همه انواع عمل های جراحی به درجات مختلفی آزار دهنده هستند و در بسیاری از موارد با درد همراهند.
با این حال، دسته‌ای از عمل های جراحی دردناک تر هستند. بعضی از عمل های جراحی تنها بلافاصله بعد از عمل احساس شدیداً آزار دهنده‌ای برای فرد به همراه دارند و در برخی دیگر از جراحی ها احساس ناخوشایند تا چندین هفته یا بیشتر، تا زمان بهبودی کامل فرد همچنان ادامه دارد.
در این مقاله با ۷ مورد از دردناک ترین عمل های جراحی طبق نظر افرادی که تجربه این عمل ها را داشته‌اند آشنا می‌شوید.
البته باید توجه داشته باشید که تجربه درد در افراد مختلف با هم فرق می‌کند؛ به عبارت دقیق تر آنچه که برای شما به عنوان درد غیر قابل تحمل معنا پیدا می‌کند، ممکن است برای فرد دیگری یک درد ناچیز محسوب شود.
۱. عمل برداشتن کیسه صفرا یا کوله سیستکتومی(cholecystectomy)
دو نوع عمل برای برداشتن کیسه صفرا وجود دارد:
- کوله سیستکتومی به روش لاپاروسکوپی
- کوله سیستکتومی به روش باز (لاپاراتومی)
بهبودی بعد از انجام کوله سیستکتومی به روش لاپاروسکوپیک معمولاً بسیار سریع است و منجر به درد و ناراحتی شدید بیمار نمی‌شود.
اما یکی از دردناک ترین عمل های جراحی، برداشتن کیسه صفرا به روش باز است. اکثر افرادی که این عمل جراحی را تجربه کرده‌اند اظهار داشته‌اند که چه بلافاصله پس از عمل و چه در تمام مدت بهبودی پس از عمل، درد بسیار زیادی را تجربه نموده‌اند.
این وضعیت ناخوشایند ممکن است ۴ تا ۶ هفته به طول انجامد، اما در هر صورت باید شدت درد نسبت به دردی که بیمار قبل از جراحی تجربه می‌کند کمتر باشد.
یکی از دلایل دردناک بودن این عمل آن است که بدن هنوز نمی‌تواند چربی غذاها را در حجم یا دفعاتی که پیش از عمل مصرف می‌کرده، هضم کند و به زمان احتیاج دارد تا خود را با شرایط جدید وفق دهد. دیده شده است برخی بیماران با کم کردن مصرف غذاهای چرب یا تقسیم یک وعده غذایی حاوی چربی به چند وعده غذایی کوچک تر، درد کمتری تجربه کرده‌اند.
۲.لیپوساکشن (liposuction)
یکی از دردناک ترین عمل های جراحی، عمل جراحی لیپوساکشن است. این عمل جراحی الکتیو است و شامل برداشتن چربی زیر جلدی و فرم دهی به بدن است. افراد ممکن است به خاطر توزیع نابرابر چربی در برخی نواحی خاص بدن مثل زیر بازوها یا ران‌ها، تصمیم داشته باشند که این عمل جراحی را انجام دهند.
بلافاصله پس از جراحی کبودی و درد شدیدی احساس می‌شود به طوری که اگر فرد برای اولین بار این عمل را انجام داده باشد، اصلاً انتظار چنین درد شدیدی را نخواهد داشت.
مدت زمان بهبودی پس از این جراحی به مقدار چربی برداشته شده و محلی که جراحی در آن صورت گرفته، بستگی دارد و بر همین اساس ممکن است چند روزه بهبود یابد یا قرمزی و درد تا چند هفته ادامه پیدا کند.
۳. اهدای مغز استخوان
اهدای مغز استخوان به خودی خود عمل قابل ستایش و سخاوتمندانه‌ای است و دردناک بودن این عمل، ارزش این کار را چند برابر کرده است. اهدا کنندگان با انجام این عمل می‌گویند تا به حال چنین چیزی را تجربه نکرده‌اند. این که تحمل چنین دردی می‌تواند جان یک غریبه یا یک فرد عزیز را نجات دهد، به فرد انگیزه کافی برای انجام این عمل و تحمل درد شدید آن را می‌دهد.
طبق گزارش بنیاد BeTheMatch، هشتاد و چهار درصد اهدا کنندگان، کمر درد و درد لگن را تجربه کرده‌اند. مدت زمان متوسط بهبودی پس از اهدای مغز استخوان ۲۰ روز است. با این حال فرد باید یک الی هفت روز پس از این عمل، بتواند به اکثر فعالیت‌های روزانه خود برگردد.
۴.کاشت دندان یا ایمپلنت (Dental implant)
یکی دیگر از دردناک ترین عمل های جراحی، ایمپلنت دندان است. دوره بهبودی این عمل می‌تواند طولانی و دردناک باشد.
دردی که در حین عمل احساس می‌شود تنها درد ناچیز حاصل از تزریق ماده بی حسی است، اما در طی ماه‌های بهبودی محل جراحی ممکن است بسیار دردناک شود. فرد ممکن است کبودی دهان، تورم و خونریزی را هم تجربه کند.
سخت ترین بخش این جراحی این است که هر بار فرد غذایی می‌خورد که نیازمند استفاده از دندان است، درد قابل توجهی را حس می‌کند.
۵.عمل تعویض مفصل لگن
میزان دردناک بودن این جراحی در افراد مختلف متفاوت است. اکثر افراد معتقدند که فرایند بهبودی و بازتوانی بعد از عمل با درد بسیار زیادی همراه است. حتی ممکن است درد از لگن به نقاط دیگر بدن مثل پاها و کشاله ران هم منتشر شود.
بهبودی کامل ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه به طول انجامد. البته بیمار باید ۶ الی ۸ هفته پس از انجام جراحی بتواند بیشتر فعالیت‌های معمول گذشته را انجام دهد.
۶. هیسترکتومی شکمی یا باز
هیسترکتومی به عمل برداشتن رحم گفته می‌شود. برخلاف هیسترکتومی لاپاروسکوپیک و هیسترکتومی واژینال، که درد کمتری دارند، هیسترکتومی شکمی یکی از دردناک ترین عمل های جراحی به شمار می‌آید و درد و قرمزی ناشی از این عمل می‌تواند تا هفته‌ها طول بکشد.
علت این درد به این خاطر است که عضلات شکمی برای بسیاری از حرکات روزانه حتی کاری مثل برخاستن و غلت زدن در تخت خواب استفاده می‌شود و به خاطر برش‌های جراحی روی این عضلات، فرد درد زیادی را متحمل می‌شود.
۷.پونکسیون نخاعی یا نمونه مایع مغزی-نخاعی (Lumbar puncture)
پونکسیون نخاعی یا تَپ نخاعی شامل برداشتن مایع مغزی-نخاعی از ستون نخاعی به وسیله سوزن است. بسیاری از افراد علاوه بر درد در محل نمونه گیری، ۲۴ الی ۴۸ ساعت پس از این فرایند، سردرد های بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند. درد باید طی چند روز رو به بهبودی برود.
اگر سردرد ادامه پیدا کند، بیمار باید به پزشک مراجعه کند، به خصوص اگر درد با ایستادن تشدید می‌شود. راه های مختلفی توسط پزشک برای کاهش درد تجویز می‌شود. یکی از این راه ها، پچ خونی (blood patch) است.
نکاتی برای تسریع بهبودی
توجه به توصیه‌های پزشک درباره مراقبت‌های بعد از عمل برای بهبودی کامل بسیار مهم است. برای اغلب جراحی های ذکر شده در بالا، توصیه مشترک شامل استراحت مناسب بعد از جراحی است. گاهی لازم است به طور موقت سبک زندگی فرد تغییر کند، به عنوان مثال وسایل سنگین را بلند نکند یا غذاهای نرم و سالم بخورد.
علاوه بر این، ممکن است فعالیت جسمی فرد محدود شود، اما به طور معمول محدودیتی برای پیاده روی وجود ندارد. مطالعاتی نشان داده‌اند که رعایت رژیم‌های شدید حرکتی، درد بعد از جراحی را کاهش می‌دهد.
پزشک ممکن است برای مدیریت درد بیمار پس از جراحی، دارو تجویز کند. افراد نباید از داروهای بدون نسخه استفاده کنند. اگر فرد سؤالی درباره داروی تجویز شده خود دارد می‌تواند از پزشک خود یا داروخانه در این باره سؤال کند. سؤالاتی که باید از پزشک یا داروخانه درباره داروهای ضد درد پرسید، شامل موارد زیر است:
- هر چند ساعت یکبار مصرف شود؟ در هر بار، چند عدد قرص باید مصرف شود؟
- زمانی که این داروی ضد درد مصرف می‌شود، از مصرف چه داروهایی باید پرهیز کرد؟
- آیا دارو باید همراه با غذا مصرف شود؟
- آیا دارو موجب سرگیجه و بی حالی می‌شود؟
- تا چه زمانی باید دارو را مصرف کرد؟
- اگر تمام دارو را مصرف نکند، چطور باید باقی مانده دارو را دور بیاندازد؟
۳ نکته برای بهبودی
- پیروی از دستورات پزشک
- مصرف دارو طبق نسخه. اگر سؤالی درباره نوع مصرف، دوز دارو، چگونگی و زمان مصرف دارو وجود دارد باید از پزشک خود درباره آن سؤال کند.
- تماس با پزشک در صورت ادامه دار شدن درد یا تشدید درد یا بروز علائم جدید
اگر درد فرد قابل تحمل نیست و در حال تشدید یافتن است، باید با پزشک خود تماس بگیرد. با این کار پزشک تشخیص می‌دهد که آیا درد طبیعی است و یا لازم است برای بررسی بیشتر به صورت حضوری به مطب مراجعه کند.
تمامی عمل های جراحی با عوارضی از جمله درد همراه هستند. برای اطمینان از سلامتی بعد از عمل، باید از پزشک درباره علائمی که باید به آن توجه شود و نیز کارهایی که باید در صورت مشاهده عوارض جراحی انجام داد، پرسید.
