اثر انگشت در موارد بیشماری از جرایم جدی، از جمله شواهد کلیدی محسوب میشود؛ اما همچنان برخی موقعیتها وجود دارند که طی آنها بازیابی اثر انگشت دشوار یا غیرممکن بوده و محققان را سر در گم میسازد. محققان در جستجوی راهحل این مشکل، شروع به بررسی اثر انگشت از جنبههای دیگری کردهاند؛ نه صرفاً منحصر بفرد بودن آن.
اثر انگشت حین برخورد انگشت با سطوح ایجاد میشود. در واقع، ردّ عرق یا سایر مواد موجود روی انگشت بر روی سطوحی که مظنون لمس کرده است، باقی میماند. مواد مذکور روی الگوی مشخص نوک انگشت فرد نشستهاند. بیشتر اثر انگشتها با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نبوده و برای تشخیص، نیازمند فرآیندی شیمیایی میباشند. با فرآیندهای جدیدتر میتوان اطلاعات بیشتری راجع به صاحب اثر انگشت به دست آورد؛ از جمله این که چه چیزهایی را لمس کرده، چه خورده و حتی چه داروهایی مصرف کرده است.
اثر انگشتی که در صحنهی جرم باقی میماند، تنها شامل عرق مظنون نیست؛ بلکه ردّ هر آنچه که مظنون لمس کرده را نیز داراست. در صورتی که اثر انگشت شامل خون قربانی یا ترکیبات منفجره باشد، این موضوع میتواند شواهد به درد بخوری فراهم کند. اما حتی در این شرایط نیز اگر اثر انگشت مظنون در بانک اطلاعاتی موجود نباشد، اثر انگشت هیچ نوع مدرک تحقیقاتی محسوب نمیشود.
اینجا دقیقاً جایی است که راههای جدید آنالیز اثر انگشت باید دست به کار شوند. اخیراً محققان نشان دادهاند موادی که روی گوشی همراه مینشینند، بسته به صاحب گوشی میتوانند متفاوت باشند. این بدان جهت است که مواد غذایی، آرایشی، دارویی و سایر مواد محیطی که افراد در معرض آن قرار میگیرند، متفاوت هستند.
با منطق مشابهی، مواد موجود در اثر انگشت نیز میتوانند به همین روش متفاوت باشند. تلاشهای اولیهای برای نشان دادن این موضوع صورت گرفته است. در صورت اثبات این مدعا، میتوان گفت اثر انگشت نوعی امضای مولکولی است که جنبههای سبک زندگی و محیط افراد همچون شغل، عادات غذایی یا مشکلات پزشکی آنان را آشکار میکند. این امر میتواند در شناسایی صاحب اثر انگشت به پلیس کمک کند.
مقالهی مرتبط: چرا اثر انگشتها وجود دارند؟
تست داروهای مصرفی
ما هنوز تا ایجاد راهی ساده برای پلیس جهت مطالعهی اثر انگشتها به این شیوه، فاصلهی زیادی داریم؛ اما پیشرفتهایی صورت گرفته است. به عنوان مثال، محققان نشان دادهاند تماس با داروها یا مواد منفجره را میتوان از اثر انگشت شناسایی کرد. در نتیجه، میتوان لیست مظنونهای احتمالی را کوتاهتر کرد.
اگر فراتر از مسائل قانونی فکر کنیم، اثر انگشت میتواند احتمالات جالبی برای آیندهی آزمایشهای پزشکی به ارمغان بیاورد. به عنوان مثال، اثر انگشت میتواند به عنوان نمونهی خوبی در تست داروهای مصرفی واقع شود. نمونهای که تهیهی آن سریعتر و راحتتر از نمونهی خون یا ادرار بوده و به خاطر دارا بودن الگوهای مشخص، جعل آن دشوارتر است.
اثر انگشتها تنها شامل موادی نیستند که فرد لمس کرده است. به عبارتی، دارای مواد مترشحه از غدد عرق واقع در نوک انگشتان نیز میباشند. از آن جا که عرق میتواند شامل اثرات مواد مصرفی باشد، پس اثر انگشت نیز شامل اثرات داروهای مصرفی خواهد بود. با توجه به مقالهای که اخیراً در شیمی بالینی چاپ شده است، شناسایی مصرف کوکائین، هروئین و مورفین تنها از اثر انگشت امکانپذیر است.
مقالهی مرتبط: تشخیص مصرف کوکائین به کمک اثر انگشت
وجود این مواد در اثر انگشت به طرز جالب توجهی میان اثر انگشتهای مردم عادی شایع است. برای مثال، ۱۳ درصد از افراد غیرمعتادی که در مطالعهی اخیر بررسی شدهاند، اثر کوکائین در اثر انگشتشان موجود بود که احتمالاً ناشی از تماس با اسکناسها یا سایر سطوح آلوده بوده است. اما اثر این ماده در اثر انگشت فرد معتاد واقعی، ۱۰۰ برابر بیشتر خواهد بود. جالب آن که این داروها حتی پس از شستن دستها نیز در اثر انگشت قابل ردیابی هستند؛ چرا که پس از مصرف به طور پیوسته از غدد عرق دفع میشوند. بر این مبنا میتوان اثر انگشت معتادان و سایر افراد را میتوان از هم تشخیص داد.