سرطان زبان چیست ؟ آیا سرطان زبان بدخیم است؟ در این مقاله به همه‌ی سوالات پیرامون کانسر زبان پاسخ داده شده است.
کانسر زبان یا سرطان زبان چیست
سرطان یا کانسر زبان نوعی سرطان دهان است که معمولا از سلول‌های سنگفرشی سطح زبان ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به تومور یا ضایعات شود. قابل توجه‌ترین علائم سرطان زبان زخم روی زبان که بهبود نمی‌یابد و زبان دردناک است.
سرطان در دو ناحیه مختلف زبان می‌تواند ایجاد شود. کانسر زبان در قسمت جلوی زبان ایجاد می‌شود، در حالی که سرطان پشت زبان، سرطان دهان و حلق یا سرطان اوروفارنژیال نامیده می‌شود.
علائم سرطان دهان عبارتند از:
- لکه‌های قرمز یا قرمز-سفید (لوکوپلاکی دهان) که روی پوشش دهان یا زبان ظاهر می‌شوند
- زخم دهان که بهبود نمی‌یابد
- زخم گلو یا درد هنگام بلع
- احساس وجود چیزی در گلو
- زبان دردناک
- خشونت صدا
- حرکت سخت فک و زبان
- درد گوش یا گردن
- دندان‌های شل
- تورم ناحیه‌ای که بیش از سه هفته باقی می‌ماند
- توده در دهان
- ضخیم شدن پوشش دهان
- دندان مصنوعی که دیگر به درستی جای نمی‌گیرد
بسیاری از علائم اولیه سرطان دهان به سختی قابل مشاهده هستند، بنابراین ممکن است افراد در اوایل ابتلا به سرطان متوجه هیچ علائم و نشانه‌ای نباشند.
افرادی که بیشتر در معرض سرطان دهان هستند از جمله افراد سیگاری و الکلی، باید نسبت به هرگونه علائم اولیه هوشیار باشند. همچنین، باید به‌طور مرتب به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند تا دهان‌شان معاینه شده و هرگونه مشکل شناسایی شود.
علائم سرطان زبان چیست
شایع‌ترین نوع کانسر زبان ، کارسینوم سلول‌سنگفرشی نامیده می‌شود. سلول‌های سنگفرشی، سلول‌های نازک و مسطحی هستند که در سطح پوست و زبان، پوشش دستگاه گوارشی و تنفسی و پوشش دهان، گلو، تیروئید و حنجره وجود دارند. علائم اولیه سرطان زبان ، زبان دردناک و ایجاد زخم روی زبان است.
سرطان زبان چه علائمی دارد :
- درد فک یا گلو
- درد هنگام بلع
- احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده است
- زبان یا فک انعطاف‌ناپذیر
- مشکل بلع یا جویدن غذا
- لکه قرمز یا سفید روی پوشش دهان یا زبان
- زخم زبان که بهبود نمی‌یابد
- بی‌حسی در دهان
- خونریزی زبان بدون علت
- توده روی زبان که از بین نمی‌رود
علائم سرطان زبان مشابه سایر سرطان‌های دهان است و ممکن است در مراحل اولیه سرطان زبان مشهود نباشند. همچنین، ممکن است افراد بدون ابتلا به سرطان زبان و دهان نیز برخی از این علائم را داشته باشند.
مراحل سرطان زبان چیست
پزشکان
اکثر سرطان‌ها را براساس میزان وجود سرطان و اینکه آیا به سایر قسمت‌های بدن گسترش
پیدا کرده و متاستاز داده است یا نه، طبقه‌بندی می‌کنند.
در سیستم طبقه‌بندی از حروف و اعداد استفاده شده است. حرف T
نشانگر تومور است و حرف N به گره‌های لنفاوی گردنی اشاره
دارد. هر یک از این حروف به ترتیب درجات ۴-۱ و ۳-۰ دارند.
افراد مبتلا به تومور T1 کمترین درجه تومور و افراد مبتلا
به تومور T4 بیشترین درجه را دارند.
طبقه‌بندی N0 نشانگر این است که کانسر زبان به
گره‌های لنفاوی گردن گسترش نیافته است. کانسر زبان که به تعداد قابل توجهی از گره‌های
لنفاوی گسترش یافته است، دارای طبقه‌بندی N3 است
همچنین می‌توان سرطان زبان را به روش‌های زیر درجه‌بندی کرد:
- گرید پایین
- گرید متوسط
- گرید بالا
این درجه یا گریدبندی نشان می‌دهد که سرطان با چه سرعتی رشد می‌کند و احتمال گسترش آن به سایر نقاط بدن چقدر است.
علت سرطان زبان چیست
کارشناسان به‌طور کامل نمی‌دانند که علت سرطان زبان چیست و چرا برخی افراد به سرطان بدخیم زبان مبتلا می‌شوند. با این حال، عوامل خطر خاصی می‌توانند احتمال ابتلای فرد به کانسر زبان را افزایش دهند. عوامل خطر شناخته‌شده عبارتند از:
- مصرف سیگار و تنباکو
- مصرف بیش از حد الکل
- رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات کم و پر از گوشت قرمز و غذاهای فرآوری‌شده
- ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- سابقه خانوادگی سرطان زبان و دهان
- ابتلا به سرطان در گذشته به‌ویژه سرطان سلول‌های سنگفرشی
مردان مسن بیشتر در معرض کانسر زبان هستند. سرطان‌های دهان بیشتر در افراد ۵۰ ساله و بالاتر شایع است. احتمال ابتلای افراد سیگاری که الکل زیادی نیز می‌نوشند، ۱۵ برابر بیشتر از افراد دیگر است.
سایر عوامل خطر عبارتند از:
- بیماری ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)
- مواجهه با مواد شیمیایی خاص شامل آزبست، سولفوریک اسید و فرمالدئید
- بهداشت پایین دهان یا سایر عواملی که بر دهان تاثیر می‌گذارند، از جمله دندان‌های تیز که منجر به تحریک و ناراحتی می‌شوند یا دندان مصنوعی که به درستی در دهان جای نمی‌گیرد
تشخیص سرطان زبان چیست
کسی که نگران است که ممکن است مبتلا به کانسر زبان باشد، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند. پزشک موارد زیر را انجام می‌دهد:
- درمورد سوابق پزشکی مربوطه شامل سابقه خانوادگی سوال می‌پرسد
- معاینه زبان و دهان
- معاینه گره‌های لنفاوی از نظر بزرگ‌شدگی
اگر پزشک به وجود سرطان بدخیم زبان شک کند، بیوپسی انجام می‌دهد. بدین منظور، مقداری از بافت را خارج کرده و به آزمایشگاه می‌فرستند. اگر نتیجه بیوپسی وجود سرطان زبان را تایید کند، پزشک برای فهم اینکه آیا سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است یا نه، CT scan یا MRI scan توصیه می‌کند.
آیا سرطان زبان کشنده است
درمان
سرطان زبان امکان‌پذیر است و پیش‌آگهی آن برای افرادی که زودتر تشخیص داده شده‌اند،
بهتر است. مبتلایان به کانسر زبان که به نقاط دیگر بدن گسترش نیافته است، میزان
بقای بالاتری دارند.
میزان بقای نسبی پنج ساله برای مبتلایانی که به سایر نقاط بدن گسترش ندارند، ۷۸
درصد و برای آن‌هایی که گسترش به سایر نقاط دارند، ۳۶ درصد است.
راههای پیشگیری از سرطان زبان چیست
نمی‌توان از بروز کانسر زبان جلوگیری کرد، اما اگر افراد متوجه هرگونه نشانه و علائم سرطان زبان شوند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. هرچه زودتر پزشک بتواند بیماری را تشخیص دهد، درمان زودتر شروع شده و پیش‌آگهی مطلوب‌تر خواهد بود.
همچنین، عواملی وجود دارد که افراد می‌توانند با کنترل آن‌ها ریسک ابتلا به سرطان زبان را به حداقل برسانند. این عوامل عبارتند از:
- ترک سیگار
- اجتناب از مصرف محصولات تنباکو و بتل
- محدود کردن مصرف الکل یا اجتناب از مصرف آن
- داشتن رژیم غذایی متنوع و سالم که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات است
- داشتن بهداشت خوب دندان‌ها با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به‌طور منظم و مراجعه مرتب به دندانپزشک
- دریافت دوره کامل واکسن HPV
درمان سرطان زبان چیست
مبتلایان
به کانسر زبان معمولا نیاز دارند تحت عمل جراحی سرطان زبان قرار گیرند تا بافت
سرطانی خارج شود. جراح می‌تواند کل تومور کوچک را در یک عمل جراحی سرطان زبان خارج
کند.
در صورتی که تومور بزرگ باشد یا سرطان گسترش یافته باشد، ممکن است جراحی‌های متعدد
و پیچیده لازم باشد. همچنین ممکن است جراح بخشی از زبان را بردارد، که در این
صورت، سعی می‌شود برای بازسازی زبان از پوست یا بافت سایر قسمت‌های بدن استفاده
شود.
جراحی که شامل برداشتن بخشی از زبان یا کل آن است، گلوسکتومی نامیده می‌شود. اگرچه پزشکان سعی می‌کنند صدمه به دهان را در طول عمل به حداقل برسانند، اما برخی عوارض جانبی اجتناب‌ناپذیرند.
گلوسکتومی می‌تواند بر موارد زیر تاثیر گذارد:
- صحبت کردن
- خوردن
- نفس کشیدن
- بلع
علاوه‌بر عمل جراحی سرطان زبان ، برخی افراد ممکن است برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده، تحت پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی قرار گیرند.
پیش‌آگهی کانسر زبان چیست
پیش‌آگهی
فرد مبتلا به کانسر زبان به گرید سرطان در زمان تشخیص و موفقیت درمان آن بستگی
دارد.
طبق آمار، ۸۳.۷ درصد افراد مرحله ۱ سرطان دهان یا حلق، ۵ سال یا بیشتر زنده می‌مانند.
این احتمال در افرادی که سرطان‌شان گسترش یافته است، ۳۹.۱ درصد است.
