علت سنگینی سر چیست؟

در این عارضه برخی اوقات نگه داشتن سر برای فرد طاقت فرسا شده و او را نگران کرده و وادار به یافتن علت آن می‌کند. علت سنگینی سر هر چه باشد، قطعاً باید به فکر رفع آن بود و به حال خود رها نکرد؛ زیرا ممکن است خطرناک باشد. با خواندن این مقاله با علائم، درمان و علت سنگینی سر بطور کامل آشنا خواهید شد.

وزن سر هر فرد که از جمجمه، بافت‌های مغز و برخی مواد دیگر تشکیل یافته، خیلی زیاد نیست. در یک موقعیت طبیعی و قائم، میانگین وزن سر انسان ۴.۵ تا ۵.۵ کیلوگرم می‌باشد. با این حال نمونه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد وزن سر می‌تواند بیشتر از حالت معمول گردد.

برخی اوقات دلیل سنگینی سر به خاطر حالت مکانیکی گردن و ستون فقرات می‌باشد اما در دیگر مواقع می‌تواند ناشی از شرایط اساسی‌تری مربوط به مسائل پزشکی باشد. به طور معمول، در صورتی که احساس سنگینی سر وجود داشته باشد، نیازی به درمان‌های اورژانس پزشکی نمی‌باشد.

علت سنگینی سر چیست؟

برخی از دلایل بالقوه‌ای که احساس سنگینی سر را به وجود می‌آورند، عبارتند از:

۱. اختلالات تعادلی دلیل سنگینی سر

سرگیجه که بر روی تعادل تأثیر می‌گذارد، می‌تواند دلیل احساس سنگینی سر باشد که ممکن است ناشی از سایر اختلالات تعادلی نیز باشد. انواع مختلفی از اختلالات تعادلی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

• بیماری مینیر گوش
• سرگیجه‌ی موقعیتی
• نورونیت وستیبولار (بیماری گوش داخلی)

هر کدام از اختلالات ذکر شده می‌تواند احساس سنگینی سر بیش از حد طبیعی را در فرد القا کند.

۲. میاستنی گراویس علت سنگینی سر

میاستنی گراویس (MG) عارضه‌ای است که با ضعف عضلانی تظاهر می‌یابد. علائم در ابتدا می‌تواند باعث ضعف و خستگی در عضلات گردنی شود. میاستنی گراویس اعمالی مثل جویدن، حرف زدن و یا نگه داشتن سر را که قبلاً به راحتی انجام می‌شدند، دشوارتر سازد.

۳. قرار گرفتن در موقعیت بد

اگر گردن و سر شیبی در حدود ۱۵ درجه رو به جلو داشته باشند، وزنی از سر که احساس می‌شود بیشتر از ۱۲ کیلوگرم خواهد بود. با زاویه‌ی ۶۰ درجه، مثل زمان نگاه کردن به زمین، وزن سر تا حد ۲۷ کیلوگرم هم احساس شود.
در صورتی که شخصی احساس سنگینی سر داشته باشد، باید به این مسئله توجه نماید که سر وی در چه موقعیتی قرار دارد. قرار گرفتن طولانی مدت در موقعیت غیرطبیعی یا نادرست می‌تواند باعث احساس سنگینی سر خاصی شود.

۴. سردرد سینوسی

سردرد سینوسی قادر به ایجاد درد و فشار است که این شرایط نیز به نوبه‌ی خود علت سنگینی سر خواهد بود. سردرد سینوسی با التهاب و احتمالاً عفونت سینوس‌های درون سر که فضاهای خالی آن محسوب می‌شوند، به وجود می‌آید.

شاید این مطلب برای شما مفید باشد: سردرد سینوسی چیست و چگونه درمان می‌شود

۵. سردرد تنشی

سردرد تنشی نوع دیگری از سردرد می‌باشد که رایج‌تر از سردرد سینوسی است. این سردرد باعث ایجاد درد شدیدی می‌شود که فرد احساس می‌کند از بیرون به سر او فشار وارد می‌کنند. سردرد تنشی با وادار کردن فرد به ایجاد تنش در عضلات گردن و شانه علت سنگینی سر می‌شود. سردرد تنشی معمولاً از ۲۰ دقیقه تا ۲ ساعت به طول می‌انجامد.

شاید این مطلب برای شما مفید باشد: سردرد تنشی چیست و چگونه درمان می‌شود

علائم مرتبط با علت سنگینی سر

علائم مرتبط به هنگام احساس سنگینی سر می‌تواند به دلایلی که ذکر می‌شود بستگی داشته باشد. بیشتر افراد علائمی را که شامل تنش عضلانی مخصوصاً در عضلات گردن و شانه‌ها می‌باشد، تجربه می‌کنند. این تنش می‌تواند سبب سفتی گردن شود که در این صورت حرکت سر از طرفی به طرف دیگر دشوار خواهد شد.

سایر علائم مرتبط با علت سنگینی سر، شامل سردرد، به ویژه در هر دو طرف سر می‌باشد.

درمان علت سنگینی سر

اگر شخصی در نتیجه‌ی قرار گرفتن در یک موقعیت نامناسب احساس سنگینی در سر داشته باشد، باید سعی کند که نگاه کردن به طرف پایین را متوقف کند. این تغییر موقعیت می‌تواند با استراحت دادن در فعالیت‌های مثل تایپ کردن، نوشتن و کار کردن به منظور کشیدن گردن و قرار دادن آن در موقعیتی طبیعی حاصل گردد.

در صورتی احساس سنگینی سر ناشی از سردرد می‌باشد، می‌توان از داروهای بدون نسخه برای درد مثل، استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده کرد. ممکن است فردی به دنبال دلیل سردرد تنشی باشد. این دلایل می‌تواند شامل، گرسنگی، کم‌خوابی یا به دندان قروچه در طول شب باشد. اجتناب از این عادات و در صورت لزوم، قرار گرفتن تحت درمان برای متوقف کردن آن‌ها، می‌تواند به کاهش سردردهای تنشی کمک کند.

اختلالات تعادلی را می‌توان با داروهایی که ذکر می‌شود، درمان کرد:

• داروهای آنتی کولینرژیک: این داروها شامل اسکوپولامین نیز می‌شود که به طور مرسوم برای درمان دریازدگی استفاده می‌شود.
• داروهای آنتی‌امتیک یا ضد استفراغ: این داروها در درمان حالت تهوع ناشی از سرگیجه استفاده می‌شوند و شامل ترکیباتی از دگزامتازون (دکادرون) و اُندانسترون‌ (زوفران) هستند.
• داروهای آنتی هیستامین: این داروها می‌توانند اثرات بیماری‌های ناشی از حرکت را کاهش دهد. مثال داروهای این دسته شامل مکلیزین (آنتی ورت)، دیفن‌هیدرامین (بنادریل) و پرومتازین (فنرگان) می‌شود.
• داروهای بنزودیازپین: این داروها برای کاهش اضطراب و کنترل بیماری‌های حاد حرکتی و سرگیجه طراحی شده‌اند. مثال‌هایی از بنزودیازپین‌ها که برای درمان سرگیجه استفاده می‌شود عبارتند از دیازپام (والیوم)، کلونازپام (کلونوپین) و آلپرازولام (زاناکس).

سایر درمان‌های علت سنگینی سر برای اختلالات تعادلی شامل ورزش‌هایی برای کاهش سرگیجه می‌شود. یک مثال مانور اِپلی می‌باشد که به کاهش اثرات سرگیجه‌ی مربوط به گوش داخلی کمک می‌کند.

چگونه مانور اپلی را برای درمان علت سنگینی سر انجام دهیم؟

اگر سرگیجه شما از سمت گوش چپ می‌باشد

1. روی لبه‌ی تخت بنشینید. سر خود را ۴۵ درجه به طرف چپ خم کنید (نه به اندازه‌ای که به شانه‌ی چپ بخورد). یک بالش در زیر خود قرار دهید تا وقتی دراز کشیده‌اید، به جای این که زیر سرتان باشد، بین شانه‌ها قرار گرفته باشد.
2. به سرعت روی پشت خود بخوابید، طوری که سرتان با تخت تماس داشته باشد (همچنان زاویه‌ی ۴۵ درجه به سمت چپ را حفظ کنید). بالش بایستی زیر شانه‌ها قرار گرفته باشد. به مدت ۳۰ ثانیه صبر کنید تا اگر سرگیجه‌ای هست متوقف گردد.
3. سرتان را بدون این که از روی تخت بلند شود، به اندازه‌ی ۹۰ درجه به سمت راست بگردانید. ۳۰ ثانیه در همین حالت بمانید.
4. سر و بدن خود را در حالتی که قرار گرفته‌اید، به سمت راست بچرخانید. در این شرایط باید به کف اتاق خیره شده باشید. ۳۰ ثانیه هم در این حالت بمانید.
5. به آرامی بلند شوید اما چند دقیقه روی تخت بمانید.

اگر سرگیجه از سمت گوش راست می‌آید، دستورات فوق را برعکس اجرا کنید. روی تخت نشسته، سرتان را با زاویه‌ی ۴۵ درجه به سمت راست بچرخانید و قس علی هذا.

تا زمانی که ۲۴ ساعت بعدی خبری از سرگیجه نباشد، هر شب قبل از خوب، سه بار این مانور را انجام دهید.

چه درمان‌های خانگی برای علت سنگینی سر وجود دارد؟

روش‌های تسکینی خانگی سردرد می‌تواند شامل استفاده از یک پد گرمایی در نواحی گردن و شانه شود. توجه به پوشاندن پد به منظور جلوگیری از سوزاندن پوست ضروری می‌باشد. افراد مبتلا به دیابت و اختلالات عصبی می‌بایست پیش از استفاده از پد گرمایی با پزشک مشورت نمایند.

در صورتی که فردی احساس ضعف در عضلات گردن را دارد، می‌تواند از ورزش‌های خانگی تقویت‌کننده‌ی گردن کمک بگیرد. این ورزش به کاهش تنش عضلانی و تقویت گردن کمک می‌کند.

با این حال، باید قبل از شروع هر گونه فعالیت ورزشی با پزشک مشورت داشته باشید. در زیر مثال‌هایی از این دست فعالیت‌ها آورده شده است:

پایین آوردن چانه (chin tuck)

این ورزش می‌تواند به تقویت عضلات مسئول نگهداری گردن در یک موقعیت درست، کمک کند. برای انجام آن، در مقابل دیوار ایستاده شانه‌های خود را به عقب کشیده و به مستقیم به طرف جلو نگاه کنید. چانه را حرکت داده و به طرف پایین بکشید تا احساس کشش در ناحیه‌ی پشت گردن و عضلات طرفین گردن داشته باشید. به مدت ۵ ثانیه به این حالت مانده و ۱۰ بار این حرکت را تکرار نمایید.

گرم کردن پشت (back burn)

ورزش گم کردن پشت می‌تواند به بهبود وضعیت و تقویت عضلات گردن کمک کند. برای انجام آن، در مقابل دیوار ایستاده بازوها را در ارتفاع شانه بالا بیاورید طوری که کف دست‌ها در مقابل‌تان قرار بگیرد. بازوها را به آرامی بالا برده به گوش‌‌های تان نزدیک کنید، و موقعیت کف دست‌ها در مقابل صورت را حفظ کنید و دوباره به آرامی بازوها را به حالت شروع برگردانید. این حرکت را ۱۰ بار و سه تا پنج مرتبه در روز تکرار نمایید.

زمان مراجعه به پزشک برای رفع دلیل سنگینی سر

اغلب علائم با درمان‌های خانگی مانند بهبود وضعیت یا اقداماتی برای کاهش سردردهای تنشی قابل حل می‌باشند. با این وجود، در صورتی که علائم شروع به تشدید کرده یا با کارهای روزمره تداخل کند، مراجعه به پزشک ضرورت می‌یابد.

یکی از موارد علت سنگینی سر، زمانی است که فرد دچار سکته‌ی مغزی می‌شود. سکته‌ی مغزی یک وضعیت اورژانس پزشکی است. برخی دیگر از علائم مربوط به سکته‌ی مغزی عبارت است از:

• مشکل واضح در تکلم
• نامتوازنی در چهره
• مشکلات ناگهانی در راه رفتن و حفظ تعادل
• سردرد ناگهانی و شدید
• احساس ضعف در بازوها و گردن

نکته‌ی پایانی

دلایل و درما‌ن‌های بالقوه‌ای برای احساس سنگینی غیرعادی سر وجود دارد. اقداماتی در جهت از بین بردن خستگی و اضطراب و تقویت گردن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.