فتق هیاتال چیست؟ فتق هیاتال هنگامی رخ می دهد که قسمت فوقانی معده از عضله بزرگی که شکم و قفسه سینه شما را جدا می کند (دیافراگم) بگذرد.
دیافراگم دارای حفره كوچكی است كه مری، قبل از اتصال به معده، از آن عبور می كند. در فتق هیاتال ، معده به حفره و قفسه سینه فشار وارد میکند.
هرنی هیاتال کوچک معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند. حتی ممکن است هرگز متوجه وجودش نشوید؛ مگر اینکه پزشک هنگام بررسی ، متوجهش شود.
هرنی هیاتال بزرگ می تواند باعث شود که مواد غذایی و اسید معده به داخل مری برگردد و منجر به سوزش معده شود. رعایت برخی نکات و داروها معمولاً می توانند این علائم را کاهش دهند. . فتق بسیار بزرگ هیاتال ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
علائم فتق هیاتال چیست
بیشتر فتق های کوچک هیاتال علائمی دارند. اما فتق بزرگ هیاتال می تواند باعث علائم زیر شود:
- سوزش معده
- برگشت مواد غذایی یا مایعات به دهان
- برگشت اسید معده به مری (رفلاکس اسید)
- مشکل در بلع
- درد قفسه سینه یا شکم
- تنگی نفس
- استفراغ خونی یا دفع مدفوع سیاه ، که نشانگر خونریزی دستگاه گوارش است
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
انسداد یا گرفتگی فتق میتواند مانع جریان خون به معده شود. این مورد یک مشکل اورژانسی است. در صورت وجود علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- شما نمی توانید گاز یا محتویات روده را تخلیه کنید
فرض نکنید که فتق هیاتال باعث درد یا ناراحتی در قفسه سینه می شود. این علائم می تواند نشانه مشکلات قلبی یا زخم معده باشد. مراجعه به پزشک بسیار مهم است. فقط با آزمایش مشخص می شود که چه چیزی علت ایجاد این علائم است.
انواع فتق هیاتال
به طور کلی دو نوع فتق هیاتال وجود دارد: فتق لغزشی هیاتال و فتق ثابت یا پارامری
فتق هیاتال لغزشی
این نوع فتق، شایع ترین نوع فتق هیاتال است. در این حالت، معده و مری به داخل و خارج قفسه سینه کشیده می شود. فتق هیاتال لغزشی کوچک هست و معمولاً علائمی ایجاد نمی کند. ممکن است نیازی به درمان هم نداشته باشد.
فتق هیاتال ثابت
این نوع فتق چندان شایع نیست. همچنین به فتق پارازوفاژال نیز شناخته می شود.
در فتق ثابت، بخشی از معده شما به دیافراگم فشار می آورد و در آنجا ثابت می ماند. در بیشتر موارد جدی نیست. با این حال، این خطر وجود دارد که جریان خون به معده قطع شود. اگر این اتفاق بیفتد، می تواند آسیب جدی و مشکل اورژانسی ایجاد کند.
علت فتق هیاتال چیست
فتق هیاتال، زمانی اتفاق می افتد که بافت عضلانی ضعیف شده اجازه ورود معده به دیافراگم را بدهد. علت این اتفاق مشخص نیست. اما فتق هیاتال ممکن است ناشی از:
- تغییرات مربوط به سن در دیافراگم
- آسیب به ناحیه ، به عنوان مثال ، بعد از تروما یا انواعی از جراحی
- تولد با وقفه غیرمعمول و زیاد
- فشار مداوم و شدید بر ماهیچه های اطراف ، مانند سرفه ، استفراغ ، زور زدن در حین دفع ، ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین
عوامل خطر فتق هیاتال چیست
فتق هیاتال در چه افرادی شایع است:
- افراد ۵۰ سال یا بالاتر
- افراد چاق
تشخیص هرنی هیاتال
فتق هیاتال، اغلب با آزمایش یا روشی برای تعیین علت سوزش سر دل یا سینه یا درد قسمت فوقانی شکم تشخیص داده می شود. این آزمایشات شامل موارد زیر است:
- پرتونگاری دستگاه گوارش فوقانی: اشعه ایکس، بعد از نوشیدن مایع خاصی که سطح داخلی دستگاه گوارش را می پوشاند، گرفته می شود. این مایع، باعث می شود که پزشک تصویری از مری، معده و روده فوقانی را مشاهده کند.
- آندوسکوپی فوقانی: پزشک لوله ای نازک و انعطاف پذیر و مجهز به نور و دوربین (آندوسکوپ) را درون گلو قرار می دهد. با آندوسکوپی داخل مری و معده معاینه و التهاب بررسی می شود.
- مانومتری مری: این آزمایش انقباضات عضلانی ریتمیک در مری هنگام بلع را اندازه گیری می کند.مانومتری مری همچنین هماهنگی و نیروی عضلات مری را ، اندازه گیری می کند.
درمان فتق هیاتال چیست
اکثر مبتلایان به هرنی هیاتال هیچ علائمی را تجربه نمی کنند و نیازی به درمان ندارند. اگر علائمی مانند سوزش معده و رفلاکس اسید معده را تجربه میکنید، ممکن است به دارو یا جراحی نیاز داشته باشید.
درمان دارویی فتق هیاتال
اگر دچار سوزش معده و رفلاکس اسید هستید، پزشک می تواند موارد زیر را توصیه کند:
- آنتی اسیدهای خنثی کننده اسید معده : آنتی اسیدها ، مانند Mylanta ، Rolaids و Tums ، ممکن است تاثیر سریع داشته باشند. استفاده بیش از حد از آنتی اسیدها عوارض جانبی مانند اسهال یا مشکلات کلیوی ایجاد میکند.
- داروهایی برای کاهش تولید اسید: این داروها – که به عنوان مهار کننده های گیرنده H-2 شناخته شده اند – شامل سایمتیدین (تاگامت) ، فاموتیدین (پپسید) و نیزاتیدین (اکسید) هستند. انواع قوی تر با نسخه در دسترس هستند.
- داروهای مهارکننده تولید اسید و بهبود دهنده مری : این داروها که به عنوان مهار کننده های پمپ پروتون شناخته می شوند، نسبت به مهار کننده های گیرنده H-2 ، نوع قوی تری هستند و باعث بهبودی بافت مری آسیب دیده میشوند. مهارکننده های پمپ پروتون بدون نسخه شامل لانسوپرازول (Prevacid 24HR) و امپرازول (Prilosec ، Zegerid) هستند. انواع قوی تر با نسخه در دسترس قرار میگیرند.
جراحی فتق هیاتال
بعضی اوقات فتق هیاتال نیاز به جراحی دارد. جراحی برای افرادی مناسب است که با داروهای کمکی برای کاهش سوزش معده و ریفلاکس اسید درمان نمی شوند و یا دارای التهاب شدید یا تنگی مری هستند.
جراحی برای ترمیم فتق هیاتال شامل کشیدن معده به سمت شکم، کوچکتر کردن حفرهی دیافراگم، بازسازی اسفنکتر مری یا برداشتن کیسه فتق است.
جراح یک دوربین کوچک و ابزار مخصوص جراحی را از طریق چندین برش کوچک وارد شکم میکند. همزمان با این، جراح تصاویری داخل بدن را در مانیتور ویدیویی (جراحی لاپاروسکوپی) مشاهده می کند.
بعضی اوقات عمل جراحی با استفاده از یک برش در دیواره سینه (توراکوتومی) انجام می شود.
درمان خانگی فتق هیاتال
ایجاد چند تغییر در سبک زندگی به کنترل علائم ناشی از فتق هیاتال کمک میکند.
سعی کنید:
- به جای چند وعده غذایی بزرگ ، چند وعده غذایی کوچکتر در طول روز بخورید
- از مصرف غذاهایی که باعث سوزش معده می شوند مانند غذاهای چرب یا سرخ شده، سس گوجه فرنگی، الکل، شکلات، نعنا، سیر، پیاز و کافئین خودداری کنید.
- از خوابیدن بعد از غذا و یا خوردن در اواخر شب خودداری کنید
- غذا را حداقل دو تا سه ساعت قبل از خواب میل کنید.
- وزن سالم خود را حفظ کنید
- سیگار نکشید
- قسمت سر تختتان را ۶ اینچ (حدود ۱۵ سانتیمتر) بلندتر کنید
آمادگی برای ویزیت پزشک
احتمالاً به پزشک خانواده یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد.
اگر بعد از ایجاد تغییر در سبک زندگی و شروع مصرف دارو، همچنان دچار فتق هیاتال هستید و علائم وجود دارد، ممکن است به پزشک متخصص بیماریهای گوارشی (متخصص گوارش) ارجاع داده شوید.
کارهایی که میتوانید انجام دهید
- اطلاع از محدودیت های قبل از ویزیت: مانند کنترل رژیم غذایی قبل از ویزیت.
- نوشتن علائم: از جمله مواردی که ممکن است هنگام ویزیت پزشک مشاهده نشود.
- تهیه لیستی از همه داروهای مصرفی از جمله ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید
- نوشتن اطلاعات مهم پزشکی مثل شرایط
- نوشتن اطلاعات شخصی اصلی از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا در زندگی.
- نوشتن سوالاتی که باید از پزشک پرسید
- از یکی از آشنایان خود بخواهید تا همراه شما باشد و توصیه های پزشک را یادآوری کند.
سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
- چه عاملی باعث ایجاد فتق هیاتال من شده است؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟ آیا آمادگی خاصی برای آنها وجود دارد؟
- آیا به درمان نیاز دارم؟ راه های درمان و مزایا و خطرات هرکدام چیست؟
- من مشکلات جسمی دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین نحو این شرایط را مدیریت کنم؟
پزشک احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ گویی به این سوالات نیازمند صرف زمان بیشتر برای دستیابی به نتیجه مطلوب است. ممکن است از شما سؤال شود:
- چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟ آنها چقدر شدید هستند؟
- آیا علائم مداوم یا گاه به گاه بوده است؟
- اگر چه چیزی علائمتان را بهبود می بخشد؟