وسواس فکری-عملی (OCD) در دستهی اختلالات اضطرابی قرار دارد و با علائم تکرارشوندهی در ابتدا وسواس فکری و سپس وسواس عملی همراه میباشد. تشخیص و درمان درست OCD آرامش را به زندگ فرد بر میگرداند.
وسواسهای فکری
وسواسهای فکری تصایر ذهنی و افکار ناخواستهای هستند که فرد به راحتی نمیتواند از دست آنها خلاص شود و برای او استرس و نگرانی ایجاد میکند. ممکن است به طور مداوم نگران اتفاقات ناخوشایندی باشید مثل ابتلا به بیماری کشنده، فریاد کشیدن یا خندیدن در مراسم ترحیم یا ترس از رخدادی ناگوار برای کسانی که دوستشان دارید. از دیگر افکار وسواسی شایع میتوان به ترس از صدمه به دیگران با ماشین، کشتن همسر یا فرزندانتان یا تصاویر مذهبی یا جنسی ناخوشایند.
وسواس عملی
وسواس عملی، رفتارهایی هستند که احساس میکنید باید به صورت مکرر انجام دهید. به عنوان مثال، اگر نگران ابتلا به بیماری باشید، مکررا دستهایتان را میشویید. دیگر وسواسهای عملی شایع شامل تمیزکاری، چک کردن، تأیید شدن و اطمینان از ترتیب یا قرینگی هستند.
علائم شایع
علائم شایع OCD در بین افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. علائم وسواس فکری-عملی زیرگروهای متعددی دارد که به اینکه چه زمانی OCD بروز پیدا کند بستگی دارد. در نهایت علائم OCD، بر اساس موقعیتهای خاص مثل اتلا به عفونت، تولد فرزند بروز مییابد.
احتکار وسواسی
احتکار وسواسی یا مرضگونه یکی از علائم شایع وسواس فکری-عملی است. احتکار به معنای جمعآوری –و دور نینداختن- تعداد زیادی از وسایلی است که مورد استفادهی خود شخص یا دیگران نیستند. که این حالت یا نامنظم کردن وضعیت زندگی، شغل و زندگی اجتماعی فرد او را با مشکل مواجه میسازد.
عوامل خطر ابتلا به اختلال وسواس اجباری چیست؟
تشخیص
با وجود اینکه دانشمندان معتقدند که علائم OCD، ریشه بیولوژیکی دارد اما نمیتوان آن را با یک آزمایش خون ساده یا عکس رادیوگرافی تشخیص داد. متخصص سلامت روان مثل روانپزشک، روانشناس، پزشک خانواده یا پرستار که آموزشهای خاصی را تعلیم دیدهاند به وسیله تجربه و اطلاعات شخصی این اختلال را تشخیص خواهند داد.
به یاد داشته باشید برای کمک گرفتن و تشخیص درست لازم است پزشک را در ارتباط با علائم خود کاملا آگاه سازید.
درمان
پیش از این باور بر این بود که درمان علائم OCD بسیار سخت است اما در واقعیت مشخص شد که دو سوم از مبتلایان به خوبی به درمانهای دارویی، رفتاردرمانی شناختی و جراحی پاسخ میدهند. با پزشک خود در ارتباط با انتخاب بهترین روش درمانی مشورت کنید تا بالاخره بتوانید از میزان استرس روزانهی خود بکاهید.