اختلال جنون سرقت
علائم جنون سرقت
جنون سرقت یا کلپتومانیا یک نوع عدم توانایی برای مقاومت در برابر دزدیدن اشیایی که فرد به آن‌ها نیازی ندارد و‌معمولا ارزش زیادی ندارند. کلپتومانیا اختلالی نادر ولی جدی بوده که درصورت عدم درمان می‌تواند آسیب روانی زیادی به خود فرد و اطرافیانش بزند.
جنون سرقت اختلالی در مشکل کنترل پیام‌رسانی بوده که در ارتباط با مشکلات روحی و کنترل رفتار است.
اگر شما مشکلی در پیام‌رسانی داشته باشید، توانایی مقابله با تمایلتان به آسیب‌رساندن به دیگران نخواهید داشت. بسیاری از افراد دچار این اختلال، زندگی سختی همراه با شرمندگی و‌خجالت دارند چون از مراجعه برای درمان امتناع می‌ورزند.
علائم جنون سرقت ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• عدم توانایی برای مقابله با تمایل به دزدیدن وسایلی که نیازی به آن ندارید.
• احساس تنش، اضطراب و برانگیختگی منجر به دزدی میشود.
• احساس رضایت خاطر و آرامش حین دزدیدن چیزی ایجاد میشود.
• احساس گناه، پشیمانی، ترس پس از دزدیدن به فرد دست می‌دهد.
• بازگشت تمایل به دزدی و‌تکرار چرخه کلپتومانیا اتفاق می‌افتد.
ویژگی‌ها
افرادی که دچار اختلال جنون سرقت هستند معمولا ویژگی‌های زیر را دارند:
• برخلاف سارقان واقعی، افراد کلپتومانیا بخاطر سود شخصی یا انتقام یا با جرعت دزدی نمی‌کنند. فقط به این دلیل که اجبار برای دزدیدن به‌گونه ای است که نمی‌توانند مقابل آن مقاومت کنند.
• قسمت‌های مختلف کلپتومانیا بصورت خودجوش و بدون برنامه‌ریزی قبلی و‌کمک هیچ شخصی انجام میشود.
• اغلب افراد کلپتومانیا از مکان‌های عمومی مانند فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها دزدی می‌کنند. برخی ممکن است از دوستان خود یا در برخی مهمانی‌ها نیز دزدی کنند.
• در اغلب موارد شئ دزدیده شده فاقد هرگونه ارزشی برای شخص بوده و او می‌تواند براحتی آن را بخرد.
• اشیای دزدیده شده معمولا استفاده نشده و‌دور انداخته می‌شوند. ممکن است به دوستان یا اعضای خانواده هدیه شوند و یا دوباره به محلی که دزدیده شده‌اند، برگردانده شوند.
• تمایل به سرقت ممکن است موقتی و گذرا بوده و در طول زمان شدتش بیشتر یا کمتر شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
اگر نمی‌توانید جلوی دزدی از فروشگاه یا جایی دیگر را متوقف کنید، به پزشک مراجعه کنید. اغلب افراد دچار اختلال سرقت تمایلی به ویزیت دکتر یا درمان ندارند، چون از دستگیر یا زندانی شدن می‌ترسند.
گرچه روانپزشک شما این موارد را به پلیس گزارش نخواهدکرد. برخی مردم هم به دنبال مراقبت پزشکی می‌روند چون از پیگرد‌های قانونی می‌ترسند.
اگر یکی از نزدیکانتان دچار کلپتومانیا شود
اگر یکی از دوستانتان یا اعضای خانواده مشکوک به اختلال جنون سرقت هستند، بطور منطقی با آن فرد نگرانی‌تان را درمیان بگذارید. به یاد داشته باشید که کلپتومانیا یک‌اختلال روانی بوده و جزو شخصیت فرد محسوب نمی‌شود پس از سرزنش یا طردکردن فرد موردنظر خودداری کنید.
تاکید روی موارد زیر می‌تواند کمک کننده باشد:
• به فرد مورد نظربگوئید که سلامتی و حال خوب او برایتان اهمیت دارد.
• از نتایج تکرار دزدی‌هایش می‌ترسید که دستگیر شده یا روابطش را ازدست دهد.
• به او‌اطمینان دهید که درک می‌کنید کلپتومانیا یک‌نوع اجبار برای دزدی بوده که فرد در ذهنش دارد.
• درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند میل به دزدی را کاهش داده و حالش را بهتر کند.
علت جنون سرقت
دلایل ایجاد جنون سرقت ناشناخته‌اند. تئوری‌های متفاوتی بیان می‌کنند که تغییراتی در مغز باعث به‌وجود آمدن تمایل به دزدی می‌شوند. پژوهش‌های بسیاری برای فهمیدن علت اصلی آن باید انجام شود ولی کلپتومانیا می‌تواند در ارتباط با موارد زیر باشد:
• مشکلاتی در نوعی ماده‌مغزی به نام سروتونین: سروتونین به تنظیم حال و روان فرد کمک می‌کند. کاهش سروتونین در افراد باعث بروز رفتارهای غیرمتعارف شود.
• اختلالات اعتیادآور: دزدیدن ممکن است باعث ترشح دوپامین(نوعی نوروترنسمیتر) شود. دوپامین باعث احساس رضایت شده و برخی افراد به دنبال تکرار حس پاداش هستند.
• سیستم اپوئید مغز: تمایلات توسط سیستم اپوئید مغز تنظیم می‌شوند. اختلال در این سیستم باعث مشکلاتی در تمایلات میشود.
ریسک فاکتورهای جنون سرقت
کلپتومانیا خیلی نادر است. گرچه افراد دچار جنون سرقت ممکن است هرگز به دنبال کمک درمانی نبوده و یا ممکن است بارها دستگیر یا زندانی شده و هرگز تشخیص داده نشوند. کلپتومانیا معمولا در ۱۰سالگی شروع شده ولی در سال‌های بعدی بزرگسالی نیز می‌تواند بروز یابد. ریسک فاکتورهای جنون سرقت ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• سابقه فامیلی: وجود کلپتومانیا در والدین یا خوهران و برادران، یا سایر اختلالات وسواسی، مصرف الکل می‌تواند شانس ابتلا به آن را افزایش دهد.
• وجود یک اختلال روانی دیگر: افراد دچار جنون سرقت معمولا یک اختلال دیگر مثلا اختلال دوقطبی، اضطرابی، اختلالات اشتها، مصرف مواد و‌یا اختلالات شخصیتی دارند.
عوارض جنون دزدی
درصورتی که فرد درمان نشود، آسیب‌های روحی، خانوادگی، شغلی و‌قانونی در پی خواهد داشت. تصور کنید که می‌دانید دزدی کار بدی است، ولی یک‌نوع تمایل قدرتمند برای دزدی باعث احساس ناتوانی، شرمندگی و گناهکاری خواهید داشت. سایر عوارض مربوط به کلپتومانیا شامل:
• سایر اختلالات خودکنترلی مانند افراط در خریدکردن یا قمار
• سومصرف الکل یا مواد
• اختلالات شخصیتی
• افسردگی
• اختلال دوقطبی
• اضطراب
• تمایل به خودکشی یا آسیب به خود
پیشگیری از جنون سرقت
به دلیل اینکه علت ایجاد کلپتومانیا کاملا واضح نیست، نمی‌توان بطور قطع راهی برای پیشگیری معرفی کرد. شروع درمان به محض شروع تمایل به دزدی می‌تواند از پیشرفت کلپتومانیا و سایر آسیب‌های آن پیشگیری کند.
تشخیص جنون سرقت
درصورتی که بخاطر شک به کلپتومانیا به پزشک مراجعه می‌کنید، باید از هردو لحاظ روانشناختی و رفتاری مورد ارزیابی قرارگیرید. معاینه‌ی فیزیکی به تشخیص مواردی مانند اثرات داروها که باعث القای کلپتومانیا می‌شوند، کمک می‌کند.
تشخیص جنون سرقت بر پایه‌ی علائم و رفتارهای شما انجام می‌گیرد. چون این یک اختلال کنترلی بوده پس پزشک برای یک تشخیص دقیق ممکن است موارد زیر را انجام دهد:
• در مورد انگیزه‌های شما و احساساتی که دارید، سوال‌هایی بپرسد.
• لیستی از شرایطی را با شما مرور کند تا ببیند کدام یک از شرایط تلقین کننده‌ی انگیزه دزدی است.
• از شما بخواهد پرسشنامه ای روانشناختی پرکنید.
• از معیارهای منتشرشده توسط انجمن روانپزشکان آمریکا استفاده کند.
درمان جنون سرقت
گرچه احساس پشیمانی، ترس یا خجالت ممکن است از مراجعه شما به پزشک پیشگیری کند ولی اقدام برای گرفتن کمک بسیار مهم است. غلبه بر کلپتومانیا به تنهایی بسیار سخت بوده و عدم درمان آن ممکن است آن را به شرایطی ادامه‌دار و پیچیده تبدیل کند.
درمان جنون سرقت معمولا دارو و روان درمانی یا ترکیبی از هردو است. با این‌حال درمان قطعی برای آن وجود نداشته و محققان هم‌چنان تحقیق می‌کنند که چه چیزی باعث بهترشدن آن میشود.
ممکن است اواعی از درمان‌ها را امتحان کنید تا ببینید کدام برایتان بهترین است.
دارو درمانی جنون سرقت
تعداد کمی پژوهش علمی درباره اثربخشی داروهای روان‌درمانی بر جنون سرقت وجود دارد. و هیچ دارویی برای کلپتومانیا تا به‌حال تایید FDA آمریکا را نگرفته است. گرچه برخی داروها ممکن است بسته به شرایط شما مانند افسردگی یا مصرف مواد مخدر به شما کمک کند. پزشک‌ممکن است موارد زیر را درنظر داشته باشد:
• یک داروی ضداعتیاد به نام نالترکسون که آنتاگونیست مواد اوپوئیدی بوده و می‌تواند تمایل به دزدی را کاهش دهد.
• یک داروی ضد افسردگی مخصوصا از نوع SSRI ها
• سایر داروها و‌یا ترکیبی از داروها
درصورتی که دارویی برایتان تجویز شده، از پزشک‌یا روانپزشک خود درمورد عوارض جانبی آن و تداخلات دارویی با سایر داروهایتان سوال بپرسید.
روانکاوی دزدی
نوعی از روانکاوی به نام روانکاوی شناختی وجود دارد که می‌تواند به شناخت عقاید و رفتارهای بیمارگونه ومنفی‌تان کمک کرده و آن‌هارا با عقاید و‌رفتارهای سالم و مثبت جایگزین کند. روانکاوی شناختی ممکن است از موارد زیر برای کمک به درمان کلپتومانیا استفاده کند:
• حساس‌سازی پنهانی: باعث‌می‌شود خودتان را در حالت دزدی تصورکرده و با پیامدهای منفی آن مانند دستگیری و از دست دادن شغل و‌روابط روبه رو می‌سازد.
• بیزاری درمانی: هنگامی که تمایل به دزدی دارید، نفس خود را تاجایی که اذیت شدید، نگه دارید و یا از سایر تکنیک‌های دردناک استفاده کرده تا از اینکار بیزاری حاصل شود.
• حساسیت‌زدایی سیستمیک: که کمک می‌کند تصور کنید بسیار راحت بوده و‌توانسته‌اید بر تمایلتان به دزدی غلبه کنید.
پیشگیری از عود کلپتومانیا
موارد عود در جنون سرقت بسیار نادر است. برای اطمینان از عدم عود، به برنامه درمانی خود پایبند باشید و منظم اجرا کنید. اگر احساس تمایل به دزدی دارید، با روانپزشک یا یکی از اعضای گروه پشتیبانی در تماس باشید.
آمادگی برای ویزیت
اگر یک چالش سخت با انگیزه دزدی‌تان دارید، به پزشک‌مراجعه کنید. مطمن باشید که مکالمات بین شما و پزشک مخفی خواهد بود و‌پزشک به جای قضاوت شما تمام تلاشش برای کمک به شما را خواهد داشت. ممکن است پزشک شمارا به یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک که سابقه تشخیص و‌درمان کلپتومانیا دارد، ارجاع دهد.
ممکن است بخواهید یکی از اعضای خانواده یا دوست مورد اعتمادتان هنگام ویزیت همراهتان باشد تا جزئیات را به‌خاطر بسپرد.
چه کاری می‌تواند کرد؟
برای آماده‌شدن قبل ویزیت، می‌توانید لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
• هر علائمی که تجربه کرده اید و‌مدت زمانشان
• اطلاعات شخصی مانند حوادثی در گذشته یا مشکلات سلامت روان که قبلا داشته اید.
• هر دارویی که مصرف می‌کنید، اعم از ویتامین‌ها قرصهای ضدافسردگی، داروهای گیاهی یا مکمل‌ها
• سوالاتی که می‌خاهید از متخصص سلامت روان بپرسید.
