استفاده از صوت به عنوان اسلحه؛ از داستان تا واقعیت
شاید در برخی از فیلم‌ها یا کارتون‌ها دیده باشید که پرفسور نابغه و شرور داستان دستگاهی را اختراع کرده و از آن استفاده می‌کند که با استفاده از امواج صوتی افراد مقابلش را فلج می‌کند یا حتی می‌شد. آیا واقعا می‌توان این موارد را مطابق با واقعیت دانست، یا فقط جزئی از ذهن خلاق نویسنده است و بیش از آن مقبولیتی ندارد.
آیا هیچ جنبه علمی پشت این ماجرا وجود دارد یا نه؟ آیا صدا واقعا می‌تواند کشنده باشد؟ و اگر این چنین است، چگونه؟ در ابتدا بیایید خود صوت را بررسی کنیم. صوت از امواجی تشکیل شده است که برای حرکت کردنش به ماده نیاز دارد؛ مانند هوا. به همین دلیل است که در فضا که خلا است صدایی وجود ندارد. این امواج البته فقط در محیط گازی حرکت نمی‌کنند بلکه می‌توانند در محیط جامد و مایع نیز حرکت کنند، یعنی از داخل بدن انسان نیز عبور می‌کنند. از لحاظ تئوری اگر بتوانیم انرژی و شدت این امواج را زیاد کنیم، احتمالا بدن آسیب ببیند.
دو مقیاسی که در اندازه‌گیری امواج صوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ دسی‌بل و هرتز است. دسی‌بل واحد اندازه‌گیری شدت صوت است و هرتز مربوط به فرکانس یا بسامد امواج صوتی است. در حالت عادی که ما حرف می‌زنیم شدت صوت تولید شده ۵۰ الی ۶۵ دسی‌بل است. ماشین چمن‌زنی صدایی ۸۵ الی ۹۰ دسی‌بلی ایجا می‌کند و صدایی که دستگاه مته یا دریل ایجاد می‌کند تا ۱۱۰ دسی‌بل می‌رسد و صدایی که نزدیک موتور جت هواپیما به گوش می‌رسد در حدود ۱۴۰ دسی‌بل است.
انسان می‌تواند تنها صداهایی که فرکانسشان بین ۲۰ الی ۲۰,۰۰۰ هرتز است را بشنود، البته اگر صدایی زیر آستانه شنوایی قرار داشته باشد باز انسان می‌تواند آن را احساس کند و بر روی انسان نیز تاثیر می‌گذارد. مثلا وقتی جلوی ساب‌ووفر (بلندگوها) بشینید و فرکانس صدا را پایین بیاورید در حد ۱۹ هرتز، شما دیگر صدا را نخواهید شنید حتی اگر دسی‌بل صدا را افزایش بدهید. اما در این زمان شما لرزشی در بدن خود احساس می‌کنید. در واقع در ۱۹ هرتز شما صدایی نمی‌شنوید ولی چشمان شما بر اثر این امواج به لرزش در می‌آید و شما احساس لرزش می‌کنید.
حال اگر دسی‌بل صدا را خیلی زیاد کنیم، در حدود ۱۷۷ دسی‌بل و فرکانس را زیر ۸ هرتز بگداریم، این امواج موجب اختلالات در ریه‌ها می‌شود و مشکلات تنفسی برای شما به وجود می‌آورد و همچنین استخوان‌های شما را به لرزه می‌اندازد. در معرض این امواج بودن برای مدت کوتاهی می‌تواند به مفاصل شما آسیب برساند ولی اگر برای مدت طولانی در معرض این امواج باشید احساس تهوع و مشکلات بینایی پیدا می‌کنید.
پیشروی تا کجا؟!
سازمان فضایی اروپا (ESA) ادعا می‌کند که اگر کسی به صورت تصادفی داخل تجهیزات صوتی بزرگ آن‌ها قرار بگیرد، آن هم زمانی که می‌خواهند تاثیر صوت را بر روی ماهواره‌هایشان بررسی کنند، آن فرد ممکن نیست زنده بماند. نکته مهم در این حالت این است که آن فرد در فضای بسته قرار دارد و امواج صوتی در فضای بسته محبوس می‌شوند و شدت افزایش می‌یابد که در نهایت موجب مرگ فرد می‌شود. این اتفاق البته محققین را از مطالعه بیشتر باز نداشت و آن‌ها به دنبال سلاح‌هایی با استفاده از امواج صوتی هستند. به صورت تخمینی به نظر می‌رسد که هنگامی که شدت صوت به ۲۴۰ دسی‌بل برسد، جمجمه انسان تحملش را از دست می‌دهد و مغز انسان منفجر می‌شود. البته این مقدار از شدت خیلی زیاد است و تا کنون ایجاد نشده است. بیش‌ترین میزان شدت تولید شده ۱۵۴ دسی‌بل بوده است که اختلاف زیادی با عدد بحث شده دارد.
ولی برای اهداف غیر از کشتن، سلاح‌های صوتی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال می‌تواند دزدان دریایی که در حال نزدیک شدن به قایق شما برای غارت شما هستند را با تاباندن امواج صوتی ۱۵۰ دسی‌بلی به سمت آن‌ها، موجب خونریزی از بینی و از بین رفتن قدرت شنوایی آن‌ها در فاصله ۳۰۰ متری شد. که در نهایت آن‌ها را از قصدشان منصرف می‌کند. البته نباید فراموش کرد که این تکنولوژی اگر دست افراد نااهلش بیافتد می‌تواند خطرات زیادی داشته باشد.
مقاله‌ی مرتبط: افرادی كه صداهایی می‌شنوند، می‌توانند مکالمات پنهان را در صداهای غیر معمول تشخیص دهند
