در قسمت قدامی چشم یک لایه بافت شفاف به نام قرنیه وجود دارد. قرنیه مانند پنجره‌ای است که اجازه عبور نور به چشم را می‌دهد. اشک از قرنیه در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها حفاظت میکند.
زخم قرنیه چشم به زخم باز روی قرنیه گفته می‌شود. معمولاً ناشی از عفونت است. صدمات کوچک به چشم یا فرسایش ناشی از استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی نیز می‌تواند منجر به عفونت شود.
چرا زخم قرنیه چشم ایجاد می‌شود؟
علت اصلی زخم قرنیه چشم عفونت است.
کراتیت اکانتاموبایی
این عفونت بیشتر در اثر استفاده از لنزهای تماسی رخ می‌دهد که نوعی عفونت آمیبی است. اگرچه نادر است، اما می تواند منجر به کوری شود.
کراتیت هرپس سیمپلکس
کراتیت هرپس سیمپلکس یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد ضایعات عودکننده و تکرار شونده یا زخم‌های چشم می‌شود. برخی از موارد می‌تواند باعث عود زخم‌ها شوند شود، از جمله استرس، قرار گرفتن در معرض طولانی مدت نور آفتاب یا هر چیز دیگری که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند.
کراتیت قارچی
این عفونت قارچی از طریق آسیب دیدن قرنیه با یک گیاه یا ماده گیاهی ایجاد می‌شود. کراتیت قارچی همچنین در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف نیز ایجاد می‌شود.
علل دیگر
سایر علل زخم قرنیه عبارتند از:
- خشکی چشم
- آسیب دیدگی چشم
- اختلالات التهابی
- استفاده از لنزهای تماسی غیراستریلیزه
- کمبود ویتامین A
افرادی که از لنزهای تماسی نرم تاریخ گذشته یا لنزهای تماسی یکبار مصرف برای مدت طولانی (به خصوص در طول شب) استفاده می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم قرنیه هستند.
علائم زخم قرنیه چشم چیست؟
ممکن است قبل از آگاهی از زخم قرنیه، علائم عفونت را متوجه شوید. علائم عفونت عبارتند از:
- خارش چشم
- آبریزش چشم
- ترشحات چرک مانند از چشم
- احساس سوزش در چشم
- چشم قرمز یا صورتی
- حساسیت به نور
علائم و نشانه های زخم قرنیه شامل موارد زیر است:
- التهاب چشم
- درد چشم
- آبریزش بیش از حد
- تاری دید
- لکه سفید روی قرنیه
- پلک‌های متورم
- ترشح چرک
- حساسیت به نور
- احساس اینکه چیزی در چشم باشد (احساس جسم خارجی)
تمام علائم زخم‌های قرنیه خطرناک هستند و برای جلوگیری از نابینایی باید سریعاً درمان شوند. زخم قرنیه چشم به خودی خود ظاهری شبیه به یک نقطه‌ی خاکستری یا سفید یا لکه‌ای روی قرنیه‌ی شفاف دارد. برخی از زخم‌های قرنیه کوچکتر از آن هستند که بدون بزرگنمایی دیده شوند، اما علائم آن محسوس است.
چگونه یک زخم قرنیه تشخیص داده می شود؟
چشم‌پزشک می‌تواند با معاینه چشم، زخم قرنیه چشم را تشخیص دهد. یکی از آزمایشاتی که برای بررسی زخم قرنیه مورد استفاده قرار می گیرد، قطره‌ی چشم فلورسئین است. برای این آزمایش، چشم پزشک یک قطره از رنگ نارنجی را روی یک تکه نازک از کاغذ پوستی قرار می‌دهد. سپس پزشک با لمس دادن کاغذ لکه دار به سطح چشم شما، رنگ را به چشم شما منتقل می کند.
سپس با استفاده از یک میکروسکوپ به نام چراغ شکاف، یک نور بنفش خاصی را بر روی چشم شما می‌تاباند تا قسمت‌های آسیب دیده در قرنیه شما را پیدا کند. هنگامی که نور بنفش بر روی قرنیه میتابد، بخش‌های آسیب دیده‌ی قرنیه سبز رنگ خواهد شد.
اگر زخمی روی قرنیه شما وجود داشته باشد، چشم پزشک شروع به بررسی علت آن میکند. برای انجام این کار،او ابتدا چشم شما را با قطره‌های چشمی بی حس میکند، سپس به آرامی زخم را می‌خراشد تا نمونه‌ای برای آزمایش بگیرید. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا زخم حاوی باکتری، قارچ یا ویروس است یا خیر.
درمان زخم قرنیه چشم چیست؟
پس از اینکه چشم پزشک علت زخم قرنیه چشم شما را کشف کرد، برای درمان مشکل زمینه ای می‌تواند یک داروی ضد باکتری، ضد قارچ یا ضد ویروسی برای چشم تجویز کند. اگر عفونت شدید باشد، ممکن است او قطره چشمی ضد باکتری را تجویز کند تا زمانی که علت اصلی عفونت با نتایج آزمایش زخم ها پیدا شود.
علاوه بر این چنانچه چشم شما ملتهب و متورم باشد، ممکن است مجبور شوید از قطره های چشم کورتیکواستروئید استفاده کنید.
همچنین پزشک به احتمال زیاد از شما خواهد خواست در طول درمان از موارد خودداری کنید:
- استفاده از لنزهای تماسی
- آرایش کردن
- مصرف داروهای دیگر
- لمس غیر ضروری چشم
پیوند قرنیه
در درمان موارد شدید زخم قرنیه چشم ممکن است نیاز به پیوند قرنیه باشد. پیوند قرنیه شامل برداشتن بافت قرنیه با جراحی و جایگزینی آن با بافت فرد دهنده است. طبق گزارش Mayo Clinic، پیوند قرنیه روشی نسبتاً بی خطر است. اما مانند هر عمل جراحی دیگری احتمالا برخی خطرات وجود دارد. این عمل جراحی ممکن است باعث عوارض بعدی در سلامتی شود مانند:
- رد بافت اهدا کننده
- ایجاد گلوکوم (فشار داخل چشم)
- عفونت چشم
- آب مروارید
- تورم قرنیه
چگونه می توان از زخم قرنیه جلوگیری کرد؟
بهترین راهکار موجود برای جلوگیری از زخم قرنیه چشم این است که به محض بروز علائم عفونت چشم یا به محض آسیب دیدگی چشم، به دنبال درمان باشید.
سایر اقدامات پیشگیرانه مفید شامل موارد زیر است:
- از استفاده از لنزهای تماسی خودداری کنید
- قبل و بعد از استفاده، لنز خود را تمیز و استریل کنید برای ازبین بردن اجسام خارجی، چشم های خود را شستشو دهید
- دست های خود را قبل از لمس چشم ها بشویید
چشم انداز بلند مدت این بیماری چیست؟
برخی از افراد به دنبال زخم شدن سطح شبکیه دچار افت شدید بینایی همراه با انسداد بینایی شوند. همچنین زخم‌های قرنیه می‌توانند باعث به جا ماندن زخم دائمی روی چشم شوند. در موارد نادر، کل چشم ممکن است آسیب ببیند. اگرچه زخم قرنیه قابل درمان است و بیشتر افراد پس از درمان کاملا بهبود می‌یابند، اما ممکن است در مواردی بینایی کاهش فرد کاهش یابد.
