هنگامی که از گوینده خبر تلویزیون دایان ساوایر (Diane Sawyer) راز موفقیتش پرسیده شد، این گونه پاسخ داد که:
به نظر من شاید تنها درسی که از زندگی آموختهام این است که هیچ جایگزینی برای توجه کردن و تمرکز وجود ندارد.
آیا شما نیز با این حرف موافقید اما نمیدانید چگونه میتوانید توانایی تمرکز و توجه کردن خود را بهبود بخشید؟
این پنج نکته میتواند به بهبود تمرکز شما کمک کند؛ بدون توجه به این که در یک دفتر شلوغ کار میکنید، د در حال تحصیل در مدرسه هستید، در یک جلسه هستید یا سعی در اتمام یک پروژه دارید.
۱- قانون ۵ کار
دو نوع تیپ شخصیتی وجود دارد. کسانی که یاد گرفتهاند چگونه با وجود سرخوردگی به کار خود ادامه دهند و کسانی که آرزو میکنند بتوانند این کار را انجام دهند. از این پس، اگر شما در اواسط یک کار وسوسه شوید تا کار را رها کنید، فقط پنج بار دیگر تلاش کنید. پنج صفحه دیگر بخوانید. پنج مشکل ریاضی دیگر را تمام کنید. پنج دقیقه دیگر کار کنید.
دوندگان زمانی که بدنشان در برابر فشار وارده اعتراض میکند، تسلیم نشده و نفس دوم خود را میگیرند. زمانی که اراده شما در حال سست شدن است، با عدم تسلیم شدن، میتوانید “نفس دوم” خود را بگیرید. تمرکز کردن هنگامی که مغز شما خسته است، کلید افزایش زمان توجه و ایجاد استقامت ذهنی است.
درست همانند ورزشکاران که با پشت سر گذاشتن و عدم توجه به خستگی، استقامت جسمی خود را افزایش میدهند، شما نیز میتوانید با درگیر شدن با نقطه ناامیدی، استقامت ذهنی خود را افزایش دهید.
۲- یک کار در یک زمان
ساموئل گلدوین (Samuel Goldwyn) اظهار دارد:”اگر من سردرگم به نظر برسم، به این دلیل است که در حال فکر کردن هستم.” آیا حس میکنید که تمرکز کافی را ندارید؟ با این توصیه پدر خوانده دغدغههای همیشگی خود را پشت سر بگذارید: با ذهن خود معاملهای کنید که تواند آن را رد کند. بله، به ذهن خود رشوه دهید. به جای این که به خود بگویید که نگران چیزی نباشد (که باعث میشود ذهن شما در مورد همان چیزی که قرار نیست در مورد آن فکر کنید فکر کند!) به ذهن خود یک کار مشخص را به همراه پارامترهای شروع و توقف واگذار کنید.
به این مثال توجه کنید: من در مورد چگونگی پرداخت بدهی کارت اعتباری هنگام بازگشت به خانه و فراهم آوردن فرصتی برای پرداخت صورتحساب خود، فکر میکنم. در حال حاضر، برای سی دقیقه دیگر یعنی از ساعت ۱ تا ۱:۳۰ بعد از ظهر تمرکز کامل خود را برای تمرین در مورد ارائه یک سخنرانی فصیح و شیوا در مورد پیشنهادات به مشتریان ویژه خود میگذارم.
آیا هنوز هم نمیتوانید نگرانیهای دیگر خود را از خود دور کنید؟ این موارد را در لیست کارهای خود بنویسید. بدین ترتیب آزاد هستید تا آنها را فراموش کنید.
تمام کارهایی را که نگران انجام آنها هستید را در جایی ثبت کنید، بنابراین نیازی نیست تا از مغز خود به عنوان تابلوی اعلانات یادآوری استفاده کنید. سپس میتوانید تمرکز کامل خود را به وظیفهای که در اولویت است، اختصاص دهید.
۳- نقطه پایانی برای به تعویق انداختن کارهای خود داشته باشید.
احساس میکنید که تمرکز کافی را ندارید؟ آیا کار یا پروژهای را که قرار است روی آن کار کنید را کنار گذاشتهاید؟ این کار یک نوع تعلل است. به گفتهی کلاید (R. D. Clyde)، میزان زمانی که ما برای تکمیل کاری که مشغول به انجام آن هستیم میگذاریم، شگفت انگیز است.
بار دیگر که میخواستید مسئولیت خود را به تعویق بیاندازید، از خود بپرسید که آیا باید این کار را انجام دهم؟ آیا میخواهم این کار انجام شود تا دیگر به ذهنم خطور نکند؟ آیا پس از این، این کار سادهتر خواهد بود؟ این سه سؤال می تواند انگیزهای برای کارکردهای ذهنی شما ایجاد کند. این سوالات شما را با واقعیت موجود روبرو میکنند که با تاخیر کردن این کار از میان نمیرود و تنها این وظیفه سنگین انرژی و زمان بیشتری از شما میگیرد.
۴- از دستان خود به عنوان پرده استفاده کنید.
ذهن خود را به عنوان یک دوربین و چشمان خود را به عنوان دیافراگم آن تصور کنید. بیشتر اوقات، چشمان ما همه چیز را در نظر میگیرد و مغز ما در این حالت کانون توجه گستردهای را دارد. ما در واقع میتوانیم در یک لحظه در مورد بسیاری از موارد فکر کنیم و از این طریق کاملاً کارآمد نیز عمل کنیم (به عنوان مثال تصور کنید که در هنگام صحبت با یک دوست در بزرگ راه شلوغی در حال رانندگی هستید، مشغول درست کردن رادیو هستید، اتومبیل کنار خود زیر نظر دارید و به دنبال علائم خروج خود هستید.
اگر بخواهید نحوهی توجه خود را به تمرکز تله فوتو تغییر دهید، چه میکنید؟ اگر در حال آماده شدن برای یک آزمون هستید و به ۱۰۰٪ تمرکز خود نیاز داشته باشید چه میکنید؟ دستان خود را اطراف چشمان خود نگه میدارید تا دید تونلی داشته باشید و تنها به کتابهای درسی خود توجه کنید.
با قرار دادن دستان خود در کنار صورتتان، محیط اطراف شما مسدود میشود؛ به معنای واقعی کلمه ” خارج از دید و خارج از ذهن”. به اهمیت این کلمات فکر کنید.
آیا نام پاولوف به گوش شما آشناست؟ اگر هر بار که میخواهید تمرکز شما از نوع کانون توجه گسترده به تمرکز تله فوتو تغییر یابد، دستان خود را به حالت فنجانی اطراف چشمان خود قرار دهید، این آیین بدنی به یک محرک پاولوفی تبدیل میشود.
پاولوف زنگ را به صدا در میآورد و به سگ غذا میداد و آن قدر این کار را تکرار کرد که تا این که سگ به محض شنیدن صدای زنگ بزاقش شروع به ترشح میکرد. به همین ترتیب، هر بار که میخواهید تمرکز خود را محدود کنید، با استفاده از دستان خود به عنوان پرده، مغز شما میآموزد که به مسیر پیش رو توجه کند.
۵- اطراف خود را طوری بنگرید که گویی اولین بار یا آخرین بار است.
آیا میخواهید بدانید که چگونه میتوانید در حال حضور کاملی داشته باشید؛ بدون این که ذهم شما به هر جایی سرک بکشد؟
هنگامی که چشمان ما برای دیدن دوباره بیدار میشوند، ناگهان دیدن هر کاری را به صورت اعطایی متوقف میکنند.
فردریک فرانک (Frederick Franck)
به دلیل عدم توجه، هر روز هزار شکل دوست داشتنی از ما دور میشود.
اویلین آندرهیل (Evelyn Underhill)
ما دائماً این درس را فراموش میکنیم. یک بار در حال مالش کمر شبانه پسرانم بودم. اگرچه در کنار آنها نشسته بودم، اما هم زمان ذهنم در شهر دیگری بود. زیرا به پرواز زودهنگام صبح روز بعد فکر میکردم که آیا بلیط خود را چمدان خود دارم یا نه، آیا وسایل مورد نیاز خود را جمع کردهام یا نه و غیره.
ناگهان چشمان بی تمرکز من به روی پسرانم افتاد و واقعاً آن دو را دیدم گویی که برای اولین بار به آنها نگاه میکنم. من فوراً به خاطر داشتن این دو پسر سالم و موفق لبریز از حس تشکر و قدردانی شدم. احساس برکت کردم که پسران فوقالعادهای دارم. در یک لحظه، ذهن خالی من با احساس ترس و قدردانی از حضور آنها در زندگی سیراب شد.
بار دیگر که ذهن شما یک میلیونها مایل دورتر بود، به سادگی به اطراف خود بنگرید و محیط اطراف خود را واقعاً ببینید.
آن گل نفیس داخل گلدان را نگاه کنید. به عکس روی دیوار نزدیک شوید و از کاردستی هنرمند شگفت زده شوید. از فرصتها استفاده کنید و واقعاً به یک عزیزی کخ به خاطر داشتنش شاکر هستید، توجه کنید. با این کار جهان شما مانند داستان خرگوش مخملی به واقعیت تبدیل خواهد شد و آن را در ذهن شما زنده خواهد کرد.