افسردگی پنهان چیست ؟ با علائم و نشانه های آن آشنا شوید

انجمن روانپزشکی آمریکا(APA) معیارهای تشخیص رسمی افسردگی پنهان را در نسخه پنجم کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تشریح می‌کند. برای اینکه بتوان به شخص برچسب افسردگی شدید زد یابد حداقل ۵مورد از ۹علامت مربوط به افسردگی را به مدت دو هفته از خود نشان دهد که یکی از این علائم داشتن حس افسردگی(مانند احساس غم) یا عدم توانایی در احساس لذت( از دست دادن اشتیاق نسبت به چیزهایی که قبلتر برای شخص جذاب و لذت بخش بوده اند).افسردگی حاد را نمی‌توان با تست‌های پزشکی مانند آزمایش خون  یا سی-تی-اسکن تشخیص داد در عوض، علائم رفتاری فرد است که باید مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد مانند احساس غم،خستگی،بی‎حالی،مشکلات خواب و…

افسردگی آتیپیک

APA انواع مختلفی از افسردگی را لیست کرده است. یکی از آنها افسردگی با علائم غیرمعمول است. افسردگی با علائم غیرمعمول نوعی افسردگی است که شخص علائمی متفاوت با عمومیت افرادی که دچار افسردگی هستند از خود نشان می دهد. برای اینکه بتوان علائم شخص دارای افسردگی غیرمعمول را تشخیص داد در مرحله اول باید با معیارهای کلی این افسردگی آشنا شد.

• یک نوع تغییرات رفتاری که در آن شخص در تمام مواقع غمگین نباشد و فقط به دنبال اتفاقات خاصی حس افسردگی در او نمایان شود.
• داشتن همزمان دو یا چند مورد از علائم زیر
• افزایش قابل ملاحظه وزن یا اشتها( در افسردگی‌های معمول اشتهای شخص کم و وزن او هم به دنبال آن کاهش می‌یابد)
• خوابیدن زیاد(در افسردگی معمول بی خوابی رایج‌تر است)
• فلج سربی یعنی احساس سنگینی و سرب گونه  در بازوها یا پاها
• الگوی دیرپای طردشدن در روابط بین فردی که سبب به مشکل خوردن فرد در روابط عاطفی یا از دست دادن موقعیت شغلی شخص می‌شود

در جریان همان دوره نمی‌توانند خصوصیات افسردگی ملانکولیک(احساس گناه،از دست دادن لذت و کاهش واکنش پذیری نسبت به محرک‌های لذت بخش) یا کاتاتونیک(کندی روانی و حرکتی) را داشته باشند.

در افسردگی پنهان در واقع شخص نوعی از افسردگی آتیپیک را دارد که چون در تمام موارد حس غمگینی به او دست نمی‌دهد خود را افسرده نمی‌داند به عبارتی با پوشیدن ماسکی علائم افسردگی خود را پمهان می‌کند. در بعضی موارد آنها ممکن است اعمالی برای کاهش استرس خود یا تلاش‌های مضاعف برای نشان دادن اینکه افسرده نیستند از خود نشان دهند. اکثر این افراد دردهای فیزیکی نیز(مانند سردرد،کمردرد،درد شکم،درد سینه.غیره)تجربه کنند. به علاوه گفته می‌شود در برخی موارد شخص مبتلا به افسردگی پنهان علائم رفتاری افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی را از خود نشان می‌دهند مثلاً مشغول شدن زیاد به کار، خرج کردن سرمایه در قمار و یاسواستفاده از مواد به جای نشان دادن حس غم یا کاهش لذت نسبت به فعالیت‌های روزانه.

میزان شیوع افسردگی پنهان چقدر است؟

طبق رفرنس‌ها این نوع افسردگی در دوره های قبل از ۱۹۹۰ شایع تر از زمان حال بوده استو می‌تواند به همان اندازه که افسردگی‌های معمول می‌توانند در سنین مختلف روی دهند افسردگی پنهان نیز قابلیت دیده شدن در سنین مختلف را دارد امام یزان شیوع آن بعد از ممیانسالی بیشتر است.

در تعدادی از فرهنگ‌ها تمرین پنهان کردن احساسات از نظر فرهنگی مورد تایید است،عدم نشان دادن احساسات به خصوص احساساتی مانند حس غم یا حس ناکافی بودن که منجر به بروز رفتارهایی مانند تمایل به کمک به دیگران می شود در این نوع فرهنگ کاملاً رایج و مرسوم است.در بعضی فرهنگ‌های دیگر مردان ممکن است به خاطر باورهای جنسیت زده کمتر بخواهند  احساسات خود را بروز دهند. بچه‌ها در تمام فرهنگ‌ها در بروز احساسات خود با سختی مواجهند که همین امر نیز سبب پنهان مانند احساسات آنها می‌شود.

اگرمیزان شیوع افسردگی شدید را معیاری برای میزان شیوع افسردگی پمهان بدانیم در اینصورت APA بهترین آمار را تحویل داده است. طبق این آمار در یک بازه یکساله میزان شویع افسردگی حاد ۷% است بازه یکساله به این معنا که فرد مبتلا به مدت دوازده ماه علائم افسردگی را هر روز داشته است. هر چند این آمار می‌تواند تحت اثر تعدادی از فاکتورها تغییر کنند برای مثال خانم‌ها حدود ۱.۵-۳ برابر بیشتر از آقایان به افسردگی حاد مبتلا می‌شوند، شیوع افسردگی در افراد ۱۸-۲۹ سه مرتبه بیشتر از افراد بالای ۶۰ است. این نمودار و امار براساس میزان گزارش‌ها و مراجعه ها بوده است روشن است که در صورتیکه عده‌ای از افراد در مورد علائم افسردگی خود چیزی نگویند آمار موجود فرق خواهد کرد.

علائم افسردگی پنهان

افسردگی پنهان علیرغم مطالب آورده شده در وبسایت‌های مختلف علائم مشخصی ندارد و طبق تعریف APA تنها یکی از انواع افسردگی‌های آتیپیک است که به همین دلیل می‌تواند علائم آن را دارا باشد اما اگر بخواهیم برای این افسردگی علائمی را خودمان تعریف کنیم در اینصورت خواهیم گفت:

• الگوهای خواب و خوردن و نوشیدن نامعمول(این موارد همان علائم متداول افسردگی‌ هستند به طور مثال شخص مبتلا به افسردگی حاد دچار بی خوابی و کاهش اشتها شده است)
• تمایل به برانگیختن احساس شادی در خود و تلاش برای نادیده گرفتن مسائل و مشکلات
• درونگرایی و درون‌اندیشی،به عنوان مقال فرد ممکن است به دنبال پاسخ سوالات عمیقی همچون دلیل حیات یا چگونگی زندگی بعد از مرگ  باشد
• احساسات متغیر
• بدبینی
• نشان دادن رفتارهایی برای درخواست کمک از دیگران و سپس پشیمانی، معذرت خواهی و جمع و جور کردن احساسات خود

متاسفانه این علائم بیان شده به طور قطعی نشان دهنده افسردگی پنهان در شخص نیست چرا که همه ما در دوره‌هایی از زندگی خود خوشبینی کمتری نسبت به مسائل داریم یا بهانه جو می‌شویم پس این علائم فقط مختص به افرادی که احساسات خود را پست ماسک پنهان کرده‌اند نمی‌باشد.

درمان افسردگی پنهان

پروسه درمان اختلالات حاد افسردگی می تواند موارد زیر را در بربگیرد:

1. آموزش روانی(psychoeducation):استفاده از آموزش با اینکه به تنهایی نمی‌تواند نوعی درمان محسوب شود اما می تواند برای افراد دچار افسردگی مفید باشددر این روش به فرد درک ارتباط بین احساسات و رفتار خود آموزش داده می‌شود و با ایجاد نوعی خودشناسی به شخص بیان احساسات را آسانتر می کند.که این کار آنها را برای یک پروسه درمان بهتر و موفقیت آمیزتر هدایت می‌کند.
2. دارودرمانی:افراد با هر نوع اختلال افسردگی اغلب با داروها درمان می‌شوند. چندین کلاس از داروهای ضدافسردگی وجود دارد و در هر کلاس ضد افسردگی داروهای مختلفی برای تجویز وجود دارند. هرکدام از این داروها مکانیسم‌های متفاوتی دارند که باعث می‌شود در درمان انواع مختلف افسردگی مفید باشند. با اینکه داروهای ضدافسردگی توسط پزشکان عمومی و سایر پزشکان تجویز می‌شودبهتر است که این داروها توسط یک روانپزشک تجویز شوند که به طور تخصصی دارو ها را بر اساس تفاوتهای میان آنها و نحوه تاثیرشان بر هر شخص تجویز می‌کنند.
3. روان‌درمانی: روان درمانی دارای یک بخش بسیار گسترده‌ای از ادبیات تجربی برای حمایت از اثر بخشی آن است. به طور معمول شکل ترجیحی روان‌درمانی برای درمان افسردگی نوعی از درمان رفتاری شناختی است که به سیستم اعتقاد فردی،نگرش ها و رفتارهای شخص مربوط می شود و به او کمک می‌کند تا این مباحث را به روش‌هایی عملی تر و قابل انطباق تری تبدیل کند. با این وجود انواع دیگر روان درمانی نیز می‌توانند در درمان افسردگی مفید باشند.
4. دارودرمانی و روان‌درمانی در کنارهم:تجربه ثابت کرده است که ترکیبی از دارو و روان درمانی یک رویکرد موفق برای درمان افسردگی است و اغلب می‌تواند بیشتر از استفاده از دارو یا صرفاً روان درمانی مفید باشد.
5. روش‌های دیگر: روش‌های دیگر نیز می‌توانند مفید باشند از جمله انواع درمان‌های مکمل و جایگزین مانند یوگا،تایچی،موسیقی درمانی،ماجراجویی و…پیاده سازی یک برنامه ورزشی ممکن است منافع بسیار زیادی برای افراد مبتلا به افسردگی داشته باشد.با این حال افراد قبل از هر برنامه ورزش باید همیشه یک معاینه فیزیکی کامل بشود.
6. تغییر سبک زندگی:بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات افسردگی به طور قابل توجهی از منافع حاصل شده در اثر تغییر شیوه زندگی(مثلاً تغییر شکل،ترک الکل و سیگار) و حمایت اجتماعی دیگران سود خواهند برد به طور معمول درمانگران به طور کامل وضعیت اجتماعی فرد را ارزیابی می کنند و در مورد نقش های منفی که وضعیت یا شیوه های خاص زندگی در خلق و خوی آنها دارد بحث نی کنند،اما در نظر داشته باشیم که تغییرات شدید می‌‎تواند اثر عکس داشته باشد.تغییر سبک زندگی اشخاص در حالیکه شخص احساس خستگی مفرط می‌کند می‌تواند موجب بدترشدن وضعیت شود در صورتیکه فرد از حمایت و کمک دیگران در مورد درک مفاهیم چنین تغییراتی حمایت نکند.