با بالا گرفتن نگرانیها پیرامون بیوتروتریسم، نیاز به توسعۀ درمانی برای بیماری کشنده آبله (smallpox) احساس میشد. اکنون نخستین درمان مؤثر برای این بیماری وحشتناک در انتظار گرفتن تأییدیه FDA است.
تکوویریمات (tecovirimat) داروی جدیدی است که میتواند از پیشروی ویروس واریولا (variola) یا آبله در بدن و آلوده شدن سلولهای بیشتر جلوگیری نماید. طبق گفتههای یکی از مقامات شرکت دارویی SIGA Technologies، اگر ویروس آبله از دستگاه ایمنی پیشی بگیرد، فرد بیمار خواهد شد. این در حالی است که اگر بتوانیم به نحوی سرعت پیشروی ویروس را کاهش دهیم، دستگاه ایمنی جلوتر افتاده و بر بیماری پیروز میشود.
اخیراً یکی از هیئتهای مشاوره FDA اعلام کرده بود که تکوویریمات (یا TPOXX) در اول ماه می سال جاری مجوز خواهد گرفت. انتظار میرود FDA تا پایان تابستان پیش رو تصمیم لازم را در این زمینه اتخاذ کند.
آبله در صورت عدم مداخله، ۳۰ درصد از قربانیان خود را از بین میبرد. آنهایی هم که جان سالم به در میبرند باید جای ضایعات پوستی آبله را – که منظرۀ ناخوشایندی هم دارد، تا آخر عمر تحمل کنند. تا زمان اجرای همگانی برنامه واکسیناسیون و ریشهکن شدن بیماری در سال ۱۹۸۰، چیزی در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون نفر از افراد مبتلا به ویروس آبله، طی قرن بیستم، جان خود را از دست دادند. هماکنون نمونههایی از ویروس واریولا برای اهداف تحقیقاتی در ایالات متحده و روسیه نگهداری میشود.
مقاله مرتبط: مروری دوباره بر داستان کلیشهای واکسن آبله؛ حقیقت چیست؟
متأسفانه از دهۀ ۱۹۷۰ به بعد، افراد به طور منظم در برابر آبله ایمنسازی نشدهاند. از همین رو، ظهور دوباره و تصادفی ویروس و یا آزادسازی آن در جریان حملات تروریستی به فاجعه خواهد انجامید.
پس از حملات تروریستی با عامل سیاه زخم و چندین نمونه مشابه در قرن اخیر، نگرانیها پیرامون احتمال استفاده از ویروس آبله به عنوان سلاح بیولوژیکی بالا گرفته است. انستیتو ملی آلرژی و بیماریهای عفونی، آبله را در دستۀ پاتوژنهای با اولویت A طبقهبندی کرده است. این بدین خاطر است که بیماری به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال یافته و آمار مرگ و میر بالایی هم دارد.
در شماره سوم ماهنامۀ دکتر مجازی بخوانید: زمان آن فرا رسیده است تا دوباره نگران شیوع سیاه زخم باشیم
پژوهشگران در ابتدا میزان مؤثر بودن دارو بر بیماری را در نمونههای حیوانی ارزیابی کردند. کارآزماییهای بالینی به منظور تعیین ایمنی و دوز دارو نیز روی داوطلبین انجام شد. بر اساس اظهارات مدیر عامل SIGA، فیل گومز (Phil Gomez)، در کارآزمایی بالینی صورت گرفته روی دو جمعیت آلوده از خرگوشها و میمونها، تکوویریمات از مرگ ۹۰ درصد مبتلایان جلوگیری نمود. تقریباً تمام حیواناتی که دارو را دریافت نکرده بودند جان خود را از دست دادند.
علائم آبله بلافاصله پس از آلودگی به ویروس تظاهر پیدا نمیکند. حدود ۱۰ الی ۱۴ روز پس از تماس با ویروس، فرد دچار تب و راش پوستی میشود. واگیرترین دورۀ بیماری نیز همین موقع است. در ادامه، تاولهای آبله روی بدن بیمار شکل میگیرد. بهترین زمان برای استفاده از تکوویریمات در حین بروز علائم اولیه است. بر اساس نتایج کارآزماییها، اگر دارو در این مرحله استفاده شود، بثورات کمتری روی پوست ایجاد میشود و بیماری نیز سریعتر بهبود مییابد.
کسی نمیتواند همهگیری بعدی آبله را پیشبینی کند. اگر این دارو بتواند از FDA مجوز بگیرد، میتوانیم شب را آسودهتر بخوابیم.