مقدمه
مثانه شما یک ارگان بالونی شکل است که ادرار رسیده از کلیه ها را ذخیره می کند تا زمانی که از مجرای ادرار خارج شود. مثانه در حفره لگن و بین استخوانهای لگن قرار دارد. این اندام می تواند حدود ۲ فنجان ادرار را در خود نگه دارد.
هنگامی که مثانه با ادرار پر می شود عضلات دیواره مثانه آرام می شوند. هنگامی که زمان ادرار کردنبرسد، عضلات دیواره مثانه سفت می شوند تا به بیرون آمدن ادرار از مجرای ادرار کمک کنند.
ضخیم شدن دیواره مثانه می تواند نشانه چندین بیماری باشدو معمولاً با علائم دیگری نیز همراه است. بسیاری از این بیماریها با تشخیص اولیه به راحتی قابل درمان هستند.
گزارش دادن هرگونه تغییر در عادات ادراری به پزشک اهمیت دارد. به عنوان مثال عفونت مثانه می تواند منجر به عفونت کلیه شود. اگر زود درمان نشوند میتوانند کاملاً جدی باشند.
ضخیم شدن دیواره مثانه
هنگامی که مثانه تقریباً خالی باشد دیواره آن ۲.۷۶ میلی متر ضخامت دارد. و هنگام پر شدن آن ۱.۵۵ میلی متر است. بین پر بودن مثانه و ضخامت دیواره مثانه رابطه خطی وجود دارد. حد پایینی و بالایی به ترتیب ۳ و ۵ میلی متر برای مثانه پر یا خالی است.
در صورت نیاز به کار سخت تر برای ادرار کردن دیواره عضلانی مثانه شما ضخیم تر می شود. همچنین اگر تحریک شده و ملتهب شود می تواند ضخیم شود. زخم شدن دیواره مثانه نیز ممکن است باعث ضخیم شدن آن شود.
دلایل عمده ضخیم شدن دیواره مثانه شامل موارد زیر است:
التهاب ناشی از عفونت ادراری (UTI)
عفونت ادراری اغلب نتیجه آلودگی با باکتریهایی است که وارد مجرای ادرار و سپس مثانه می شوند. این عفونت درخانم ها بیشتر از مردان است.
عفونت ادراری اغلب با مقاربت جنسی در ارتباط است اما زنی که از نظر جنسی فعال نیست هم می تواند دچار عفونت مثانه شود. این مساله به دلیل مقدار باکتری موجود در داخل واژن و اطراف آن است.
یكی از پاسخهای مهمبدن به عفونت ادراری التهاب دیواره مثانه است؛ شرایطی كه به آن سیستیت گفته می شود. التهاب طولانی مدت می تواند منجر به ضخیم شدن دیواره شود. برخی دیگر از علل سیستیت شامل التهاب ناشی از درمان سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی یا استفاده طولانی مدت از سوند است.
رشد بافتی غیر سرطانی
رشد غیر طبیعی بافت در مثانه باعث رشد تومورها و ضخیم شدن دیواره می شود. تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) شامل پاپیلوما است. در برخی موارد ویروس ها می توانند عامل این رشد باشند.
سایر تومورهای خوش خیم مثانه شامل لیومیوم است که البته این مورد نادر است. این تومور ناشی از رشد بیش از حد سلولهای عضله صاف در دیواره مثانه است.
فیبروم یکی دیگر از تومورهای خوش خیم مثانه است. رشد غیر طبیعی بافت پیوندی فیبری در دیواره مثانه باعث ایجاد این مورد می شود.
سرطان
تومورهای سرطانی (بدخیم) ابتدا در قسمت داخلی دیواره مثانه شکل می گیرند. این پوشش به عنوان اپیتلیوم انتقالی شناخته شده است.
رشد غیر طبیعی سلول ها در دیواره مثانه ممکن است مربوط به استعمال دخانیات یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی باشد. تحریک مزمن دیواره مثانه یا قرار گرفتن در معرض تابش اشعه قبلی نیز می تواند مستعدکننده باشد.
سیستیت هموراژیک
گاهی اوقات سوزش و التهاب دیواره مثانه باعث خونریزی از پوشش داخلی مثانه می شود. این یک سیستیت هموراژیک محسوب می شود. علل آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- عفونت
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص ، مانند حشره کشها یا رنگها
آمیلوئیدوز
آمیلوئید نوعی پروتئین غیر طبیعی است که در مغز استخوان ساخته می شود. آمیلوئیدوز به معنی ساخت آمیلوئید در سایر اعضا است. مثانه یکی از چندین ارگانی است که می تواند در برابر این بیماری آسیب پذیر باشد اما شایع نیست.
بیماری کلیوی مرحله انتهایی(ESRD) ممکن است باعث رشد غیرطبیعی آمیلوئید شود زیرا دیالیز آمیلوئید را فیلتر نمی کند. بیماریهای التهابی خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید و… می تواند باعث آمیلوئیدوز شود. همچنین یک بیماری ارثی به نام آمیلوئیدوز خانوادگی وجود دارد.
انسداد خروجی مثانه
انسداد خروجی مثانه (BOO) انسداد در پایه مثانه است که جایی که ادرار به مجرای ادراری تخلیه می شود. برای آقایان سرطان پروستات یا پروستات بزرگ شده می تواند منجر به BOO شود. علل دیگر BOO زنان و مردان عبارتند از:
- سنگ مثانه
- تومورها
- بافت اسکار در مجرای ادراری
علائم آن چیست؟
علائم ضخیم شدن دیواره مثانه معمولاً به تغییر در عادات ادراری شما مربوط می شود. ممکن است دفعات بیشتری ادرار کنید یا ممکن است متوجه شوید که هنگام خلیه ادرار احساس متفاوتی می کنید. همچنین ممکن است متوجه تغییراتی در خود ادرار شوید.
علل اساسی مانند عفونت یا تومور می تواند منجر به برخی از علائم زیر شود:
تب
سیستیت ممکن است باعث تب کم درجه شود. تب علامت بسیاری از بیماریها است. اما اگر تب همزمان با علائم مرتبط با مثانه ایجاد شد سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
درد هنگام ادرار کردن
ادرار دردناک علامت بسیاری از بیماری هاست؛ از بیماری های مقاربتی (STD) گرفته تا سرطان مثانه. عفونت مثانه یا کلیه نیز می تواند باعث احساس سوزش هنگام ادرار شود. این یکی از مطمئن ترین علائم است که درصورت مشاهده باید فورا به دنبال معالجه پزشکی باشید.
فوریت یا مشکل در ادرار کردن
یک اختلال مثانه می تواند باعث جلوگیری ازتخلیه کامل مثانه شما شود. این مساله می تواند باعث تکرر ادرار شود یا احساس اینکه همیشه مجبور به ادرار کردن هستید یا هر دو.
وقتی دیواره مثانه سفت شود ممکن است مثانه نتواند ادرار را نگه دارد. این مساله می تواند احساس نیاز فوری برای دفع ادرار ایجاد کند BOO. همچنین می تواند ادرار کردن را مشکل تر کند.
ادرار کدر یا خونی
ممکن است مقدار کمی خون در ادرار خود مشاهده کنید. گاهی اوقات این اتفاق از موضوعی بی خطر به عنوان مثال تمرین ورزشی شدید ناشی می شود. اما می تواند نشانه سیستیت، سرطان مثانه یا یک مشکل در مجاری ادراری باشد.
اغلب وجود خون در ادرار فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده است. اگر خودتان می توانید خون را در ادرار خود مشاهده کنید یا متوجه شدید که ادرار شما کدر شده است حتی اگر هنوز علائم دیگری ندارید به پزشک خود مراجعه کنید. این مساله می تواند نشانه ای از چندین شرایط بیماری جدی باشد. بهتر است تشخیص زودرس انجام شود.
ادرار با بوی ناخوشایند
ادرار با بوی تعفن یا ادراری که بوی بسیار قوی دارد به می تواند مربوط به مواد غذایی یا نوشیدنی هایی باشد که اخیراً مصرف کرده اید. با این حال ممکن است نشانه عفونت باشد. هنگامی که یک عفونت مثانه به طور مؤثر درمان شود بوی ناخوشایند مربوطه باید ناپدید شود.
ضخیم شدن دیواره مثانه در زنان و مردان
دلایل اصلی ضخیم شدن دیواره مثانه می تواند بین زنان و مردان متفاوت باشد.
BOO در بین مردان شایع تر است زیرا اغلب مربوط به مشکلات پروستات است. پروستات بزرگ شده مثانه را مجبور می کند که برای خالی کردن ادرار خود سخت تر کار کند. این کار به نوبه خود باعث ضخیم شدن دیواره مثانه می شود. درمان پروستات بزرگ شده می تواند به کاهش بار مثانه کمک کند.
عفونت ادراری در زنان شایع تر است. درمان درست می تواند فشار روی مثانه را کاهش داده و اجازه دهد دیواره مثانه ضخیم شده به حالت عادی برگردد.
ضخیم شدن مثانه چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر متوجه علائم ضخیم شدن دیواره مثانه یا علائم مربوط به دستگاه ادراری هستید به پزشک مراجعه کنید.
آنها به احتمال زیاد شما را تحت آزمایش های مختلفی مانند آزمایش ادرار قرار می دهند. برای این آزمایش نمونه ای از ادرار شما برای مشاهده علائم عفونت، سلول های خونی یا میزان پروتئین غیر طبیعی بررسی می شود. اگر پزشک مشکوک به سرطان مثانه باشد سلولهای سرطانی را نیز بررسی می کند.
در صورت وجود امكان سرطان ممكن است يك سيستوسكوپی نيز انجام شود. در طی این روش،میله ای ای نازک و انعطاف پذیر از مجرای ادراربه داخل هدایت می شود تا سطح مجرای ادرار و مثانه شما بررسی شود. سیستوسکوپی همچنین می تواند عفونتهای مکرر در مجاری ادراری را ارزیابی کند.
علاوه بر این یک خانم برای کمک به تشخیص عفونت یا اختلال دیگر ممکن است تحت معاینه لگن قرار گیرد.
گزینه های درمانی چه هستند؟
درمان ضخیم شدن دیواره مثانه به معنای معالجه بیماری زمینه ای است که باعث تغییر دیواره شده است.
به عنوان مثال ، درمان عفونت ادراری معمولاً شامل یک دوره درمان با آنتی بیوتیک است. برای جلوگیری از عفونت ادراری رعایت بهداشت خوب را تمرین کنید. موقع شست و شو دست خود را از جلو به عقب بکشید تا خطر ابتلا به میکروب از روده به مجرای ادرار کاهش یابد.
جراحی می تواند تومورهای غیر سرطانی که باعث علائم شما می شوند را از بین ببرد. این تومورها معمولاً عود نمی کنند.
گاهی اوقات با عمل جراحی نیز می توان رشد سرطانی را از بین برد. درمان های اضافی سرطان مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیز ممکن است لازم باشد.
درمان پروستات موضوعی تا حدودی بحث برانگیز است. جراحی پروستات گاهی اوقات می تواند منجر به بی اختیاری یا اختلال نعوظ شود. اگر علائم پروستات جزئی باشد ممکن است پزشک شما یک روش بررسی و انتظار برای نظارت منظم بر پروستات را توصیه کند. سرطان پروستات اغلب یک سرطان آهسته در حال رشد است. این بدان معنی است که درمان تهاجمی همیشه بهترین راه حل نیست.
اگر مشکل نیاز به تخلیه اضافی مثانه به دلیل فوریت ادراری باشد پزشک ممکن است داروهای آنتی کولینرژیک را توصیه کند. این داروها عضله مثانه را شل می کنند.
اگر احتباس ادرار به دلیل BOO اتفاق بیافتد پزشک شما ممکن است داروهایی مانند تامسولوسین را تجویز کند تا به شما کمک کند جریان ادرار شما قوی تر شود.
چشم انداز
طیف وسیعی از بیماریها می تواند باعث ضخیم شدن دیواره مثانه شود. اگر مشکوک هستید که وضعیتی برای شما ایجاد مشکلات مثانه می کند حتی اگر در ابتدا به نظر می رسد ناراحتی جزئی است به پزشک مراجعه کنید. انجام این کار از بدتر شدن علائم شما جلوگیری می کند. برخی از بیماریهای مثانه می تواند منجر به مشکلات کلیوی شود.
درمان زودرس می تواند از آسیب دراز مدت جلوگیری کرده و علائم ناراحت کننده را تسکین دهد.
