خطر ابتلا به سرطان کبد شاید به طور معناداری در افرادی با مقدار سلنیم کمِ خون، بالاتر باشد. سلنیم مادهای معدنی است که به مقدار کم در خاک، تولیدات دامی و مواد گیاهی پیدا میشود و شامل غذاهای دریایی، گوشت، شیر و تخم مرغ است.
محتوای سلنیم غذاها در ارتباط با میزان مصرف آن در حیواناتی که از آنها غذا تهیه میشود فرق میکند، همانطور که مقدار آن در گیاهان بسته به خاکیست که از آن تغذیه میکنند.
مطابق با چیزی که مؤسسهی ملی سلامت ایالات متحده اعلام کرده، سلنیم برای سلامتی انسان ضروری شناخته میشود؛ اثرات آن بر سیستم تولیدمثل و ایمنی و سنتز مادهی ژنتیک اثبات شده است.
مطالعات همچنین از خواص آنتیاکسیدانی آن خبر میدهند؛ این به آن معناست که سلنیم میتواند در برابر استرس آنتیاکسیدانی از بدن محافظت کند؛ پروسهای که در آن مولکولهای بدون بار الکتریکی به نام رادیکالهای آزاد میتوانند به سلولها صدمه بزنند.
از زمانی که ارتباط آنتیاکسیدانی با رشد سرطان مشخص شده است، برخی مطالعات ناکارآمدی سلنیم را دربارهی آن پیشنهاد میکنند که به کاهش محافظت در برابر آسیبهای سلولیِ رادیکالهای آزاد میانجامد. این موضوع میتواند به عنوان عاملی برای بیماریها عمل کند.
با در نظر داشتن این نکته، پروفسور Lutz Schomburg در آلمان به همراه همکارانش دربارهی این که سطح سلنیم شاید بر احتمال خطر ابتلا به سرطان کبد تأثیر داشته باشد، مطالعهای را طرحریزی کردند.
خطر ابتلا به سرطان کبد با سطوح کم سلنیم، ده برابر بیشتر است
پروفسور Schomburg و تیمش اطلاعات مربوط به ۴۷۷۰۰۰ نفر از بزرگسالان را بررسی و ۱۲۱ نفر را با سرطان کبد، ۱۰۰ نفر را با سرطان کیسهی صفرا و مجرای صفراوی و ۴۰ نفر را با سرطان مجرای صفراوی داخلکبدی شناسایی کردند؛ همهی بیماران در طول فقط ۱۰ سال به این سرطانها مبتلا شده بودند.
نمونههای خونی از بیماران سرطانی برای بررسی میزان سلنیم آنها مورد ارزیابی قرار گرفت و با کنترلهای سلامتی مقایسه شد. محققان دریافتند که بیمارانی با سرطان کبد، کیسهی صفرا و مجرای صفراوی به صورت معناداری سطوح سلنیم کمتری در خونشان داشتند.
در مقایسه با افرادی که بیشترین میزان سلنیم را داشتند، محققان دریافتند آنهایی که کمترین میزان این عنصر معدنی را دارند، پنج تا ده برابر بیشتر ممکن است به سرطان کبد مبتلا شوند. در واقع این تیم موفق به نشان دادن ارتباط بین ناکارایی سلنیم و عوامل القاءکنندهی سرطان شدهاند.
البته این نکته را هم باید ذکر کرد که این عامل در ایجاد بقیهی انواع سرطانها، از جمله سرطانهای کیسهی صفرا و مجرای صفراوی نقش شناختهشدهای ندارد.
مطابق با اعلام “جامعهی سرطان آمریکایی” فقط در طی این سال ۳۹۲۳۰ مورد ابتلا به سرطانهای نامبرده در ایالات متحده شناسایی شدهاند و بیش از ۲۱۰۰۰ نفر به علت آن جان خود را از دست خواهند داد.
پروفسر Schomburg بر این نکته تأکید دارد که مطالعهی آنها کاهش احتمال ابتلا به سرطان با مصرف مکملهای سلنیمی را نشان نمیدهد و هیچ پیشنهادی در این زمینه ارائه نمیکند. اگرچه داشتن رژیمی غذایی که میزان سلنیم خون را در حد طبیعی نگه دارد، توصیه میشود.