آیا تاکنون عارضه تنگی پیلور به گوشتان خورده است؟ در حالت طبیعی یک دریچه‌ی ماهیچه‌ای بین معده و روده کوچک قرار دارد که غذا را در معده نگه می‌دارد تا غذا برای مرحله بعدی هضم آماده شود. در پاسخ به سوال تنگی پیلور چیست باید گفت در تنگی پیلور، ماهیچه پیلور ضخیم‌تر و بزرگتر می‌شود و مانع ورود غذا به روده کوچک می‌گردد.
تنگی دریچه پیلور وجود یک حالت غیر معمول در کودکان است که باعث انسداد مسیر ورود غذا به روده کوچک می‌شود. تنگی دریچه پیلور می‌تواند باعث استفراغ‌های شدید، کمبود آب بدن و کاهش وزن شود. تنگی دریچه پیلور نوزاد در نوزادان باعث ایجاد احساس گرسنگی دائمی می‌شود.
تنگی مادرزادی پیلور با عمل جراحی می‌تواند درمان شود.
علائم تنگی پیلور چیست
علائم تنگی پیلور در نوزادان معمولاً در هفته‌های ۳ تا ۵ بعد از تولد ظاهر می‌شود. تنگی پیلور در کودکان بالای ۳ ماه به ندرت مشاهده می‌شود.
علائم تنگی پیلور در نوزادان شامل موارد زیر است:
- استفراغ بعد از تغذیه: کودک ممکن است به شدت استفراغ کرده و شیر مادر یا شیرخشک را تا چند فوت دورتر پرتاب کند(استفراغ جهنده). همچنین ممکن است که استفراغ همراه با خون باشد.
- گرسنگی مداوم: کودکان مبتلا به تنگی پیلور اغلب بعد از استفراغ، گرسنه هستند.
- انقباضات معده: ممکن است مادر متوجه انقباضات موجی (حرکات دودی) در قسمت بالایی شکم کودک، بعد از تغذیه و قبل از استفراغ شود. این انقباضات عضلات معده برای عبور دادن مواد از تنگی پیلور است.
- کاهش آب بدن: ممکن است کودک بدون اشک ریختن گریه کرده و یا بی حال شود. حتی ممکن است که تعداد دفعات کمتری نیز نیاز به تعویض پوشک داشته باشد و یا پوشک کودک کمتر از حد انتظار خیس گردد.
- تغییر در حرکات روده: تنگی دریچه پیلور مانع از ورود غذا به روده می‌شود، در نتیجه، کودک تحت این شرایط ممکن است دچار یبوست شود.
- تغییرات وزن: تنگی مادرزادی پیلور ممکن است مانع از افزایش وزن کودک و حتی در مواقعی باعث کاهش وزن او شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در مواقع زیر باید کودک شما تحت نظر متخصص اطفال باشد:
- استفراغ جهنده بعد از تغذیه
- فعالیت کم و یا کج خلقی
- تعداد دفعات دفع ادرار کاهش یابد و یا حرکات روده به میزان قابل توجهی کمتر شود.
- افزایش وزن نداشته باشد و یا دچار کاهش وزن شود.
علت تنگی پیلور چیست
علت تنگ شدن دریچه معده نامعلوم است، اما ژنتیک و عوامل محیطی فاکتورهای مهمی محسوب می‌شوند. معمولا ًدر بدو تولد این مشکل دیده نمی‌شود و پس از گذشت مدتی ظاهر می‌گردد.
عوامل خطرناک تنگی پیلور چیست
عوامل خطرناک برای تنگی دهانه معده شامل موارد زیر است:
- جنسیت: تنگی دریچه پیلور معمولاً در کودکان پسر، بخصوص در نخستین کودکان خانواده، نسبت به کودکان دختر شایعتر است.
- نژاد: تنگی دریچه پیلور نوزاد اغلب در اجداد سفید پوستان اروپایی دیده می‌شود و در بین آفریقایی-آمریکایی‌ها کمتر رایج است و در آسیایی‌ها بسیار نادر می‌باشد.
- تولد زود هنگام: تنگی پیلور در کودکانی که پیش از زمان طبیعی تولد به دنیا می‌آیند رایج‌تر از کودکانی است که به موقع متولد می‌شوند.
- سابقه خانوادگی: مطالعات نشان می‌دهد درصد بالایی از این اختلال، در خانواده‌هایی که سابقه تنگی دهانه معده وجود دارد، ظاهر می‌شود. تنگی پیلوریک حدوداً در۲۰ درصد فرزندان پسر و ۱۰ درصد فرزندان دختر مادرانی که این بیماری را داشتند، ایجاد می‌شود.
- سیگار کشیدن در دوران بارداری: سیگار کشیدن، ممکن است احتمال ابتلا به تنگی مادرزادی پیلور را دو برابر کند.
- استفاده زودهنگام از آنتی بیوتیک‌ها: در کودکانی که در هفته‌های اول تولد از آنتی بیوتیک‌های خاص مانند اریترومایسین برای درمان سیاه سرفه استفاده می‌کنند، احتمال بروز تنگی پیلور در آن‌ها افزایش می‌یابد. علاوه بر این، کودکان مادرانی که آنتی بیوتیک‌های خاصی را در اواخر بارداری استفاده می‌کنند، ریسک بالایی برای ابتلا به تنگی پیلور دارند.
- استفاده از شیشه شیر: برخی مطالعات نشان می‌دهد که با استفاده از شیشه شیر به جای شیر مادر، احتمال بوجود آمدن تنگی دریچه پیلور نوزاد افزایش می‌یابد. بیشتر افراد شرکت کننده در این مطالعات به جای شیرمادر از شیرخشک استفاده می‌کنند، بنابراین مشخص نیست که آیا خطر افزایش آن مربوط به شیرخشک است یا مکانیسم شیردهی.
عوارض تنگی پیلور چیست
رایج‌ترین عوارض تنگی پیلور:
- کم آبی: استفراغ مکرر می‌تواند باعث کمبود آب بدن و عدم تعادل مواد معدنی (الکترولیت) شود. الکترولیت‌ها به تنظیم بسیاری از کارکردهای حیاتی بدن کمک می‌کنند.
- عدم رشد و نمو
- سوزش معده: استفراغ مکرر می‌تواند معده کودک را تحریک کرده و باعث خونریزی خفیف شود.
- زردی نوزاد: در موارد نادری ماده‌ای که توسط کبد (بیلی روبین) ترشح می‌شود، می تواند در بدن تجمع یافته و باعث تغییر رنگ و زرد شدن پوست و چشم‌ها شود.
راه تشخیص تنگی پیلور چیست
پزشک کودکان کار خود را با معاینه فیزیکی شروع می‌کند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است هنگام معاینه شکم کودک، یک توده به اندازه زیتون را که علت تنگی هیپرتروفیک پیلور است، احساس کند. امواج دودی در شکم کودک یکی دیگر از علائم تنگی دریچه پیلور است.
ممکن است پزشک آزمایش‌های زیر را نیز درخواست نماید:
- آزمایش خون برای بررسی کمبود آب بدن یا عدم تعادل الکترولیت یا هر دو
- سونوگرافی برای مشاهده پیلور و تأیید تشخیص تنگی هیپرتروفیک پیلور
- پرتونگاری دستگاه گوارش کودک، در صورتی که نتایج حاصل از سونوگرافی مشخص نباشد
راه درمان تنگی پیلور چیست
برای درمان تنگی دریچه پیلور جراحی لازم است. عمل دریچه پیلو یا پیلورومیوتومی معمولاً در همان روز تشخیص انجام می‌شود. اگر کودک شما دچار کمبود آب بدن یا دچار عدم تعادل الکترولیتی باشد، پیش از عمل مایعات بدن او باید تعدیل شود.
در پیلورومیوتومی جراح فقط لایه بیرونی عضله پیلور ضخیم شده را می‌برد و به لایه داخلی اجازه می‌دهد تا بیرون بزند. این کار، یک کانال را برای عبور مواد غذایی به روده کوچک باز می‌کند.
پیلورومیوتومی اغلب با حداقل آسیب انجام می‌شود. یک ابزار مشاهده باریک (لاپاروسکوپ) از طریق یک برش کوچک در نزدیکی ناف کودک داخل بدن وارد می‌شود. بهبودی با روش لاپاراسکوپی معمولاً سریع‌تر از بهبودی با عمل جراحی سنتی است و این روش جای زخم کوچک‌تری از خود بجا می‌گذارد.
پس از عمل دریچه پیلور
- ممکن است برای چند ساعت به کودک شما سرم زده شود. شما می‌توانید ظرف ۱۲ تا ۲۴ ساعت، مجدداً تغذیه کودک را آغاز کنید.
- ممکن است کودک شما نسبت به قبل غذای بیشتری بخواهد.
- برخی استفراغ‌ها ممکن است تا چندین روز ادامه یابند.
عوارض احتمالی ناشی از عمل دریچه پیلور شامل خونریزی و عفونت است. با این حال، احتمال بروز عوارض نادر است و نتایج جراحی به طور کلی مطلوب است.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
بهتر است برای درمان تنگی دریچه پیلور به پزشک متخصص اختلالات گوارشی (دستگاه گوارش) یا یک جراح اطفال مراجعه شود.
چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
- علائم بیماری کودک خود را یادداشت کنید، از جمله این که چه موقع و چند بار استفراغ می‌کند، آیا استفراغ او از نوع پرتابی است یا نه و آیا استفراغ تمام غذایی که به کودک خورانده شده است را شامل می‌شود یا فقط بخشی از آن را.
- سوالاتتان را بنویسید تا از پزشک بپرسید.
سوالاتی که باید از پزشک معالجتان در مورد تنگی پیلور بپرسید:
- علت احتمالی علائم کودک من چیست؟
- کودک من به چه آزمایشاتی نیاز دارد؟ آیا آن‌ها به آمادگی خاصی نیاز دارند؟
- چه راه‌های درمانی وجود دارد؟ آیا کودک به عمل جراحی نیاز دارد؟
- آیا بعد از عمل محدودیت تغذیه‌ای وجود خواهد داشت؟
علاوه بر سؤالات از قبل تهیه شده، هنگام ویزیت نیز از پزشک سوال بپرسید.
چه انتظاراتی از پزشک باید داشته باشید؟
پزشک احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ گویی به این سوالات نیازمند صرف زمان بیشتر برای دستیابی به نتیجه مطلوب است. ممکن است از شما سؤال شود:
- چه زمانی علائم بیماری تنگی پیلور در کودک شما برای اولین بار مشاهده شده است؟
- آیا علائم مداوم است یا گاه به گاه؟ آیا علائم تنها بعد از خوردن غذا اتفاق می‌افتند؟
- آیا کودک شما بعد از استفراغ گرسنه به نظر می‌رسد؟
- آیا استفراغ با فشار بیرون می‌آید؟
- آیا کودک شما روزانه چهارعدد یا بیشتر پوشک مصرف می‌کند؟
- آیا در مدفوع کودک خون وجود دارد؟
- آخرین وزن ثبت شده کودک شما چه بود؟
