زمانی اختلال رشد در کودکان مطرح می‌شود که کودک معیارهای استاندارد رشد را کسب نکرده باشد. اختلال رشد یک بیماری یا اختلال نیست. بلکه وضعیتی را توصیف می کند که کودک در آن دچار سوء تغذیه است. یا کالری کافی دریافت نمی‌کند و یا قادر به هضم و جذب مناسب مواد غذایی نیست.
نمونه ای از اختلال رشد، کودکی است که چند ماه متوالی وزنگیری نامناسب و زیر صدک استاندارد وزن نسبت به سن خود، داشته باشد. به طور معمول، پزشک اختلال رشد را در سال های اولیه عمر کودک تشخیص می دهد.
پزشک دامنه وزن ایده آل کودک را با در نظر داشتن سن، جنس، قد، وزن و استانداردهای ملی رشد تعیین می کند. کودکانی که اختلال رشد دارند، معمولاً زیر وزن ایده آل خود هستند. همچنین تشخیص ممکن است زمانی مطرح شود که یک کودک در سن جهش رشد، عدم وزنگیری مناسب -که اغلب با رشد نامناسب قد هم همراه است- داشته باشد.
آیا فرزند من در معرض خطر است؟
این شرایط ممکن است فرزند شما را در ریسک اختلال رشد قرار دهد.
کودکانی که در سالهای اولیه زندگی با مشکلات پزشکی جدی روبرو هستند، با احتمال زیاد اختلال رشد خواهند داشت. کودکان نارس با وزن کم موقع تولد، ممکن است اختلال رشد داشته باشند.
علل اختلال رشد در کودکان
شایع ترین علت اختلال رشد، عدم دریافت کالری کافی نیست. سایر عوامل خطری که ممکن است در تغذیه نامناسب نقش داشته باشد عبارتند از:
شرایط نامناسب بهداشت روان مانند افسردگی
عوامل دیگر، مانند فقر.
نشانه های اختلال رشد در کودکان کدامند؟
به طور کلی، وزن یک کودک مبتلا به اختلال رشد، در نمودارهای رشد استاندارد، زیر صدک سوم قرار می گیرد. تغییر سرعت روند رشد نیز یک شاخص مطرح کننده اختلال رشد است. به عنوان مثال، اگر فرزند شما به خوبی در حال رشد بوده است اما اخیرا تغییری در او نمی‌بینید، ممکن است دچار اختلال رشد باشد.
ممکن است فرزند شما روند رشد متغیری داشته باشد. برخی از کودکان دچار اختلال رشد، با مشکلات زیر روبرو خواهند شد.
عدم افزایش وزن
تأخیر در رسیدن به نقاط عطف رشد مانند غلتیدن، چهار دست و پا راه رفتن و صحبت کردن
فقدان بروز احساسات مانند لبخند زدن، خندیدن یا برقراری ارتباط چشمی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
بررسی های منظم روند رشد می‌تواند از اختلال رشد جلوگیری کند یا حداقل با تشخیص زودهنگام، مانع بروز اختلالات رشد شدید شود. این بررسی باید از دوران بارداری آغاز شود و تا بزرگسالی ادامه یابد. پزشک باید به طور مرتب رشد فرزندتان را در نمودارهای رشد بررسی کند.
کودکی که اختلال رشد دارد، در مقایسه با سایر کودکان در همان سن و جنس ممکن است کوچک‌تر باشد. الگوی رشد آنها ممکن است متغیر باشد. مراجعات منظم به پزشک متخصص اطفال داشته باشید تا از دقیق ترین تجزیه و تحلیل رشد کودک خود برخوردار باشید.
از آنجا که اختلال رشد می‌تواند به تأخیرهای ذهنی، روحی و روانی دائمی منجر شود، مهم است که معاینات بصورت منظم انجام پذیرد تا پزشکان بتوانند بر سلامت فرزند شما نظارت داشته باشند.
چگونه اختلال رشد تشخیص داده می شود؟
آزمایشات می توانند با جستجوی علت و ارزیابی اثرات اختلال رشد به فرزندتان کمک کنند. این آزمایشات شامل موارد زیر است.
آزمایش خون
آزمایش ادرار
گرافی اشعه ایکس
آزمایشات غربال رشد.
اگر پزشك مشكوك به رفتارهای ناسالم خانواده باشد، ممکن است والدین و مراقبان را برای مشاوره ارجاع دهد.
از پزشک خود بخواهید نمودارهای دامنه قد و وزن ایده آل کودکان را در اختار شما قرار دهد تا خودتان بتوانید بر رشد فرزندتان نظارت داشته باشید. این نمودارها برای کودکان بین ۲ تا ۲۰ سال در دسترس است.
گزینه های درمانی در اختلال رشد کودکان چیست؟
گزینه های درمانی بسته به
شدت علائم
سلامت کلی کودک
ترجیحات والدین یا سرپرستان
محیط خانوادگی
علت بیماری
تعیین می‌شود.
برخی از موارد اختلال رشد ممکن است به محض معالجه بیماری زمینه ای قابل حل باشد. اگر مشکل کودک نیاز به درمان و مراقبت بیشتری داشته باشد، پزشک کودک ممکن است مکمل های غذایی یا رژیم غذایی خاصی را براساس تشخیص تجویز کند.
وقتی اختلال رشد کودک به مسائل و مشکلات خانواده ارتباط دارد، پزشک شما ممکن است با مشاوران خانواده مشورت کند.
مراقبت های بیمارستانی از جمله استفاده از لوله تغذیه ای می تواند در موارد شدید اختلال رشد کمک کننده باشد.
پس از رسیدن رشد فرزندتان به حد نرمال، ممکن است لازم باشد تا مدتی برای پیگیری رشد جسمی و روحی تحت نظر باشد. متخصصانی که می توانند در این زمینه کمک کنند عبارتند از:
فیزیوتراپی
کاردرمانگران
متخصصان رژیم.
چشم انداز بلند مدت این اختلال چیست؟
اگر مشکل فرزندتان در مراحل اولیه تشخیص و درمان شود، انتظار داریم روند رشد عادی داشته باشد و دچار عوارض جدی نشود. اختلال رشد در صورت عدم درمان می تواند منجر به عوارض طولانی مدت شود، از جمله:
اختلالات یادگیری
مشکلات عاطفی
رشد مختل.
اگر متوجه شدید فرزند شما در غذا خوردن دچار مشکل شده یا به نظر می‌رسد به جای رشد، در حال کاهش وزن باشد یا آنطور که انتظار می‌رود، افزایش وزن نداشته، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. مراجعه زود هنگام به پزشک می تواند استرس شما را کاهش دهد و کودک شما را در مسیر صحیح سلامت و تغذیه قرار دهد.
