محیط و آموزش و تربیت تا چه حدی اخلاق ما را شکل می‌دهند؟ ژنتیکی که از والدین خود به ارث می‌بریم تا چه اندازه مسئول است؟
بحث شناخته شده‌ی “ذات در مقابل تربیت” به صدها سال پیش برمی‌گردد و هنوز هم مورد توجه است. موضوع این است که آیا رفتارهای خاص ریشه در ذات و نهاد طبیعی ما دارد یا محیط اجتماعی آن‌ها را شکل می‌دهد؟
اخیرا، انتشار مستند Three Identical Strangers برخی از مباحث درمورد اهمیت فاکتورهای محیطی و آموزش و تربیت در مقابل ویژگی‌های به ارث رسیده را شعله‌ور کرده است. این مستند نمونه‌ای از مطالعه‌ی دوگانه بحث‌برانگیز (یا در این مورد مطالعه‌ی سه‌گانه) انجام شده در دهه‌ی ۱۹۶۰ را ارائه می‌دهد. این مطالعه شامل سه قلوهای تک تخمی از دوران جنینی و به فرزندی گرفته شدن هر یک از آن‌ها در خانواده‌های متفاوت به عنوان تک فرزند بود تا چگونگی تکامل این برادر یا خواهرها را در طول زندگی‌شان ارزیابی کنند.
در مطالعه‌ی جدید انجام شده توسط دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در State College، دانشگاه اورگان در Eugene و دانشگاه پزشکی Yale در New Haven، مجموعه‌ای از خواهر و برادرها در تلاش برای درک بهتر اینکه آیا اخلاقیات‌مان صرفا به تربیت بستگی دارد یا ژنتیک به ارث رسیده هم تاثیر دارد، دنبال شده‌اند.
نویسنده‌ی اول مطالعه، Amanda Ramos از دانشگاه ایالتی Penn، به کیفیت اخلاقی فرد به عنوان “ویژگی با فضیلت” اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که تربیت و ذات می‌توانند توام با یکدیگر آن را شکل دهند. مطالعات بسیاری ارتباط بین والدینی و این ویژگی‌های فضیلتی را نشان داده‌اند، اما به بخش ژنتیکی توجهی نکرده‌اند. همچنین افزود:
من فکر می‌کردم که این یک فرصت از دست رفته است زیرا والدین ژن‌های خود را نیز به فرزندانشان انتقال می‌دهند و آنچه ما فکر می‌کنیم این است که والدین فرزندانشان را تربیت می‌کنند و بر آن‌ها تاثیر می‌گذارند، اما حداقل بخشی از این ویژگی‌ها ممکن است به دلیل ژنتیک باشد.
بنابراین، Ramos و گروهش مطالعه‌ای انجام دادند تا میزان ارثی بودن ویژگی‌های فضیلتی را بررسی کنند. محققان یافته‌های خود را در ژورنال Behavior Genetics گزارش کردند.
بیشتر بخوانید: اصول تربیت کودکان: راهنمای جامع تربیت کودک از بدو تولد
تاثیر صفات ارثی
دانشمندان با ۷۲۰ زوج خواهر و برادر با درجات نسبتی مختلف کار کرده‌اند؛ از دوقلوهای تک تخمی که باهم بزرگ شده‌اند گرفته تا خواهر و برادرهایی که مادر یا پدر مشترک دارند و خواهر و برادرهای ناتنی بدون ژنتیک مشترک که در زیر یک سقف بزرگ شده‌اند.
Ramos می‌گوید که برای مثال، اگر دوقلوهای تک تخمی نسبت به دوقلوهای دوتخمی تشابه بیشتری داشته باشند، فرض بر این است که تاثیر ژنتیکی وجود دارد. وجود درجات متفاوتی از روابط نسبتی می‌تواند توان بیشتری در حل کردن پیچیدگی بین تاثیرات ژنتیکی و محیط به شما بدهد.
دانشمندان داده‌های مربوطه را -از جمله شیوه‌های والدینی و احساس مسئولیت ظاهری بچه‌ها- در دو مرحله ارزیابی کردند: اول، در طول دوره نوجوانی و سپس در جوانی.
Ramos و گروهش دریافتند که تربیت به صورت والدینی مثبت -یعنی تقویت و پاداش به رفتارهای خوب- با احساس مسئولیت قوی در بچه‌ها ارتباط دارد. با این حال، اشاره کردند که این ارتباط به طور قابل توجهی در خواهر و برادرهایی که نه تنها در محیط یکسان بزرگ شده‌اند بلکه رابطه‌ی خونی نیز داشتند، مشاهده شد. آن‌ها اساسا دریافتند که ژنتیک و تربیت هر دو بر این ویژگی‌ها تاثیر می‌گذارند. شیوه رفتار یا عمل کودکان بستگی به تشابه ژنتیکی و پاسخ والدین به رفتارهای آن‌ها دارد و این رفتارها بر مسئولیت اجتماعی و وجدان کودکان تاثیر می‌گذارد.
ژن‌ها تعیین‌کننده کامل رفتارها نیستند
نویسنده‌ی همکار، Jenae Neiderhiser، تاکید می‌کند که این یافته‌ها نشان نمی‌دهد که در شکل‌گیری اخلاقیات و وجدان، ذات تربیت را مغلوب می‌سازد. و پیشنهاد می‌کند که در نظر داشته باشید DNA فرد ویژگی‌ها را بیشتر از ظاهر فیزیکی تنظیم می‌کند.
اکثر مردم تصور می‌کنند که تربیت والدین از طریق راه‌های کاملا محیطی تکامل ویژگی‌های موثر و با فضیلت را شکل می‌دهد، اما نتایج محققان نشان می‌دهد که تاثیرات ژنتیکی نیز وجود دارد. این بدان معنا نیست که اگر والدین دقیق و سخت‌کوش باشند، فرزندانشان نیز صرف نظر از نحوه‌ی تربیت والدین این چنین خواهد بود، بلکه به این معناست که کودکان تمایل به رفتار خاصی را به ارث می‌برند و این نباید نادیده گرفته شود. با این حال، Ramos یادآوری می‌کند که داشتن تمایل خاصی به معنای این نیست که فرد نمی‌تواند خود را برای غلبه یا توسعه آن تمایل تربیت کند.
در پایان روز آنچه بیشترین اهمیت را دارد این است که فرد در کارهای روزانه انتخاب‌های آگاهانه داشته باشد.
ژن‌های شما به طور قطعی تعیین‌کننده آنچه هستید، نیستند. ژن‌ها صرفا ایجادکننده پتانسیل هستند. هنوز مردم خود انتخاب‌‌هایشان را انجام می‌دهند و اراده‌ی شکل‌گیری خود را دارند.
Amanda Ramos
