بررسی جدید نشان میدهد خود لرزش ماشین باعث خوابآلودگی افراد شده، و تمرکز راننده را در مدت ۱۵ دقیقه پس از شروع رانندگی مختل میکند.
علت حدود ۲۰ درصد از تصادفات جادهای مرگبار، خوابآلودگی راننده گزارش شده است. محققین دانشگاه RMIT ملبورن استرالیا امیدوارند، یافتههایشان به سازندگان اتوموبیل در طراحی صندلیهایی برای بیدار نگهداشتن راننده کمککننده باشد. برخلاف شواهد ارتباط میان لرزش خودرو و احساس خوابآلودگی، پروفسور استفن رابینسون بیان میکند تأثیر لرزشهای فیزیکی بر راننده به خوبی مشخص نشده است:
ما میدانیم رانندگی با احساس خوابآلودگی مهمترین مشکل در تصادفات جادهای است. هرگاه شما خسته باشید مدت زیادی طول نمیکشد تا به خواب بروید، ما دریافتیم لرزش آرام ناشی از رانندگی، مغز و بدنتان را آرام میکند و شما سریعتر به خواب میروید.
بررسیها نشان میدهد حتی با داشتن استراحت کافی، لرزش مداوم خفیف با فرکانس پایین –آنچه به هنگام رانندگی تجربه میکنیم- به تدریج فرد را خوابآلود خواهد کرد. از حدود ۱۵ دقیقه پس از شروع رانندگی احساس خوابآلودگی شروع میشود و در نیم ساعت تمرکزتان را مختل میکند. امیدواریم طراحی خودروهای آینده فکری برای حل این مشکلات بکنند.
تیم بررسی، ۱۵ داوطلب را در یک دستگاه شبیهساز مجازی که رانندگی در یک جادهی دو طرفه را تداعی میکند قرار دادند. کف این دستگاه به گونهای طراحی شده بود تا با فرکانسهای مختلف بتواند بلرزد، داوطلبین دو بار مورد بررسی قرار گرفتند. یکبار با لرزشی خفیف با فرکانس ۴ الی ۷ هرتز و دیگری بدون لرزش. خستگی ناشی از لرزش، انجام فعالیتهای ذهنی را هم از نظر روانی و هم فیزیولوژیک سخت میکند. بنابراین دستگاه عصبی بدن برای جبران این مشکل فعال شده و ضربان قلب را تغییر میدهد. با بررسی تغییرات ضربان قلب داوطلبین، محققین میزان خوابآلودگی آنها را در طول ۶۰ دقیقه از آزمایش تخمین میزدند. در ۱۵ دقیقهی ابتدایی آغاز آزمون لرزشدار، تظاهرات خستگی به تدریج نمایان میشود و در طول ۳۰ دقیقه علائم کاملا مشخص میگردند و حفظ هوشیاری و انجام فرآیندهای ذهنی دشوار میشود.
مقالهی مرتبط: خواب کوتاه حتی بدون اینکه شما بدانید اتفاق میافتد
پروفسور محمد فرد معتقد است تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن تأثیر لرزش بر افراد در جمعیتهای مختلف نیاز است.
ما تصمیم داریم تأثیر سن و وجود بیماریهای زمینهای همچون آپنه را در این ارتباط بسنجیم. بررسیهای ما همچنین نشان میدهد، برخی فرکانسها تأثیر عکس داشته و افراد را بیدار نگهمیدارد. بنابراین در سدد آن هستیم با مطالعهی گسترهی وسیعتری از فرکانسها مختلف طراحان خودرو را برای بهبود خودروهای آینده یاری رسانیم.