ما واکسن‌هایی داریم که از آنفولانزا پیشگیری می‌کنند؛ ولی متخصصان باید به طراحی واکسن‌هایی که سویه‌های خاصی از ویروس آنفولانزا را مورد هدف قرار می‌دهند، ادامه دهند تا این رویکرد پیشگیرانه، موثر باقی بماند. آیا دانشمندان می‌توانند یک واکسن جهانی آنفولانزا طراحی کنند که علیه همه‌ی سویه‌های ویروس آنفولانزا موثر باشد؟ در این مقاله سعی داریم به پاسخ این سوال نزدیک شویم.
آنفولانزا یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در سراسر جهان است.
دو سویه‌ی ویروسی، ویروس آنفولانزای سویه A و سویه B، باعث ایجاد آنفولانزا می‌شوند. بر اساس گزارش‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، این بیماری از سال ۲۰۱۰ تا کنون تنها در ایالات متحده، ۹.۳ تا ۴۹ میلیون نفر را درگیر کرده است.
از آن جایی که سویه‌های ویروسی متنوعی وجود دارد و هر سویه نیز انواع متنوعی زیرگروه دارد، پزشکان باید هر دفعه واسکن درست را تجویز کنند. پزشکان باید از واکسنی استفاده کنند که سویه‌ها و زیرگروه‌های خاصی را که در جمعیت در حال پراکنده شدن هستند، مورد هدف قرار دهد تا رویکرد پیشگیرانه واکسیناسیون موفقیت‌آمیز باشد.
تا کنون، هیچ گونه واکسن جهانی آنفولانزا برای هدف‌گیری موثر تمامی ویروس‌های آن وجود نداشته است.
تیمی از محققان دانشکده‌ی پزشکی Icahn در دانشگاه Mount Sinai نیویورک، با همکاری دانشکده‌هایی از سایر موسسات، رویکرد جدیدی را ارائه داده‌اند که می‌تواند طرز تفکر دانشمندان را در مورد هدف‌گیری ویروس‌ها تغییر دهد.
همان طور که محققان نشان می‌دهند، این رویکرد می‌تواند در آینده راهی را برای واکسن جهانی آنفولانزا فراهم کند. نتایج این مطالعه اخیرا در مجله‌ی The Lancet Infectious Diseases به چاپ رسیده است.
پیش به سوی واکسن جهانی آنفولانزا !
پروفسور Peter Palese و پروفسور Florian Krammer، سرپرستی محققان را بر عهده داشتند. محققان، توجه خود را روی هماگلوتینین متمرکز کردند. هماگلوتینین پروتئینی است که روی سطح ویروس آنفولانزا قرار دارد و آن‌ها را به سمت سلول‌های میزبان هدایت می‌کند؛ سپس سلول‌های میزبان عفونی می‌شوند.
هماگلوتینین دو جزء دارد؛ یک قسمت “سر” آن است که از سویه‌ای به سویه‌ی دیگر متنوع است. قسمت دیگر “تنه” آن است که تنوع آن در بین سویه‌های ویروسی کمتر است.
بر اساس این ویژگی‌ها، محققان تصمیم گرفتند واکسنی طراحی کنند که تنه‌ی هماگلوتینین را مورد هدف قرار دهد؛ زیرا این قسمت، توع کم‌تری دارد. به این منظور، آن‌ها روی پروتئینی به نام “هماگلوتینین کایمریک (cHA)” کار کردند.
در فاز اول یک کارآزمایی بالینی که در آن بزرگسالان سالم استخدام شده بودند، محققان چندین رژیم واکسیناسیون مبتنی بر cHA را آزمایش کردند تا مشخص کنند کدام یک می‌تواند باعث تولید آنتی بادی‌هایی در بدن انسان شود که بتواند به طور کلی در برابر آنفولانزا ایمنی ایجاد کند.
یکی از این رویکردها در فعال‌سازی آنتی بادی‌هایی برای مبارزه با انواع مختلفی از ویروس آنفولانزا، موفقیت‌آمیز بود؛ آن گونه که دانشمندان توصیف می‌کنند، این رویکرد عبارت است از یک واکسیناسیون منفرد به همراه ماده کمکی هماگلوتینین کایمریک (واکسن آنفولانزای غیرفعال شده).
پروفسور Krammer خاطر نشان می‌کند:
این واکسن پاسخ آنتی بادی گسترده‌ای را القا کرد که نه تنها واکنش متقاطع علیه ویروس‌های آنفولانزای موجود در بدن انسان ایجاد کرد، بلکه علیه زیرگروه‌های ویروس آنفولانزای مرغی و خفاشی نیز موثر بود.
او اضافه می‌کند:
شگفت‌انگیز بود که فرمولاسیون غیرفعال به همراه ماده‌ی کمکی، پاسخی بسیار قوی علیه تنه‌ی هماگلوتینین ایجاد کرد؛ این فرآیند نشان می‌دهد که یک واکسیناسیون منفرد می‌تواند برای القای محافظت علیه ویروس‌های آنفولانزای پاندمیک که هنوز شیوع نیافته‌اند، کافی باشد.
نتایج نشان می‌دهد که ما در حال حرکت به سوی یک واکسن جهانی آنفولانزا هستیم؛ ولی این نتایج هنوز موقتی هستند. نتایج اضافی پس از اتمام مطالعه، در پایان سال ۲۰۱۹ در دسترس خواهد بود.
پروفسور Krammer
