مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که عوامل بیماری‌زا، مواد غذایی یا آب آشامیدنی را آلوده می‌کنند. متاسفانه، مسمومیت با مواد غذایی نسبتاً شایع است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری تخمین می‌زنند که درسال جاری از هر ۶ آمریکایی یک نفر، نوعی از مسمومیت غذایی را تجربه خواهد کرد.
بعد از مسمومیت غذایی چه اقداماتی باید انجام داد؟
بگذارید شکمتان بدون فعالیت و آرام باشد. متخصصان توصیه می‌کنند، بعد از اینکه علائم شدید و ناگهانی مسمومیت غذایی مانند استفراغ، اسهال و ناراحتی معده را تجربه کردید، اجازه دهید که معده‌تان استراحت کند. یعنی اجتناب از خوردن و آشامیدن برای چند ساعت.
مطمئن باشید بدنتان آب کافی دارد.
مصرف مایعات برای کمک به بدن در مقابله با اثرات مسمومیت غذایی بسیار مهم است. استفراغ و اسهال می‌تواند باعث کمبود آب بدن شود، بنابراین مکیدن قطعات کوچک یخ یا نوشیدن چند جرعه آب، نقطه شروع خوبی است.
مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت بهترین روش برای جلوگیری از کم آبی در این مدت است. سایر مایعات پیشنهادی عبارتند از:
- نوشابه‌های شفاف (مانند اسپرایت، سون آپ)
- چای بدون کافئین
- آب مرغ یا سبزیجات
غذای شیرین بخورید
وقتی احساس می‌کنید ممکن است حالت تهوع بگیرید، غذاهایی بخورید که برای معده و دستگاه گوارشتان نرم و ملایم است. غذاهای کم چرب و حاوی فیبر مصرف کنید. هضم چربی برای معده سخت‌تر است، به خصوص هنگامی که ناراحت است. برای جلوگیری از ناراحتی بیشتر معده، از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.
غذاهای نرم و ملایم برای معده:
- موز
- غلات
- سفیده تخم مرغ
- عسل
- ژله
- جو دوسر
- کره بادام زمینی
- سیب زمینی طبخ شده به روش‌های ساده و سالم، از جمله سیب زمینی پوره شده
- برنج
- نان تست
- سیب
داروهای طبیعی را امتحان کنید
ضمن درمان مسمومیت با داروهای شیمیایی، درمان خانگی مسمویت غذایی نیز می‌تواند به عنوان روش آسان و در دسترس مورد توجه قرار گیرد. درمان مسمویت با ماست یا موز و مثال‌های این چنینی به سادگی می‌تواند انجام شود.
در طی یک بازه زمانی از مسمومیت غذایی، باید بدن واکنش طبیعی خود را برای پاکسازی دستگاه گوارش جهت رهایی از باکتری‌های مضر دنبال کند. به همین دلیل مصرف یک داروی بدون نسخه اسهال، طی این بازه روش مناسبی برای درمان مسمومیت نیست.
در مدتی که علائم شما در اوج خود قرار دارد، نوشیدن چای زنجبیل را امتحان کنید، زیرا زنجبیل برای آرام کردن معده گزینه مناسب و مطمئنی است.
بعد از اینکه دوباره حالتان خوب شد، بهتر است حداقل به مدت دو هفته فلور طبیعی روده خود را با ماست‌های طبیعی یا کپسول‌های پروبیوتیکی جایگزین کنید. این کار به بدن شما کمک می‌کند تا باکتری‌های سالم از بین رفته در پاکسازی مسمومیت غذایی را بازسازی کرده و دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن را مجدداً احیا کند.
نکات دیگر
– حداقل یک ساعت مسواک زدن را به تاخیر بیاندازید. اسید معده در هنگام استفراغ می‌تواند به مینای دندان شما آسیب برساند و مسواک زدن دندان‌ها، درست بعد از استفراغ می‌تواند باعث تخریب بیشتر مینا شود. در عوض، دهان خود را با مخلوط آب و جوش شیرین بشویید.
– دوش گرفتن به پاکسازی بدن از باکتری‌های ناسالم کمک می‌کند.
– همچنین باید مطمئن باشید که استراحت کافی دارید. استراحت کافی می‌تواند به بهبود سریعتر حالتان کمک کند.
از چه غذاها و نوشیدنی‌هایی باید پرهیز کرد؟
بدن شما قبلا مورد هجوم قرار گرفته است و درحال مبارزه با عوامل بیماری‌زای مسئول مسمومیت غذایی است. شما که نمی‌خواهید مهمات دیگری را به مهاجمان بدهید!
لذا اولویت اول شما باید پرهیز از غذاهایی باشد که باعث بیماری شما شده است. غذای مشکوک را بلافاصله درون سطل زباله ریخته و آن را بسته نگه دارید تا غذای آلوده حتی از دسترس حیوانات خانگی شما خارج شود.
از خوردن غذاها، نوشیدنی ها و موادی که برای معده صعب‌الهضم هستند خودداری کنید. مانند:
- الکل
- کافئین (نوشابه، نوشیدنی انرژی زا یا قهوه)
- غذاهای ادویه دار
- غذاهای پر فیبر
- محصولات لبنی
- غذاهای چرب
- غذاهای سرخ شده
- نیکوتین
- غذاهای چاشنی
- آب میوه
همچنین به یاد داشته باشید که از هرگونه داروی ضد اسهال خوراکی بدون نسخه خودداری کنید.
این نکات ساده را دنبال کنید؛ احساس بهبودی می‌کنید.
چه عواملی باعث مسمومیت غذایی می‌شود؟
پنج عامل بیماری زا، ۹۱ درصد بیماری‌های ناشی از غذا را در ایالات متحده تشکیل می‌دهند که شامل موارد زیر هستند:
نورو ویروس (معمولاً در صدف، میوه و سبزیجات یافت می‌شود)
سالمونلا (که معمولاً در تخم مرغ، گوشت و لبنیات مشاهده می‌شود)
کلستریدیوم پرفرنجینس (موجود در گوشت و مرغ)
کامپیلوباکتر (موجود در گوشت پخته نشده و آب آلوده)
استافیلوکوکوس (موجود در محصولات حیوانی مانند خامه، تخم مرغ و شیر)
سالمونلا و نوروویروس مسئول عمده بستری های ناشی از مسمومیت‌های غذایی هستند، اما مسمومیت می‌تواند در ارتباط با موارد زیر نیز ایجاد شود:
- باکتری
- انگل ها
- قارچ ومخمر
- سموم
- آلاینده ها
- آلرژن ها
گوشت نیم‌پز و تهیه نادرست آن، یک علت شایع در مسمومیت غذایی است. دست ها، ظروف و بشقاب ها را باید بین مراحل خام و پخته بشویید.
اکثر افرادی که مسمومیت غذایی را تجربه می‌کنند، نیازی به مراجعه به بیمارستان ندارند، اما احتمالا بایستی زمان زیادی را در سرویس بهداشتی صرف کنند! ناراحتی معده، استفراغ و اسهال شایع‌ترین علائم هستند. علائم بطور معمول بعد از ۴۸ ساعت فروکش می‌کنند. اگر سابقه کمبود آب بدن، بیماری‌های قلبی، آمبولی یا سایر مشکلات جدی سلامتی دارید، به دنبال کمک باشید و مایعات فراوان بنوشید.
اگر علائم شدیدی را تجربه کردید با اورژانس تماس بگیرید. آنها علائم بیماری را ارزیابی می‌کنند و می‌توانند در تعیین اینکه آیا باید به بیمارستان بروید، کمک کنند.
علائم شدید مسمومیت غذایی شامل خون در مدفوع، گرفتگی شدید شکم، تاری دید، و اسهال بیش از سه روز است. این‌ها همه نشانه‌هایی است که شما باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
چه کسانی، بیشتر در معرض خطر عوارض قرار دارند؟
نوزادان و کودکان
مسمومیت غذایی در کودکان به اندازه بزرگسالان شایع است، اما می‌تواند دلیلی برای نگرانی باشد. کودکان، به ویژه کودکان زیر ۱ سال، مستعد ابتلا به بوتولیسم هستند. بوتولیسم نادر است، اما اگر زود کنترل نشود، می تواند منجر به فلج و حتی مرگ شود. همچنین کودکان، بیشتر در معرض خطر واکنش جدی و شدید بدنشان به باکتری‌های E. coli قرار دارند. هر نوزادی یا کودکی که به نظر می‌رسد علائم مسمومیت با مواد غذایی را دارد، باید توسط یک پزشک متخصص ویزیت شود تا بوتولیسم و کم‌آبی بدنش برطرف شود. کودکان آسانتر از بزرگسالان دچار کمبود آب بدن می‌شوند و نیاز به مراقبت دقیق دارند.
زنان باردار
زنان باردار باید هر مورد مسمومیت غذایی را با احتیاط درمان کنند. نشان داده شده است که مسمومیت با مواد غذایی آلوده به باکتری لیستریا به رشد جنین آسیب می‌رساند. تغذیه مناسب در زنان باردار برای کمک به رشد جنین ضروری است. به همین دلیل، هرگونه علائم مسمومیت غذایی باید مورد توجه پزشک متخصص قرار گیرد.
بزرگسالان
بزرگسالان مسن نیز مستعد ابتلا به عوارض ناشی از مسمومیت غذایی هستند. به طور ویژه، سویه‌های خاصی از E. coli می‌توانند منجر به خونریزی و نارسایی کلیه شوند. اگر یک بزرگسال بالای ۶۰ سال علائم مسمومیت غذایی داشته باشد، برای مشاوره باید با پزشک مراقب خود تماس بگیرد.
مبتلایان به بیماری‌های مزمن
افرادی که به بیماری‌های مزمن مانند ایدز، بیماری کبدی یا دیابت مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر عوارض جدی‌تر مسمومیت غذایی هستند. همچنین در صورت دریافت درمان‌هایی که پاسخ ایمنی بدن را سرکوب می‌کند، مانند شیمی درمانی، فرد در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم مسمومیت غذایی به طور معمول بیش از ۴۸ ساعت طول نمی‌کشد. اگر دو روز از زمان بروز علائم شما گذشته است، زمان آن فرا رسیده است که به یک پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که علائم شدید مانند خون در مدفوع، سرگیجه، ضعف عضلات و گرفتگی شدید شکم باید جدی گرفته شود. صبرنکنید تا قبل از مراجعه به پزشک، این علائم فروکش کنند.
مسمومیت غذایی در رستوران ها
برای جلوگیری از ابتلا به مسمومیت غذایی در رستوران، چه کار می توان کرد؟
برای جلوگیری از مسمومیت غذایی در رستوران‌ها، به رستوران‌هایی مراجعه کنید که باسابقه و شناخته شده‌اند و از نظربهداشتی مساعد و فاقد تذکرات و جرایم بهداشتی هستند. بخش بهداشت و خدمات انسانی منطقه‌ای خود را برای شناسایی رستوران‌هایی که دارای تخلفات اخیر هستند، بررسی کنید. بسیاری از ادارات دارای سیستم رتبه‌بندی یا شماره برای کمک به شما در انتخاب رستوران و به حداقل رساندن ریسک هستند.
