تب هموراژیک با سندرم کلیوی چیست؟
تب هموراژیک با سندرم کلیوی (HFRS) گروهی از بیماری‌هایی هستند که از نظر کلینیکی مشابه بوده و ناشی از هانتا ویروس‌ها (از خانواده Bunyaviridae) می‌باشند. HFRS شامل بیماری‌هایی مانند تب هموراژیک یا خونریزی دهنده کره ای، تب خونریزی دهنده ی اپیدمی و اپیدمی نفروپاتی است. ویروس‌هایی که باعث HFRS می‌شوند شامل
- هانتان (Hantaan)
- دوبراوا (Dobrava)
- سارما (Saaremaa)
- سئول (Seoul)
- پومالا (Puumala)
هستند.
HFRS در کجا یافت می شود؟
HFRS در سراسر جهان یافت می شود. هانتا ویروس به طور گسترده در شرق آسیا، به ویژه در چین، روسیه و کره توزیع شده است. ویروس پومالا در اسکاندیناوی، اروپای غربی و غرب روسیه یافت می‌شود. ویروس دوبراوا در درجه اول در بالکان و ویروس سئول در سراسر جهان یافت می‌شود. سارما در اروپای مرکزی و اسکاندیناوی دیده می‌شود. در قاره آمریکا، هانتاویروس‌ها باعث بیماری دیگری می شوند که به عنوان سندرم ریوی هانتا ویروس شناخته می‌شود. در این مورد می‌توانید به مقاله با عنوان سندرم ریوی هانتا ویروس رجوع کنید.
انسان چگونه HFRS را دریافت می‌کند؟
هانتا ویروس توسط جوندگان حمل و منتقل می‌شود. افراد بعد از قرار گرفتن در معرض ریزگردهای آلوده به ادرار، قطره یا بزاق جوندگان آلوده و یا بعد از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار برخواسته از لانه‌های این جوندگان، می‌توانند تب هموراژیک با سندرم کلیوی ایجاد کنند. همچنین ممکن است انتقال در اثر پاشیدن مستقیم ادرار آلوده یا مواد دیگر به پوست زخمی یا روی غشاهای مخاطی چشم، بینی یا دهان صورت گیرد. بعلاوه، افرادی که به طور مستقیم با جوندگان زنده کار می‌کنند، می‌توانند در صورت آلوده بودن جانور، در معرض هانتا ویروس قرار گیرند. انتقال از انسانی به انسان دیگر ممکن است رخ دهد، اما بسیار نادر است.
کدام جوندگان هانتا ویروس عامل HFRS را حمل می‌کنند؟
جوندگان مخزن طبیعی هانتا ویروس ها هستند. حامل‌های شناخته شده شامل
- موش راه راه (Apodemus agrarius)، مخزن ویروس سارما و هانتان.
- موش قهوه ای یا نروژی (Rattus norvegicus)، مخزن ویروس سئول
- بنک ول (Clethrionomys glareolus) مخزن ویروس پومالا
- موش با گردن زرد (Apodemus flavicollis) منشا ویروس دوبراوا
علائم تب خونریزی دهنده با سندرم کلیوی
علائم تب هموراژیک با سندرم کلیوی، معمولاً در طی ۱ تا ۲ هفته پس از قرار گرفتن در معرض مواد عفونی، ظاهر می‌شود، اما در موارد نادر، ممکن است تا ۸ هفته نیز طول بکشد تا توسعه پیدا کند. علائم اولیه به طور ناگهانی شروع می‌شود و شامل سردردهای شدید، درد پشت و شکم، تب و لرز، حالت تهوع و تاری دید است. ممکن است افراد دچار گرگرفتگی صورت، التهاب یا قرمزی چشم یا بثورات پوستی شوند. علائم بعدی می تواند شامل فشار خون پایین، شوک حاد، نشت عروقی و نارسایی حاد کلیه باشد که می‌تواند باعث ازدیاد شدید مایعات شود. شدت این بیماری بسته به ویروس ایجاد کننده عفونت متفاوت است. عفونت‌های ویروس هانتان و دوبراوا معمولاً علائم شدید ایجاد می کنند، در حالی که عفونت های ویروس سئول، سارما و پومالا معمولاً متوسط تر هستند. بهبودی کامل می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
تشخیص تب خونریزی دهنده با سندرم کلیوی
چندین تست آزمایشگاهی برای تأیید تشخیص HFRS در بیماران با سابقه بالینی سازگار با این بیماری استفاده می‌شود. در صورتی که نتایج آزمایش سرولوژیک در مورد عفونت هانتا ویروس مثبت باشد، یا تایید وجود آنتی ژن هانتا ویروس در بافت با استفاده از رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمیایی و مشاهده میکروسکوپی و یا شواهدی از توالی RNA هانتا ویروس در خون یا بافت باشد، چنین بیمارانی مبتلا به تب خونریزی دهنده با سندرم کلیوی شناخته می‌شوند.
درمان تب خونریزی دهنده با سندرم کلیوی
درمان حمایتی، اصلی‌ترین مراقبت برای بیماران مبتلا به عفونت هانتا ویروس است. مراقبت شامل مدیریت دقیق میزان مایعات بیمار(هیدراتاسیون) و الکترولیت (به عنوان مثال، سدیم، پتاسیم، کلرید)، حفظ سطح صحیح اکسیژن و فشار خون، و درمان مناسب هرگونه عفونت ثانویه است. برای اصلاح ازدیاد شدید مایعات ممکن است نیاز به دیالیز باشد. نشان داده شده است که رباویرین داخل وریدی (Intravenous ribavirin)، یک داروی ضد ویروسی، در صورت استفاده زودهنگام در بیماری، باعث کاهش بیماری و مرگ ناشی از HFRS می‌شود.
آیا HFRS همیشه کشنده است؟
بسته به اینکه کدام ویروس باعث ایجاد HFRS شود، مرگ در کمتر از ۱٪ تا ۱۵٪ بیماران رخ می‌دهد. میزان مرگ و میر بین ۵ تا ۱۵ درصد برای HFRS ناشی از ویروس هانتان است و برای بیماری ناشی از ویروس پومالا کمتر از ۱ درصد است.
پیشگیری از تب هموراژیک با سندرم کلیوی
كنترل جوندگان راهبرد اوليه براي جلوگيري از عفونت هانتا ويروس است. جمعیت جوندگان در نزدیکی جوامع انسانی باید کنترل شوند و جوندگان نیز نباید از لانه خارج شوند. افراد باید از تماس با ادرار جوندگان، قطره وبزاق و مواد سازنده لانه آن‌ها خودداری کنند و اقدامات ایمنی هنگام تمیز کردن مناطق آلوده به جوندگان باید انجام شود.
