کاهش حس بویایی بطور اولیه در بیماریهای عصبی خاصی پیش می آید و آلودگی خطر ابتلا به این بیماری ها را افزایش می دهد. یک مطالعه جدید تلاش می کند تا این یافته ها را با هم پیوند دهد.
در طول سالها، محققان شروع به دیدن ارتباط بین آلودگی و بیماری های عصبی مانند پارکینسون و آلزایمرکرده اند.
اگر چه شواهد موجود در حال افزایش است، اما دانشمندان تا به حال هنوز نفهمیده اند که چگونه ذرات هوا ممکن است بر مغز تاثیر بگذارند.
به تازگی، محققان دانشگاه پن، PA، ارتباط بین آلودگی، حس بویایی و بیماری های عصبی را مورد بررسی قرار دادند.
آنها یافته های خود را در اوایل هفته در مجله eLife منتشر کردند.
به منظور بررسی، محققان به طور خاص به جریان مایع مغزی نخاعی (CSF) علاقه مند بودند.
CSF یک مایع است که سیستم عصبی مرکزی (CNS) که مغز و نخاع را شامل می شود را احاطه کرده است. به طور کلاسیک، تصور می شد که به عنوان یک بافر عمل کند که از CNS محافظت می کند اما دانشمندان در طول زمان، نقش های بیشتری را کشف کرده اند.
پروفسور پاتریک جور، یکی از نویسندگان این مطالعه، توضیح می دهد: “بیشتر و بیشتر متوجه می شویم که این مایع نه تنها مغز را مثل یک بالش محافظت میکندد بلکه می تواند مواد را از مغز و ستون فقرات به بیرون انتقال دهد.”
نقش CFS در بیماریها
محققان به طور فزاینده ای روی نقش CSF در حذف ضایعات و چگونگی جریان آن در سراسر CNS علاقه دارند. تا به امروز، محققان درباره چگونگی مدیریت تولید و خروج CFS مطمئن نیستند.
بیماریهای عصبی مانند پارکینسون و آلزایمر با ایجاد پروتئین های معیوب یا مضر مشخص می شوند؛ شاید پاک کردن این مایع نقسی داشته باشد.
دانشمندان می خواستند بدانند که چگونه آلودگی هوایی که ما نفس می کشیم بر CSF تأثیر می گذارد وجمع آوری آن ها از مغز دچار مشکل می شود؛ اما چگونه این ترکیبات به CSF میرسند؟
جردن نوروود، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، دانشجوی کارشناسی ارشد نخستین سرنخ خود را توضیح می دهد: “من سعی داشتم مایع مغزی نخاعی را برای آزمایش دیگری رنگ کنم. ما این مایع رنگ شده را را از طریق بینی برداشتیم.”
اگرچه شگفت آور است، نوروود اولین کسی نیست که حدس بزند CSF ممکن است از طریق بینی از مغز خارج شود. وقتی که او به مقالات پژوهشی قدیمی نگاه کرد، چندین اشاره به این احتمال وجود داشت.
دانشمندان همچنین خاطر نشان کردند که محققان قبلا نشان داده اند که کاهش حس بویایی و گاهی اوقات نشانه اولیه بیماری های عصبی است. به عنوان مثال، یک مطالعه منتشر شده در Neurology نتیجه گرفت که عملکرد ضعیف در آزمایش تشخیص بو می تواند یک روز مفید باشد تا پیش از تشخیص علائم کلاسیک آلزایمر بتوان وقوع آن را پیش بینی کرد.
از بین بردن اعصاب حسی
محققان به منظور بررسی بیشتراعصاب حسی بویایی را در موش با سولفات روی تخریب کردند. جالب توجه است، این اعصاب تنها بخشی از CNS پستانداران است که با محیط خارجی وارد تماس مستقیم می شود.
همانطور که انتظار می رفت، از بین بردن این عصب های حسی، توانایی بویایی موشها را از بین برد. همچنین، جریان CSF از بینی به شدت کاهشیافت. محققان سپس بررسی کردند که آیا این مساله تاثیراتی بر روی موش گذاشته است یا نه.
طبق گزارش پروفسور درو، “حیوانات و افراد به طور مداوم ساخت CSF را انجام می دهند، بنابراین اگر خارج نشود، فشار درون جمجمه افزایش می یابد، اما ما متوجه شدیم که پس از افت جريان مایع از بینی فشارافزایش نیافت.”
نویسندگان بر این باورند که احتمالا سیستم از راه های دیگری جبران میشود؛ شايد مسیرديگري مایع اضافی را برمیدارد. به عنوان مثال، سیستم glymphatic، که نسخه مغزی سیستم لنفاوی است، ممکن است نقش داشته باشد.
یا اینکه بدن ممکن است CSF کمتر تولید کند تا از افزایش فشار داخل CNS جلوگیری شود.
با توجه به همه این یافته ها، محققان بر این باورند که با گذشت زمان، آلودگی هوا حس بویایی را از بین میبرد که این باعث تغییر در جریان یا تولید CSF می شود. از آنجا که CSF برای پاک سازی زباله های متابولیک از CNS حیاتی است، این مساله در توسعه بیماری های عصبی نقش دارد. نویسندگاندراین باره نوشتند:
کاهش گردش مایع مغزی نخاعی احتمالا عامل کمک برای ساخت متابولیت های سمی و پروتئین هایی است که باعث اختلالات neurodegenerative در مغز میشوند
نویسندگان به دنبال این نکته نبوده اند که دقیقا اثبات کنند آلودگی از آن راه مغز را تحت تاثیر قرار می دهد، اما این نظریه جذاب است. محققان برای آزمایش بیشتر برنامه ریزی کرده اند.
نوروود توضیح می داد:
“.در قرم بعد ما می خواهیم با یک آزمایشگاه در موسسه تحقیقات مواد شیمیایی که با ذرات سوخت دود یا جت مشغول به کار است، همکاری کنیم تا ببینیم آیا اثر مشابهی خواهیم داشت یا خیر.”
اگر چه این ها روزهای اولیه هستند، اما دیدن اینکه پایان داستان چگونه شکل می گیرد جالب خواهد بود.
