مرور کلی
در بعضی از افراد، فشار ناشی از سرفه سبب سردردهای آزاردهنده‌ای می‌شود. سردرد هنگام سرفه اغلب خودبه‌خود خوب می‌شود و معمولا موضوع نگران‌کننده‌ای نیست. اما در بعضی مواقع ممکن است مشکلاتی را بوجود آورد.
برای دانستن بیشتر درباره این نوع سردرد و راه‌های کاهش آن ادامه مطلب را مطالعه کنید.
علت سردرد هنگام سرفه چیست؟
دو نوع سردرد ناشی از سرفه وجود دارد. نوع اول و نوع دوم. به نظر می‌رسد هردونوع سردرد بوسیله فشار ناگهانی که به شکم وقفسه سینه وارد می‌شود، ایجاد می‌شود.همچنین این فشار و سردرد بعد از آن در موقعیت‌های دیگری هم بروز پیدا می‌کنند:
- عطسه کردن
- خندیدن
- زور زدن هنگام یبوست
- خم‌شدن
اگر گرفتگی سینوسی داشته باشید ممکن است به شدت سرفه کنید، سرفه های با شدت بیشترباعث سردرد می‌شوند.
سردرد هنگام سرفه نوع اول
سردردهای نوع اول معمولا به صورت ناگهانی ایجاد می‌شوند و چندان خطرناک نیستند. و بیشتردرمردان و سن بیشتراز ۴۰ سال شایع هستند. ریشه اصلی علت آنها مشخص نیست.
شما ممکن است هنگام سرفه یا بلافاصله بعد از آن دچار سردرد نوع اول بشوید. سردرد هنگام سرفه اغلب بای‌لترال است یعنی در هردو طرف سر احساس می‌شود. Unilateral یا درد سر یک طرفه معمولا از نوع سردردهای هنگام سرفه نیستند.
علائم بیشتر شامل:
- درد اولیه که چندثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد.
- تیر کشیدن و درد تیز که ممکن است در ادامه با درد شدید یا خفیف که چندساعت طول می‌کشد همراه شود.
سردرد هنگام سرفه نوع دوم
سردرد های نوع دوم درابتدا ممکن است مشابه نوع اول بنظر برسند ولی ممکن است با علائم دیگری هم همراه باشند. مثل:
- سردرد طولانی
- احساس بی تعادلی یا بی ثباتی
- سرگیجه
- ضعف یا غش
سردرد های ثانویه ممکن است سبب مشکلات جدی و مهم شوند. مانند:
- بیماری کیاری ملفورمیشن (chiari malformation) : یک بیماری ساختاری است که به علت غیر طبیعی بودن شکل جمجمه یا کوچک بودن آن و نقص در مخچه، قسمتی از مغز که مسئول تعادل بدن است، ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند قبل از تولد و در زمان تکامل جنینی شکل بگیرد. همچنین این بیماری ممکن است بعدا در اثر صدمه، عفونت یا بیماری ایجاد شود.
- تومورمغزی: تومورهای مغزی، تودههای سلولی غیرطبیعی هستند که در داخل یا نزدیک مغز ایجاد می‌شوند و می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند.
- آنوریسم مغزی: آنوریسم مغزی یک برآمدگی یا ضعیف‌شدگی در رگ‌های خونی مغز است. ممکن است این برآمدگی‌ها بترکند وبه شدت وسرعت زندگی را تهدید کنند.
- تغییرات فشارمایع مغزی – نخاعی: افزایش یا کاهش این فشار می‌تواند سبب سردرد شود.
در جستجوی کمک
اگر دچار سردرد هنگام سرفه شده‌اید و درباره آن نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید.همچنن اگرمشکلات زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد هنگام سرفه دارید و جدیدا ایجاد شده‌اند.
- علائمی که با سردرد نوع دوم همراه هستند را دارید.
- سردرد هنگام سرفه خیلی دردناک یا خیلی طولانی
- دید تار یا دوبینی
- تجربه سردرد هنگام سرفه به صورت مکرر
اگر پزشک شما درباره این‌ها نگران شود یا به وجود سردرد هنگام سرفه نوع دوم شک کند، تصویربرداری های تشخیصی از مغز شما را تجویز خواهد کرد. که ممکن است شامل تصویربرداری تشدید شده مغناطیسی یا MRI و سی تی اسکن باشد.
درمان
سردرد هنگام سرفه نوع اول
تعدادی از داروها می‌توانند در کاهش سردرد هنگام سرفه‌ی نوع اول کمک کننده باشند. مانند:
- تجویز استروئیدها یا داروهای ضدالتهابی برای کاهش التهاب و کم شدن سرفه‌ها
- داروهای فشارخون
- داروهای شل کننده رگ‌های مغزی
- داروهای ادرارآور که میزان مایع نخاعی را کاهش و باعث کم شدن فشار داخل جمجمه می‌شوند.
سردرد هنگام سرفه نوع دوم
درمان‌های سردرد نوع دوم بستگی به تشخیص دارد.
اگرشما کیاری ملفورمیشن دارید، ممکن است برای ایجاد فضای بیشتر برای مخچه و کاهش فشار مغز نیاز به جراحی پیدا کنید.
اگر تومور مغزی دارید، نوع تومور نوع درمان را هم تعیین خواهد کرد که می‌تواند شامل:
- پرتودرمانی
- شیمی‌درمانی
- جراحی
- ترکیبی از این درمان‌ها
اگر آنوریسم مغزی دارید، ممکن است به جراحی، مداخلات اندوواسکولار یا جایگذاری ایمپلنت‌های استنت مانند درون رگ که انتقال دهنده جریان (flow_ diverter) نامیده می‌شود، نیاز پیدا کنید.
اگر شما نشت مایع مغزی نخاعی دارید، برای درمان به جراحی نیاز خواهید داشت.
درمان‌های خانگی
تلاش برای از بین بردن یا کم کردن سرفه و زور زدن ممکن است در کاهش سردرد موثر باشند. جلوگیری از سرماخوردن یا دیگر عفونت‌ها امکان گرفتگی بینی، سرفه و عطسه و بدنبال آن سردرد ناشی از سرفه را کاهش می‌دهد.
اینجا به تعدادی از توصیه‌های پیشگیری کننده می‌پردازیم:
- سالی یک بار واکسن آنفولانزا بزنید.
- دست‌های خود را مرتب بشویید خصوصا اگر جاهای شلوغی مثل مرکز خرید بوده‌اید یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرده‌اید.
- تاجایی که ممکن است از مواجهه با افراد دارای علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا پرهیز کنید.
- اگر سن شما ۶۵ یا بالاتر است، واکسن پنومونی تزریق کنید.
اگر دچار سرماخوردگی یا آنفولانزه شده‌اید، این مراحل را برای بهبودی انجام دهید:
- مایعات گرم مانند سوپ مرغ و دمنوش گیاهی بخورید.
- مقدار زیادی آب بخورید.
- از کاهنده های سرفه و شربت های ضد گرفتگی سینه که بدون نسخه پزشک هم به فروش می‌رسد، استفاده کنید.
- اسفاده از بخور
- از دستگاه نتی پات (neti pot) برای تمیز کردن بینی استفاده کنید.
- از یک دستگاه بخار ساز استفاده کنید.
- از آبنبات مخصوص سرفه استفاده کنید.
- استراحت کنید.
اگر زور زدن هنگام دفع مدفوع از علل سردرد شماست، استفاده از ملین می‌تواند کمک کننده باشد. همچنین باید از برداشتن چیزهای سنگین که به شکم شما فشار وارد می‌کنند، بپرهیزید.
سردرد هنگام سرفه نوع دوم ممکن است با درمان‌های خانگی به صورت موقتی تسکین پیدا کند ولی باید ریشه اصلی علت آن درمان شود.
نتیجه
سردردهای هنگام سرفه معمول نیستند، ولی احتمال بروز آنها وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است به اقدامات پزشکی جدی نیاز داشته باشند بنابراین اگر به صورت مکرر دچار سردرد هنگام سرفه می‌شوید به طوری که دوساعت یا بیشتر طول می کشند یا بسیار دردناک است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
