کرم‌های روده یا کرم‌های انگلی موجودات ساده‌ای هستند که از بدن انسان تغذیه می‌کنند. بسیاری از افراد، گونه‌های متداول مانند کرم‌های نواری و کرم‌های قلابدار را می‌شناسند، اما ممکن است نسبت به دیگر گونه‌ها شناخت کمتری داشته باشند. در این مقاله، در ابتدا پاسخ پرسش کرم روده چیست و سپس انواع مختلف کرم روده و علائم کرم روده انسان را بررسی خواهیم کرد. همچنین بررسی می‌كنیم كه افراد چگونه كرم‌های روده‌ای را دریافت می‌كنند و چه درمانی بر روی آن‌ها اثربخش است؟
کرم روده چیست
کرم‌های روده می‌توانند علائم زیادی در بدن ایجاد کنند که برخی از آن‌ها مشابه علائم سایر اختلالات روده‌ای هستند. برای جلوگیری از عوارض احتمالی، یک تشخیص سریع و کامل بسیار مهم است.
پزشکان ممکن است از داروها و درمان‌های ضد انگلی یا سایر روش‌های درمانی برای خلاص شدن از شر کرم‌ها استفاده کنند. اگرچه کرم‌های روده ممکن است ترسناک به نظر برسند، اما اکثر افراد به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند.
علائم کرم روده انسان
هر گونه کرم روده ممکن است علائم مختلفی ایجاد کند و علائم آن نیز ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم و نشانه‌های متداول کرم‌های روده شامل موارد زیر است:
- بی‌اشتهایی
- خستگی
- درد شکم
- نفخ
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- ناراحتی معده
در بعضی موارد، فرد ممکن است بخش‌هایی از بدن کرم روده را در مدفوع خود دفع کند.
در موارد نادر، کرم روده ممکن است منجر به انسداد شدید روده شود، و این امر باعث می‌شود فرد در اجابت مزاج دچار مشکل شود.
انواع کرم روده و نحوه ورودشان به بدن
انواع کرم روده دسته‌های مختلفی را شامل می‌شود که می‌تواند افراد را دچار مشکل کند. در ادامه به توضیح برخی از انواع کرم روده و علائم کرم روده انسان با جزئیات بیشتری می‌پردازیم.
۱. کرم نواری
کرم نواری نوعی کرم پهن است که در روده زندگی می‌کند و خود را به دیواره روده متصل می‌کند. اکثر مبتلایان به کرم‌های نواری یا هیچ علامتی نشان نمی‌دهند و یا علائم بسیار خفیفی را تجربه می‌کنند.
انواع مختلف کرم‌های نواری وجود دارد. بعضی از آن‌ها در آب زندگی می‌کنند و آب آشامیدنی آلوده ممکن است باعث ورودشان به بدن شود. سایر گونه‌ها در گوشت مانند گوشت گاو یا گوشت خوک زندگی می‌کنند و مصرف گوشت آلوده یا خام ممکن است فرد را در معرض آلودگی با آن‌ها قرار دهد.
کرم‌های نواری مسطح و صاف هستند و تمایل زیادی به طویل شدن دارند؛ بسته به نوع کرم، معمولاً طولشان بین ۳ تا ۱۰ متر است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تخمین می‌زند که در ایالات متحده، سالانه کمتر از ۱۰۰۰ مورد جدید به افراد آلوده به این نوع انگل، افزوده می‌شود.
۲. کرم قلاب دار
کرم قلاب دار کرمی است که معمولاً از طریق خاک غیر بهداشتی وارد بدن شخص می‌شود. نام این کرم از ظاهر آن گرفته شده است که یک انتهای بدن خود را به شکل سوزن یا قلاب درمی‌آورد.
CDC اظهار داشت كه براساس برآوردها، ۵۷۶ تا ۷۴۰ میلیون نفر در جهان مبتلا به عفونت كرم قلاب دار هستند.
این انگل در روده کوچک، جایی که تخم می گذارد، قرار می‌گیرد و از طریق مدفوع از بدن خارج می‌شود.
هنگام تخم گذاری، لاروها به طور بالقوه می‌توانند از طریق پوست، شخص دیگری را آلوده کنند. افراد در صورت تماس با مدفوع یا خاک حاوی مدفوع آلوده به عنوان کود، در معرض خطر هستند.
بیشتر افراد آلوده به کرم قلاب دار هیچ علامتی ندارند. برخی افراد ممکن است علائم معمول اختلال دستگاه گوارش را نشان دهند، که بیشتر در عفونت‌های اولیه مشاهده می‌شود.
۳. فلوک
فلوک نوع دیگری از کرم‌های مسطح است. فلوک‌ها احتمالاً در حیوانات شایع‌تر هستند، اگرچه، انسان نیزاز آلودگی با آن مصون نیست.
فلوک‌ها کوچک بوده و به شکل برگ گرد هستند. به طور تصادفی از طریق خوردن مواد آلوده و یا خوردن اتفاقی خود کرم وارد بدن میشوند، چه از طریق آب آشامیدنی و چه از طریق گیاهان آب شیرین.
داخل بدن، فلوک‌های بالغ، مجاری صفراوی و کبد را اشغال می‌کنند.
برخی افراد علائم کرم روده انسان را تجربه نمی‌کنند، اما برخی دیگر ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از اولین مصرف انگل، علائمش را بروز دهند. این افراد ممکن است التهاب مجاری صفراوی یا انسداد کامل آن را تجربه کنند و یا کبدشان به طور غیرطبیعی بزرگ شود و نتایج آزمایشات کبدی نشانگر ناسالم بودن کبد باشد.
۴. کرم سنجاقی
کرم سنجاقی یا کرمک یکی از انواع کرم روده است. یک کرم گرد کوچک و نازک است که تقریباً به اندازه یک گیره کاغذ است.
کرمک نسبتاً بی ضرر است و بعضی اوقات در روده بزرگ و رکتوم انسان زندگی می‌کند. فرد آلوده به کرم می‌تواند آن‌ها را از طریق تماس مستقیم یا با به اشتراک گذاشتن یک شیء آلوده به آن‌ها، به شخص دیگری منتقل کند.
کرم سنجاقی معمولاً باعث خارش اطراف مقعد می‌شود، و همین مورد می‌تواند برای مختل شدن خواب فرد کافی باشد. علائم این بیماری در طول شب ظاهر می‌شود؛ زمانی که کرم‌های ماده برای رها کردن تخم‌های خود اطراف پوست ناحبه مقعد بیرون می‌آیند.
علائم دیگر معمولاً خفیف بوده و بسیاری از افراد هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند.
۵. آسکاریس
آسکاریس شبیه کرم قلاب دار است، اگرچه طول آن تنها چند سانتی متر است. در خاک آلوده زندگی می‌کند، بنابراین فقط وقتی افراد تخمش را مصرف می‌کنند، وارد بدن میشوند. در داخل بدن، این کرم در روده‌ها زندگی می‌کند.
افراد مبتلا به عفونت آسکاریس، اغلب علائم کمی داشته ویا هیچ علامتی ندارند. با این حال، عفونت‌های شدید ممکن است باعث انسداد روده یا اختلال در رشد کودکان شود.
۶. تریشینلا
کرم های تریشینلا نوع دیگری از کرم‌های گرد هستند که احتمالاً عفونت با این کرم در افرادی که گوشت‌های نیم‌پز یا خام حاوی لاروهای زنده را می‌خورند، منتقل می‌شود. سپس لاروها در روده‌ها رشد می‌کنند.
تریشنلا بعد از بلوغ، روده را ترک کرده و در بافت‌های دیگر مانند ماهیچه‌ها مستقر می‌شود.
علائم کرم روده انسان با عفونت تریشینوز متفاوت است. علاوه بر علائم متداول دستگاه گوارش، برخی از افراد ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:
- لرز
- دردهای عضلانی
- درد مفاصل
- تورم صورت یا چشم ها
عفونت‌های سنگین ممکن است باعث مشکلات تنفسی یا قلبی شود یا حرکت کردن را برای فرد دشوار کند. موارد بسیار شدید ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
عفونت تریشینلا در ایالات متحده نادر است، اما احتمال بروز آن در افرادی که از گوشت حیوانات وحشی مانند خرس و خوک تغذیه می‌کنند، بیشتر است.
عوامل خطر کرم روده چیست
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶، نشان می‌دهد، بیش از ۳.۵ میلیارد نفر در سراسر جهان به عفونت انگل روده مبتلا هستند.
اکثریت قریب به اتفاق این عفونت‌ها، در کشورهای در حال توسعه که در آن وضعیت بهداشتی ضعیف است، رخ می‌دهد. با این وجود ظهور کرم‌های روده‌ای هنوز هم در مناطق توسعه یافته امکان پذیر است.
برخی از افراد ممکن است بیشتر در معرض خطر مواجهه با کرم روده باشند. این افراد شامل افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مسن و افراد مبتلا به HIV هستند.
بارداری خطر ابتلا به کرم روده را افزایش نمی‌دهد، اما کرم‌های روده احتمالاً خطر قابل توجهی برای سلامتی مادر باردار ایجاد می‌کند. برخی از داروها و درمان‌های ضدانگلی، ممکن است در دوران بارداری خطرناک باشند.
فرد باردار آلوده به کرم روده، باید در طول درمان با پزشک خود تعامل نزدیکی داشته باشد.
تشخیص کرم روده
پزشک، احتمالاً برای بررسی روده و این که کرم روده چیست کولونوسکوپی درخواست کند.
پزشکان ممکن است چندین آزمایش مختلف را برای تشخیص کرم‌های روده انجام دهند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش مدفوع برای بررسی علائم عفونت
- آزمایش خون برای تشخیص برخی از انواع انگل
- کولونوسکوپی، که از یک دوربین نازک برای بررسی وجود انگل‌ها در روده استفاده می‌کند
- آزمایشات تصویربرداری برای بررسی سایر اندام‌ها بسته به علائم آسیب انگل
- تست نواری
آزمایش نواری شامل قرار دادن یک تکه نوار بر روی مقعد در هنگام خوابیدن فرد برای بررسی وجود تخم است.
هرکسی که مشکوک به کرم روده است، باید به پزشک مراجعه کند.
درمان کرم روده
اگرچه کرم‌های روده کمی ترسناک به نظر می‌رسند، اما اغلب نیاز به درمان پیچیده‌ای ندارند. در برخی موارد ممکن است فرد به هیچ وجه به هیچ درمانی نیازی نداشته باشد. احتمالاً یک سیستم ایمنی سالم، برای کنترل برخی از انواع کرم‌های خونی بدون نیاز به دارو کافی باشد.
در موارد دیگر، پزشکان برای درمان کرم روده، از یک یا چند داروی ضدانگلی استفاده می‌کنند.
پزشکان گاهی اوقات شخص را تحت نظر می‌گیرند تا بررسی کننده که آیا بدن فرد می‌تواند بدون مصرف دارو کرم‌ها را کنترل کند یا خیر. در این دوره فرد باید علائم خود را به پزشک گزارش دهد.
برخی علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان دهنده ضرورت هر چه بیشتر درمان کرم روده باشد که شامل موارد زیر است:
- استفراغ
- تب بالا که بیش از دو روز ادامه دارد
- خستگی شدید
- کمبود آب بدن
- تغییر در رنگ مدفوع
- خون در مدفوع
قبل از شروع درمان پزشکی فرد، پزشك باید نوع عفونت فرد را از میان انواع كرم روده مشخص كند. نوع کرم بهترین گزینه درمان کرم روده را تعیین می‌کند.
پزشکان غالباً برای از بین بردن کرم نواری، پرازیکوانتل (praziquantel) با نام تجاری (Biltricide) تجویز می‌کنند. این دارو کرم را فلج کرده و مجبور می‌شود از دیواره روده جدا شود. سپس به حل شدن کرم کمک می‌کند تا بتواند از دستگاه گوارش عبور کرده و در حین اجابت مزاج بدن را ترک کند.
در مورد کرم های قلاب دار، پزشکان داروهای ضد کرم مانند میبندازول (mebendazole) یا آلبندازول (albendazole) را تجویز می‌کنند.
تريكلابندازول (Triclabendazole) ممكن است به درمان فلوک‌ها كمك كند، در حالي كه عفونت‌هاي كرمک اغلب به داروهاي بدون نسخه و خانگی پاسخ مي‌دهند.
عوارض عفونت با کرم روده چیست
کرم‌های روده ممکن است خطر برخی از مشکلات بهداشتی در بدن را افزایش دهد. ممکن است برخی از کرم‌های روده جذب پروتئین را برای بدن دشوار کرده و یا باعث از بین رفتن خون و آهن شوند که این امر می‌تواند منجر به بروز علائم کرم روده انسان از جمله کم خونی شود.
کرم‌های روده همچنین ممکن است بر توانایی فرد در عبور مواد غذایی از روده تأثیر بگذارد. این مسئله در نهایت می‌تواند به انسداد روده منجر شود، که نیاز به درمان فوری دارد.
سیستی سرکوزیس چیست ؟ برخی از انواع کرم روده همچنین ممکن است منجر به سیستی سرکوزیس شود؛ این یک بیماری بالقوه جدی است که می‌تواند به چشم آسیب برساند و باعث تشنج شود.
پیشگیری
اگرچه خلاصی از همه منابع احتمالی کرم‌های روده ممکن نیست، اما همچنان انجام اقدامات خاصی برای پیشگیری از آن‌ها ضروری است.
مهمترین جنبه‌های پیشگیری از کرم روده چیست ؟ بهداشت پایه و اولیه. به عنوان مثال، مردم همیشه باید دستان خود را قبل و بعد از استفاده از توالت شستشو دهند تا از قرار گرفتن احتمالی در معرض آلودگی پیشگیری کنند. شستن دست‌ها پیش از پختن یا دست زدن به غذا نیز بسیار مهم است.
بسیاری از کرم‌های روده از طریق غذایی که فرد می‌خورد منتقل میشوند. در نتیجه، پیروی از برخی شیوه‌های آماده‌سازی مواد غذایی سالم ضروری است:
- گوشت خوک، گوشت گاو و دیگر گوشت‌های قرمز باید به طور کامل در ۱۴۵ درجه فارنهایت پخته شوند.
- همیشه مرغ‌هایی مانند مرغ و بوقلمون در ۱۶۵ درجه فارنهایت کاملا پخته شوند.
- اطمینان حاصل کردن از پخته شدن کامل ماهی در دمای 145 درجه فارنهایت.
- ممنوعیت مصرف گوشت نیم‌پز یا خام.
- استفاده از تخته‌های برش جداگانه برای گوشت و سبزیجات.
- مصرف آب آشامیدنی و پاکیزه.
هنگام سفر به یک کشور در حال توسعه و یا مکانی که بهداشت کافی وجود ندارد، از شنا کردن در منابع آب آلوده یا راه رفتن پابرهنه در مناطقی که آلودگی با مدفوع امکان پذیر است، خودداری کنید.
سخن پایانی
بسیاری از کرم‌های روده به دلیل بهداشت مناسب و شیوه‌های پخت و پز صحیح در ایالات متحده شایع نیستند.
برخی از کرم‌های معمولی مانند کرم‌های سنجاقی آسیب زیادی وارد نمی‌کنند. در بیشتر موارد، یک دوره کامل درمان می‌تواند به رفع کامل آلودگی کمک کند. در هر صورت، شخصی که گمان می‌کند علائم کرم روده انسان را دارد، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و برای تشخیص و معالجه اقدام کند. بیشتر افراد به خوبی به درمان کرم روده پاسخ می‌دهند.
