تئوری توطئه اصطلاحی است که هرگونه رویداد کنونی و یا رویداد های گذشته را نتیجه نقشه های مخفیانه گروهی قدرتمند و دسیسه گر می داند. یکی از ادعاهای این نظریه پردازان این بود که زمین در هنگام خورشیدگرفتگی ماه آگوست به سیاره مرموز نیبرو برخود خواهد کرد و نابود خواهد شد. این نظریه بارها در طی سال ها توسط افراد مختلفی که ادعا می کردند با نژادهای غیرزمینی در ارتباطند، مطرح شد ولی هربار با شکست روبرو شد.
مقاله‌ی مرتبط: دانشمندان از خورشیدگرفتگی بزرگ آمریکا چه‌چیزهایی یاد خواهند گرفت؟
از ماجرای نیبرو گرفته تا غیرواقعی بودن تغییرات آب و هوایی، به نظر می رسد تئوری های توطئه در زندگی ما حضور دارند. فسخ کردن و کنار گذاشتن آن ها کمی مشکل است؛ به این دلیل که آن ها غالبا در شکل های گوناگون ظاهر می شوند. در حال حاضر، دو مطالعه جداگانه نشان می دهد که چرا مردم فکر می کنند فرود بر ماه واقعی نیست، چرا فکر می کنند واکسن باعث اوتیسم می شود و یافتن پاسخ برای چرا هایی از این قبیل. محققان پیشنهاد می کنند که مردم برای منحصر به فرد بودن، به تئوری های توطئه اعتقاد دارند.
در یکی از مطالعات با نام من چیزهایی می دانم که آن ها نمی دانند که برای بررسی این افراد انجام گرفت، بیش از ۱۰۰۰ نفر شرکت کردند. محققان نتیجه گرفتند افرادی که از تئوری های توطئه حمایت می کنند، فکر می کنند، اطلاعاتی در اختیار دارند که دیگران فاقد آن اطلاعات هستند. همچنین کسانی که می خواستند بیشتر منحصر به فرد باشند، احتمال باور یک نظریه خاص خیلی بیشتر بود. البته آنان اشاره کردند که مطمئن نیستند که آیا این از عواقب محتویات نظریه ها است و یا به خاطر نامتعارف بودن آن ها!
در مطالعه دوم با نام فوق العاده عجیب و غریب نیز نزدیک به ۱۰۰۰ شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفتند. از نتایج این مطالعه این بود که تمایل به ترک جمعیت، اعتقادات غیر منطقی را برمی انگیزد. ولان ایموف و پیا کارولین لامکتری از دانشگاه یوهانس گوتنبرگ مینز در آلمان نوشتند:
این یافته ها از این مفهوم حمایت می کنند که باورهای توطئه می تواند به عنوان وسیله ای برای رسیدن به یک حس منحصر به فرد بودن، باشد.
