توهم به زمانی دلالت دارد که یک شخص چیزی را می‌بیند، می‌بوید، می‌شنود، احساس می‌کند یا می‌چشد که وجود ندارد. توهم‌ها یک ویژگی بالینی عمومی بیماری اسکیزوفرنی هستند، بخصوص توهم‌های شنیداری که بیماران صداهایی را می‌شنوند.
توهم‌ها می‌توانند در نتیجه فاکتورهای متعددی ایجاد شوند و تعدادی از آنها عبارتند از:
- بیماری روانی مانند زوال عقل یا اسکیزوفرنی
- مصرف بیش از حد دارو یا الکل
- اختلالات عصبی پیش رونده مانند بیماری پارکینسون یا بیماری آلزایمر
- از دست دادن بینایی که منجر به تحلیل ماکولار می‌شود، سندرم Charles Bonnet نیز نامیده می‌شود
توهم‌ها همچنین می‌توانند در نتیجه خستگی شدید یا بدلیل یک فقدان که اخیرا رخ داده است، ایجاد شوند.
انواع توهم
توهم‌ها ممکن است انواع متعددی داشته باشند و تعدادی از آنها در زیر شرح داده شده است:
- دیداری: در این مورد، فرد چیزی را می‌بیند که وجود ندارد یا چیزی را که وجود دارد، به طور غیر صحیحی مشاهده می‌کند
- شنوایی: این نوع، شایع‌ترین نوع توهم‌ها در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی است و به ادراک صداهایی که وجود ندارند، مربوط است. در اسکیزوفرنی، بیماران گاهی صداهایی را می‌شنوند که با آنها حرف می‌زند ولی توهم‌ها ممکن است بطور مثال به شکل سوت زدن یا هیس هیس کردن به گوش برسند.
- توهم‌های دستوری: این مورد به فردی اشاره دارد که دستوراتی را می‌شود که آنها خود یا دیگران را باید آسیب بزنند. این مورد نیز یک علامت معمول اسکیزوفرنی است.
- بویایی: این توهم‌ها شامل ادراک رایحه‌هایی است که وجود ندارند. معمولا این رایحه‌ها مانند بوی استفراغ، بوی ادرار یا بوی مدفوع ناخوشایند هستند.
- لامسه‌ای: این مورد هم به زمانی اشاره دارد که فرد احساس می‌کند که مورد لمس واقع می‌شود.
- چشایی: توهم‌هایی هستند که باعث می‌شوند فرد چیزی را بچشد که وجود ندارد.
اسکیزوفرنی
توهم‌های شنوایی معمول‌ترین انواع توهم هستند که در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دیده می‌شوند. بیمار صداهایی را می‌شنود که ممکن است تعریفی، انتقادی یا سخنانی خنثی باشند. این صداها همچنین ممکن است تفاسیر را در لحظه بر اعمال و تفکرهای شخص ابراز کنند. توهم‌های دستوری نیز ممکن است رخ دهد.
توهم شنیداری همچنین یک ویژگی شناخته شده اختلال دوقطبی و زوال عصبی است، در حالیکه می‌تواند در شرایط فقدان سلامت روانی رخ دهد. توهم‌های شنیداری می‌توانند شدیدا مضطرب کننده باشند: در حالیکه برخی افراد می‌توانند به زندگی با این صداها عادت کنند، خصوصا در شرایطی که سخنانی که می‌شنوند، خنثی یا تعریفی باشد. توهم شنیداری همچنین می‌تواند در نتیجه فقدان رخ دهند؛ این شرایط می‌تواند منجر شود که افراد باور کنند صدای فردی را که دوست داشته اند، می‌شنوند.
علل دیگر توهم
توهم‌های ایجاد شده توسط دارو: مصرف داروهای ممنوع مانند کوکائین، LSD، آمفتامینها یا ecstasy می‌تواند باعث توهم شود. مصرف بیش از حد الکل دلیل دیگر است. این توهم‌ها می‌توانند طی دوره‌ها ترک دارو یا الکل در صوریتیکه مصرف دارو بطور ناگهانی قطع شود، ایجاد شوند. توهم‌های ایجاد شده توسط دارو، معمولا دیداری هستند ولی ممکن است دیگر احساس را درگیر کنند.
توهم‌ها در کودکان دچار تب: تب بالا برخی مواقع می‌تواند باعث شود که کودکان دچار توهم شوند. کودک باید زمانیکه با پزشک در ارتباط است، خوب با آب تامین شود. با این حال، این توهم‌ها معمولا در عرض چند دقیقه برطرف می‌شوند.
مقاله مرتبط: توهم‌های شنیداری
