پناهجوی کردی که استاد دانشگاه کمبریج شده، کوچر بیرکار، و یک ایتالیایی که زمانی فوتبال را به ریاضی ترجیح داده بود، چهارشنبه در بین چهار برنده مدال فیلدز بودند. ما میگوئیم مدال فیلدز، شما بخوانید نوبل ریاضی.
اسامی برندگان طی مراسمی در ریو دو ژانیرو اعلام شد. این اولین شهر لاتین است که میزبان مراسمِ هر چهار سال یک بار اعطای مدال فیلدز میشود.
بیرکار، متخصص ۴۰ سالهی هندسهی جبری با اشاره به مردم کرد گفت:
من امیدوارم این خبر خندهای بر روی چهرهی آن چهل میلیون مردم بیاورد.
بیرکار در روستایی در اطراف مریوان به دنیا آمده است. خودش میگوید “کردستان جای غیر محتملی برای یک کودک است تا به ریاضی علاقه پیدا کند”.
با این حال، او خودش را به دانشگاه تهران رساند؛ جایی که با محو شدن در پرترهی برندگان مدال فیلدز، رؤیای آن را در سر میپروراند. او پناهندگی و شهروندی بریتانیا را گرفت و خودش را به عنوان ذهنی استثنائی در زمینهی ریاضیات به همه شناساند. بیرکار به کوانتا مگزین میگوید:
برای رفتن از نقطهی که تصور نمیکردم این افراد را ببینم، به نقطهای که روزی خودم مدال بگیرم، نمیتوانم باور کنم که این حقیقت دارد.
مدال فیلدز به پیشرفتهای برجستهی ریاضیِ کاندیداهای زیر ۴۰ سال تعلق میگیرد. هر بار حداقل یک، و حداکثر چهار نفر صاحب این افتخار میشوند.
برندهی دیگر، آلسیو فیگالی، ریاضیدان ۳۴ سالهی ایتالیایی در ETH زوریخ نیز داستان پر فراز و نشیبی داشته است؛ البته به دلایلی بسیار متفاوت از بیرکار. کنگرهی بینالمللی ریاضیدانان در بیانیهی خود اینگونه مینویسد که:
تا دبیرستان، تنها مسئلهی او بازی کردن فوتبال بود.
این عادت پس از ورود فیگالی به المپیاد بینالمللی ریاضی عوض شد، که در او علاقهای به ریاضیات به وجود آورد که امروزه او را به رهبری در محاسبه متغیرها و معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی بدل کرده است. اگر بیرکار پناهنده نمیشد، میشد؟ مریم چطور؟!