تنفس بدبو، مزه‌ی بد، رفتار افسرده، اسهال، خواب‌آلودگی، آسیب به گوش، خستگی، التهاب دهان، لرزش عضلات، حالت تهوع، تحریک‌پذیری پوست (سوختگی، خشکی، اگزما، تجمع مایع، خارش، قرمزی، جوش زدن، پوسته‌پوسته شدن، گرمی و سمیت در سلول‌های پوستی)، حرکت‌های آهسته یا غیرپایدار، درد شکمی، تغییرات غیرمعمول خونی و ضعف شود.
  • در زنان حامله و شیرده و آن‌هایی که قصد بارداری دارند باید با احتیاط مصرف شود؛ چون بنا به گزارشاتی روغن درخت چای قدرت انقباض‌ها را کاهش می‌دهد.
  • هنگام به کار بردن آن روی پوست و پلک احتیاط کنید.
  • در افرادی با بیماری خطی IgA (نوعی بیماری ایمنی) روغن درخت چای شاید موجب ناهنجاری تاولی شود.
  • هنگام ترکیب با روغن اسطوخودوس، چون شاید موجب جوش‌ زدن‌های وسیع شود باید احتیاط کرد.
  • هنگام استفاده به عنوان دهان‌شویه باید احتیاط کرد؛ چون سوختگی متوسط در آزمایش‌های انسانی گزارش شده است.
  • هنگام استفاده همراه با وانکومایسین احتیاط کنید؛ به دلیل تداخل احتمالی
  • از استفاده‌ی دهانی آن در هر سنی اجتناب نمائید؛ چون سمیت احتمالی برای سیستم عصبی، واکنش‌های آلرژیک پوستی، کاهش گلبول‌های سفید خون و عوارض معدی و روده‌ای را به همراه دارد.
  • از به کار بردن آن در پسران قبل از سن بلوغ خودداری کنید؛ چون می‌تواند موجب ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه‌ها) غیرقابل بازگشت در اثر روغن درخت چای و اسطوخودوس شود.
  • از به کار بردن آن اطرف سینه‌ها پرهیز کنید؛ چون روغن درخت چای فعالیت هورمونی هم دارد.
  • از اضافه کردن آن به گوش میانی بپرهیزید؛ در دزهای بالا اثر سمی آن در این ناحیه دیده شده است.

حاملگی و شیردهی

  • به دلیل عدم کفایت اطلاعات علمی، در زنان باردار و شیرده با احتیاط استفاده شود.

اثرات متقابل

تداخل با داروها

روغن درخت چای شاید با راهی که بدن به وسیله‌ی آن برخی داروها را پردازش می‌کند و از سیستم آنزیمی سیتوکروم P450 استفاده می‌کنند تداخل داشته باشد. در نتیجه، سطوح این داروها شاید در خون تغییر پیدا کنند و اثرات ناشی از آن‌ها عوض شود. اگر از دارویی خاص استفاده می‌کنید با متخصص مشورت کنید.

روغن درخت چای شاید با عواملی برای سرطان، عفونت‌های انگلی، پوستی، عفونت‌های کرمی، آن‌هایی که روی سیستم عصبی، خون، عملکرد سیستم ایمنی تأثیر دارند، عوامل ضدآکنه، آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدقارچ‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، ضدالتهاب‌ها، آنتی‌ویرال‌ها، داروهای دندان، هورمون‌ها، دورکننده‌های حشرات، عوامل خشک‌کننده‌ی پوست، Tween20/Tween80 و وانکومایسین تداخل داشته باشد.

تداخل با داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی

روغن درخت چای شاید با داروهای گیاهی و مکمل‌های رژیمی که از سیستم آنزیمی سیتوکروم P450 کبد استفاده می‌کنند تداخل داشته باشد. در نتیجه، سطوح این داروها شاید در خون تغییر پیدا کنند و اثرات ناشی از آن‌ها عوض شود. . اگر از دارویی خاص استفاده می‌کنید با متخصص مشورت کنید.

روغن درخت چای شاید با داروهای گیاهی ضدآکنه و مکمل‌ها، آنتی‌باکتریال‌ها، ضدقارچ‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای گیاهی و مکمل‌های ضدالتهاب، ضدویروس‌ها، داروهای گیاهی و مکمل‌های دندان، سرطان، عفونت‌های انگلی، پوستی، عفونت‌های کرمی، آن‌هایی که روی سیستم عصبی، خون، عملکرد سیستم ایمنی، هورمونی اثر دارند، دورکننده‌های حشرات، ید و خشک‌کننده‌های پوستی تداخل داشته باشد.


روش تحقیق


این اطلاعات بر پایه‌ی یک بازبینی سیستماتیک (systematic review) از نشریات علمی است و متن منبع توسط متخصصان و همکاران Natural Standard Research به دقت مورد بازبینی قرار می‌گیرد.

منابع

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید