دانشمندان دانشگاه Birmingham دریافتهاند که داروی ضد مالاریا در درمان سرطان سر و گردن در موشها موثر بوده است.
داروی quinacrine به صورت گسترده برای پیشگیری و درمان مالاریا در سربازانی استفاده میشد که در مناطق دارای پشه در طی جنگ جهانی دوم میجنگیدند. این دارو شبیه quinine است که باعث حس بهبودی میشود، عوارض جانبی کمی دارد و امروزه برای درمان عفونتهای انگلی و سایر بیماریها استفاده میشود.
سالانه در بریتانیا، سرطان سر و گردن در حدود ۱۱۹۰۰ نفر تشخیص داده میشود. درمانهای کنونی به شدت متکی بر جراحیهای ناتوان کننده و شیمیدرمانیهای سمی هستند؛ ولی با این وجود، نتایج این روشهای درمانی نیز ضعیف است. تنها ۳ تا ۷ نفر از هر ۱۰ نفر، به مدت ۵ سال یا بیشتر از بیماری خود نجات مییابند.
داروی quinacrine از طریق روشهای مختلفی مورد آزمایش قرار گرفت؛ از جمله روشهای کشت سلولی، روشهای استفاده از بیوپسی تومور بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن و همچنین بر روی موشها.
نتایج مطالعه که در مجلهی Oncotarget چاپ شده است، نشان میدهد quinacrine میتواند باعث بهبود اثربخشی شیمیدرمانی استاندارد در موشها شود؛ به این ترتیب که دوز کمتری از داروی شیمیدرمانی استفاده میشود و در نتیجه اثرات جانبی سمی کاهش مییابد.
همچنین نتایج نشان داد که این دارو میتواند در کاهش رشد سلولهای سرطانی تومورها در آزمایشگاه موثر باشد.
به ویژه، تحقیقات در موشها نشان داد که ترکیبی از quinacrine و داروی شیمیدرمانی باعث میشود دوز داروی شیمیدرمانی مورد نیاز نصف شود؛ ولی همچنان مانند قبل باعث اختلال در رشد تومورها شود.
سرپرست مطالعه، دکتر Jennifer Bryant، از موسسهی مطالعات و آموزش سر و گردن دانشگاه Birmingham میگوید:
این تحقیق، مطالعهای مهم در آزمایشگاه است و نشاندهندهی پتانسیل واقعی داروها برای کاربردهای درمانی جدید است.
تیم پژوهشی اکنون در حال تبدیل یافتههای این مطالعه به کارآزمایی بالینی برای بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن است.
نویسندهی مکاتبهگر مطالعه، پروفسور Hisham Mehanna، مدیر و سرپرست مشاور موسسهی مطالعات و آموزش سر و گردن در دانشگاه Birmingham و جراح گردن و تیورئید در بیمارستانهای اعتماد بنیاد دانشگاه Birmingham میگوید:
استفاده از داروها برای کاربردهای درمانی جدید بسیار هیجانانگیز است؛ زیرا ایمن بودن آنها در انسان بررسی شده است و کم هزینه هستند. در نتیجه میتوانند به سرعت از آزمایشگاه به بالین راه یابند.
او اضافه میکند:
بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن، گزینههای درمانی محدودی دارند که معمولا همراه با اثرات جانبی شدید و خطرناک برای زندگی آنها است. در نتیجه، مهم است که بتوانیم درمانهای جدیدی برای آنها بیابیم.
تیم پژوهشی ما یک برنامه برای کاربردهای جدید دارویی، به نام AcceleraTED طراحی کرده است. این برنامه، داروهایی را مورد ارزیابی قرار میدهد که برای درمان بیماریهای غیرسرطانی هستند و توسط سازمان غذا و دارو و آژانس داروهای اروپایی مورد تایید قرار گرفتهاند. این برنامه بررسی میکند که آیا این داروها میتوانند عوامل ضدسرطانی موثری علیه سرطان سر و گردن باشند یا خیر.
این مطالعه، نمونهای از موفقیت ما در آزمایشگاه از طریق این برنامه است؛ به این ترتیب که توانستهایم داروهای امیدوارکننده را برای استفاده بیماران در بالین شناسایی کنیم.