تبخالها، عارضههایی کوچک و متورماند که اطراف دهان یا روی لبها ظاهر میشود و پوست اطراف خود را ملتهب و قرمز میکنند و معمولا از مایعی پر شدهاند که تا چندروز پس از ظاهر شدن، با ترکیدن تبخال، تخلیه شده و سپس محل آن پوسته پوسته میشود. درشرایط نرمال، پس از چند روز تا دوهفته بهبود مییابد.
علت ایجاد تبخال، ویروسی با نام Herpes Simples 1 یا بهاختصار HSV-1 میباشد که از طریق بریدگی یا خراش در دهان یا پوست وارد بدن میشود و توسط مایع پرکنندهی تیخال، منتشر میشود.
این ویروس در سلولهای عصبی، خصوصا در اطراف لب، سکنی گزیده و درصورت فراهم شدن شرایط، نشانههای وجود خودرا با تخریب بافتهای ذکرشده، بروز میدهد. برخی افراد حامل ویروس نیز، هیچ نشانهای از خود بروز نمیدهند.
بدترین جنبهی آنها، حمل دائمی ویروس تبخال توسط فرد مبتلا است. با وجود این حقیقت ناامیدکننده، روزنهی امیدی وجود دارد؛ این ویروس بیشتر اوقات پنهان باقی میماند و در برخی شرایط خاص بروز پیدا میکند.
در ادامه، با مهم ترین شرایط بروز تبخال و راههای پیشگیری از آنان آشنا خواهید شد.
آشکارترین علت بروز تبخال، تماس با فرد آلوده به HSV است. کسانی که مبتلا به ویروس نمیباشند باید تا حدامکان از تماس با فرد حامل ویروس خودداری کنند و از استفادهی مشترک از وسایل بهداشتی نظیر حوله، مسواک یا لوازم آرایشی آنان خودداری کنند.
بهعلاوه، مهمترین نکته برای رهایی از تبخال، دستکاری نکردن آن است!
درصورتی که این عارضه در شما ظاهر شدهاست، تنها میتوانید صبرکنید تا خود به خود درمان شود. درصورت وجود درد یا سوزش بش از اندازه میتوانید از انواع پماد یا کرم موجود در بازار استفاده کنید اما نیاز است بدانید هیچیک از آنها باعث از بین رفتن عامل اصلی نخواهند شد.
ویروس هرپس سیمپلکس مولد تبخال، از طریق مایع درون آن منتشر میشود؛ حتی زمانی که تبخال شدید نمیباشد. بنابراین ویروس میتواند سایر نواحی پوست، حتی چشمهارا تحت تاثیر قرارداده و زنجیرهی جدیدی از مشکلات را ایجاد کند.
برای جلوگیری از سایر مشکلات، دستهای خود را مرتب بشویید و به تبخال خود، دست نزنید.
راه دیگر برای ابتلا به این ویروس، سرماخوردگی است؛ برای برخی افراد، ابتلا به یک سرماخوردگی ساده یا آنفولانزا میتواند باعث ظهور این عارضه شود، خصوصا اگر بیماری با تب همراه باشد.
علت آنرا باید در عملکرد سیستم ایمنی جستجو کرد؛ زمانی که تضعیف میشود، تبخالها فرصت ظهور مییابند.
برای حفظ سیستم ایمنی در بهترین وضعیت خود، داشتن خواب کافی، تغذیهی سالم، ورزشکردن و بسیاری عوامل دیگر اهمیت دارند.
از سایر علل بروز تبخال، میتوان به قرارگرفتن در معرض نور خورشید اشاره کرد؛ هرچند که موجب ساخت ویتامین D میباشد اما برای تبخال، میتواند مانند یک کلید فعالسازی عملکند.
قرارگرفتن بیشاز اندازه در برابر نورخورشید میتواند با آسیب رساندن به پوست حساس لب و نواحی کنار آن، باعث بروز تبخال شود. محافظت از لبها دربرابر نور خورشید و قرارنگرفتن در معرض آن در ساعاتی که تابش به بیشینه میرسد میتواند شانس بروز تبخال را کاهش دهد.
یکی دیگر از عوامل ایجاد تبخال، استرس است چرا که میتواند باعث تضعیف سیستم ایمنی شود. برای پیشگیری از این معضل، از عوامل استرسزا دوری کنید. اگر فعالیتتان نیز بهگونهای است که اضطراب و فشار زیادی را دربردارد، تکنیکهای ریلکسیشن شامل برخی حرکات ریتمیک بههمراه تنفس آرام، را دربرنامهی خود جایگذاری کنید.
چرخهی قاعدگی زنان میتواند در بروز تبخال، نقش فراوانی ایفا کند و متاسفانه، اثرات آن بر افراد معمولا منحصر بهفرد است اما زنان حامل HSV-1 لزوما در هنگام چرخهی قاعدگی، این عارضه را بروز نمیدهند. راه پیشگیری خاصی نیز برای این مورد شناخته نشدهاست.