متوترکسات(Methotrexat ) و روماتیسم مفصلی (RA)
روماتیسم مفصلی(RA): یک شرایط سخت می‌باشد که باعث تورم مفاصل همراه با درد، ورم، سفتی و کاهش دامنه حرکت می‌شود. این حالت بیشتر در خانم‌ها رخ می‌دهد. ممکن است علائمی نداشته باشیم یا گاهی علائم پدیدار شوند و بعضی اوقات ممکن است علائم بسیار شدید باشند. در حالی که در درمانی برای RA وجود ندارد، داروها می‌توانند برای کنترل آن موثر باشند.
اگر شما به فکر باردار شدن هستید، احتمال دارد سوالاتی داشته باشید که یکی از آن‌ها میتواند این سوال باشد که:
آیا مصرف متوترکسات برای RA هنگام بارداری نیز بی‌خطر است؟
متوترکسات به طور معمول برای RA تجویز می‌شود. این دارو به یک دسته از داروها به نام داروهای ضد ویروس اصلاح کننده بیماری‌ها(DMARDs) متعلق می‌باشد.
این دارو با ضعیف کردن سیستم ایمنی باعث کاهش التهاب ناشی ازRA می شود. این عمل می تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل کمک کند و باعث کاهش شدت علائم ناشی از RA شود. متوترکسات میتواند به کنترل RA کمک کند اما همچنین میتواند اثرات خطرناکی روی بارداری شما داشته باشد.
متوترکسات در دوران بارداری خطرناک است
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) همانند سرویس مادر و بچه اظهار داشتند، که متوترکسات نباید در زمان بارداری استفاده شود. سرویس مادر و بچه به فراهم کردن اطلاعات امنیت دارویی در دوران بارداری و شیردهی اختصاص داده شده است. دلایل خوبی برای محدودیت‌های شدید استفاده از متغیرها در دوران بارداری وجود دارد. استفاده از متوترکسات هنگامی که باردار هستید ممکن است باعث پایان بارداری یا نقایص شدید هنگام تولد شود. این نقایص تولد میتواند بر نحوه شکل ظاهری، رشد و عملکرد کودکتان تا آخر عمر تاثیر بگذارد.
نقایص هنگام تولد ناشی از متوترکسات
نقایص جدی هنگام تولد ناشی از متوترکسات می تواند شامل موارد زیر باشد:
نقص مجرای عصبی مانند:
۱) آنانسفالی: هنگامی که کودکی بخشی از مغز و جمجمه خودش را از دست می‌دهد.
۲) میلومنینگوسل (myelomeningocele) یک نوع از اسپینا بیفیدا یا مهره شکاف (spina bifida) است که باعث شکاف بین مهره‌ها می‌شود.
۳)منینگوسل: یک نوع از مهره شکاف است که باعث ایجاد یک کیست متورم روی نخاع که از مایع مغزی نخاعی پر شده است، می‌شود.
۴) انسفالوسل: هنگامی که قسمت های کیسه مانند مغز از میان جمجمه گسترش پیدا می‌کنند.
۵) اسپینا بفیدا کیستیک (spina bifida cystica): یک نقص استخوانی در ستون فقرات.
دیسوستوزیس کلیدوکرانیال(cleidocranial dysostosis ) که میتواند منجر به نوارد زیر شود:
۱) از بین رفتن یا رشد ناقص ترقوه
۲) رشد غیر طبیعی جمجمه
۳) برامدگی پیشانی
فشار خون افزایش یا فاصله بین دو قسمت از بدن(مانند چشم‌ها)
ناهنجاری های دیگر مانند ناحیه‌های بد شکل، بینی صاف یا فک کوچک.
حالت غیرطبیعی دست‌ها در ناحیه مچ
استخوان‌های از بین رفته در بازو و پاها
مسائل ایمنی برای خانم ها
خانم ها نباید هنگام بارداری یا زمانی که به فکر آن هستند، از این داروها استفاده کنند. اگر شما به فکر این هستید که باردار شوید و RA دارید باید موارد زیر را رعایت کنید:
۱) انجام یک تست بارداری قبل از شروع درمان با متوترکسات. دکتر زمان ممکن است این تست را در مطب به شما دهد
۲) حداقل یک چرخه قاعدگی بعد از توقف مصرف دارو، قبل از اینکه باردار شوید، صبر کنید.
۳) از موارد تنظیم و کنترل موالد موثر هنگام درمان با متوترکسات و یک ماه( یا حداقل یک دوره قاعدگی) پس از توقف درمان استفاده کنید.
اگر باردار شدید سریعاً مصرف متوترکسات را متوقف کرده و با دکتر خود تماس بگیرید.
مسائل ایمنی برای آقایان
مردانی که از متوترکسات استفاده می کنند باید هنگام درمان توسط دارو، از باردار شدن شریکشان جلوگیری کنند. مردان باید موارد زیر را رعایت کنند:
۱) برای باردارکردن شریک خود حداقل ۳ ماه بعد از توقف درمان صبر کنید.
۲)از موارد تنظیم و کنترل موالد موثر هنگام درمان با متوترکسات و ۶ ماه پس از توقف درمان استفاده کنید.
متوترکسات و شیردهی
شما نباید از متوترکسات هنگام شیردهی به علت اینکه میتواند باعث اثرات فرعی جدی در کودکی که شیر می‌خورد شود، استفاده کنید.این اثرات فرعی می‌توانند شامل مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال باشند. همچنین آن‌ها می‌توانند شامل اختلالات خونی مانند سطح پایین سلول‌های خونی باشند.
اگر فرزندتان دارای سطح پایین گلبولهای سفید(WBC) باشد احتمال ریسک عفونت های فزاینده‌ای وجود دارد. با سطح پایین سلول های قرمز خون (RBC) کودکتان ممکن است دچار آنمی شود.
اگر بعد از تولد فرزندتان به مصرف متوترکسات احتیاج داشتید برای راه‌های دیگر تغذیه فرزندتان با دکتر صحبت کنید.
جایگزین های بی خطر برای متوترکسات
این اخطارها در رابطه با متوترکسات به طور ضروری به این معنا این نیست که شما مجبور هستید در دوران بارداری درمان RA خود را متوقف کنید. گزینه‌های دیگری برای داروی RA، که مصرفشان در دوران بارداری بی خطر است، وجود دارند. این داروها شامل داروهای توصیه شده زیر می باشند:
۱)آزاتیوپرین( azathioprine )
۲) سیکلوسپورین( cyclosporine )
۳) هیدروکسی‌کلروکین(hydroxychloroquine )
۴) سولفاسالازین(sulfasalazine )
همچنین گزینه بی‌خطر دیگری، دوز پایین کورتیکواستروئید می‌باشد. اگر یکی از این داروها برای شما مناسب باشند دکتر شما آن را توصیه خواهد کرد.
همچنین اگر دکتر شما بیان کرد دارو برای شما بی خطر است شما می‌توانید از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) بدون نسخه در زمان اولین و دومین دوره سه ماهه بارداری استفاده کنید. این داروهای NSAIDs شامل ایبوپروفن(ادویل، موترین) و ناپروکسن(ناپروسین) می‌باشند. هرچند شما نباید از داروهای NSAIDs در زمان سومین دوره سه ماه بارداری استفاده کنید. در آن زمان این داروها می‌توانند منجر به آسیب‌های جدی برای قلب فرزندتان شوند.
با دکتر خود صحبت کنید
اگر شما به RA مبتلا و باردار هستید یا قصد بارداری دارید با دکتر خود صحبت کنید، آن‌ها می‌توانند بیشتر درباره اثرات متوترکسات در دوران بارداری برایتان توضیح دهند. همچنین آن‌ها میتواند بهترین درمانRA در دوران بارداری را به شما توصیه کنند.
شما می‌توانید در ملاقاتتان درباره نگرانی‌هایتان صحبت کنید و سوالاتی که دارید را بپرسید. این سوالات
ممکن است شامل:
۱) چگونه بارداریم میتواند رویRA اثر بگذارد؟
۲) چه گزینه‌های دارویی بی‌خطری برای RA در هنگام بارداری وجود دارند؟
۳) آیا راهی وجود دارد که در دوران بارداری بدون دارویی علائم کاهش پیدا کنند؟
شما و دکترتان با هم می‌توانید یک برنامه درمانی برایRA تدارک ببینید که برای شما و بارداریتان امن باشد.
سوال یک بیمار ناشناس:
چگونه بارداری روی RA اثر می‌گذارد؟
پاسخ توسط تیم پزشکی خط سلامت: در برخی موارد بارداری میتواند علائمRA را که می‌توانند شامل خستگی، درد و ناراحتی باشند را افزایش دهد. این مسئله میتواند منجر به افزایش وزن مادر و افزایش فشاری که به مفصل‌ها وارد است شود. به علت این افزایش علائم‌ها بانوان باردار به داروهایRA هنگام بارداری نیاز دارند. همچنین در موارد دیگر علائمRA در هنگام بارداری بهبود می یابند. به عنوان یک نتیجه این خانم‌ها ممکن است هنگام بارداری به دارویی احتیاج نداشته باشند یا به مقدار کمتری از آن احتیاج داشته باشند. هر چند به طور معمول علائمRA پس از فارغ شدن باز می‌گردند.
