جستجوی معنای زندگی یکی از موضوعاتی می‌باشد که همواره موردتوجه متکلمان، فیلسوفان، محققان و بشر بوده است. انواع نظریه‌ها مطرح شده‌اند، اما آیا تا به حال متوجه تغییر دیدگاه شخصی خود در طول سال‌ها شده‌اید؟ به عنوان مثال، شاید برای خودِ پنج ساله‌ی شما معنای زندگی در یادگیری الفبا نهفته باشد، اما در نوزده سالگی معنای زندگی در یافتن عشق است! پاسخ هر چه باشد به نظر می‌رسد که در طول زمان تغییر کند. اریک اریکسون در اواخر دهه ۵۰ میلادی این ایده‌ی فوق‌العاده را مطرح کرد که افراد در طول زندگی خود «مراحل روانی-اجتماعی» مخصوصی را تجربه می‌کنند. بعضی از این مراحل از دیدگاه سیگموند فروید اقتباس شده‌اند و برخی متفاوتند.
مقاله مرتبط: در جست‌وجوی شادی: زندگی در زمان حال
منشأ بسیاری از تئوری‌های مراحل زندگی از همین دیدگاه اریکسون بوده است. در این مقاله این دیدگاه را مرور می‌کنیم:
از بدو تولد تا هجده ماهگی
اعتماد در برابر بی‌اعتمادی
آیا نوزاد عشق و پرورش کافی دریافت می‌کند تا اعتمادبه‌نفس پیدا کند یا به دلیل عدم پرورش کافی و نادیده گرفته شدن فاقد اعتماد به نفس است؟ بر طبق نظریه پیوستگی John Bowlby، این جایی است که دلبستگی امن، اجتناب‌ناپذیر یا مضطرب به میدان می‌آید.
هجده ماهگی تا دو یا سه سالگی
خودمختاری در برابر شرمساری
اینجاست که کودک شروع به شناسایی استقلال خود می‌کند. واکنش پدر و مادر به این مرحله می‌تواند حس خودمختاری و اعتمادبه‌نفس را ایجاد کند. بر عکس تنبیه کودک باعث ایجاد باعث حس شک و شرمساری و کاهش اعتمادبه‌نفس می‌شود.
دو تا شش سالگی
ابتکار عمل در مقابل گناه
ادامه‌ی مرحله‌ی قبلی است که کودک استقلال می‌یابد و در اعمال فردی ابتکار عمل پیدا می‌کند. از این مرحله احساس مسئولیت در برابر اعمال خود شکل می‌گیرد. در این مرحله هم عکس‌العمل پدرومادر در ایجاد حس گناه یا ابتکار عمل مؤثر است.
شش تا یازده سالگی
کارآفرینی در مقابل ناسازگاری
به طور معمول، کودک در سن چهار سالگی شروع به بازی (تعامل) با بچه‌های دیگر می‌کند. همچنین در این مرحله کودک از طریق تعامل با همسالان حس خودارزش‌باوری را پرورش می‌دهد. علاوه بر این، معلمان و محیط آموزشی نقش مهمی را در کمک به کودک برای تشویق و کارآفرینی یا ناامنی و ناسازگاری بازی می‌کنند.
یازده سالگی تا اوایل بلوغ
هویت در مقابل مشکلات هویتی
این مرحله شناخته‌شده‌ترین مرحله‌ی توسعه‌ی هویت است. نوجوان، در این مرحله «خود»های مختلفی را امتحان می‌کند تا مناسب‌ترین آن‌ها را بیابد. همسالان، الگوها و فشار اجتماعی نقش مهمی در این مرحله دارند.
اواخر بلوغ تا اوایل بزرگسالی
صمیمیت در مقابل انفعال
دغدغه‌ی اصلی این مرحله توسعه‌ی روابط نزدیک و دستیابی به صمیمیت است مانند ازدواج، مشارکت، خانواده، تعهد مذهبی، موفقیت شغلی و … و ترس از منفعل شدن و دست نیافتن به اهداف.
اواسط بزرگسالی
پویایی در مقابل در خودفرورفتگی
پویایی به دنبال ایجاد صمیمیت ایجاد می‌شود. فرد چگونه می‌تواند وارد اجتماع شود و احساس کند که حضور او ارزشمند است؟ طرف دیگر این است که فرد وارد اجتماع نشود و درخود فرو رود.
مقاله مرتبط:آیا غیراجتماعی بودن راز خلاقیت است؟
آخرین مرحله نگاهی به زندگی گذشته، رویارویی با مرگ و غلبه بر ناامیدی است. همچنین یکپارچگی در مورد ادغام تجارب زندگی و پیدا کردن احساس رضایت و معنا است.
