کارسینوم سلول مرکل چیست: آشنایی با علت، علائم و درمان

بررسی اجمالی

کارسینوم سلول مرکل نوعی سرطان پوست نادر است که به صورت ندول‌های گوشتی رنگ یا آبی-قرمز رنگ ظاهر می‌شود. و اغلب روی صورت، سر و گردن دیده می‌شود. کارسینوم سلول مرکل، کارسینوم نورواندوکرین پوست نیز نامیده می‌شود.

سندرم کارسینوم مرکل سل اغلب در افراد مسن دیده می‌شود. قرارگرفتن در معرض نور خورشید به صورت طولانی مدت یا سیستم ایمنی ضعیف ممکن است احتمال ابتلا به این سندرم را افزایش دهد.

این بیماری به سرعت رشد کرده و به قسمت‌های دیگر بدن نیز منتشر می‌شود. گزینه های درمانی برای این بیماری بیشتر به این بستگی دارد که آیا بیماری فراتر از پوست نیز منتشر شده است یا نه.

علائم کارسینوم سلول مرکل

اولیم علامت کارسینوم مرکل سل، وجود یک ندول(تومور) بدون درد و با رشد سریع روی پوست است. ندول ممکن است به رنگ پوست یا قرمز، آبی و یا بنفش باشد. این بیماری بیشتر روی پوست صورت گردن و سر رشد می‌کند. اما ممکن است به هرجایی از بدن منتشر شود. حتی جاهایی که در معرض نور خورشید نیست.

زمان مراجعه به پزشک

اگر شما متوجه خط و خال یا برجستگی شدید که به لحاظ اندازه، رنگ و سرعت رشد تغیراتی را نشان داد و با بعد از ضربه ای اندک به سادگی دچار خونریزی گردید. (مانند شستن پوست و یا اصلاح کردن) باید فورا به ملاقات پزشک بروید.

علل ابتلا به کارسینوم سلول مرکل

علت دقیق کارسینوم مرکل سل هنوز مشخص نیست. این بیماری از سلول‌های مرکل آغاز می‌شود. سلول‌های مرکل در قاعده بیرونی ترین لایه پوست یعنی اپیدرم یافت می‌شوند. سلول های مرکل به پایانه های عصبی در پوست متصل می شود و مسئول احساس لمس هستند.

اخیرا محققان متوجه شدند که نوعی ویروس شایع در ایجاد بیشتر موارد سندرم کارسینوم سلول مرکل دخالت دارد. این ویروس(پولیوماویروس مرکل سل) در پوست زندگی میکند و هیچ نشانه و علامتی ایجاد نمی‌کنند. چگونگی ایجاد این بیماری توسط این ویروس هنوز مشخص نیست. چون وجود ویروس در پوست شایع اما ایجاد شدن این بیماری نادر است، احتمالا ریسک فاکتورهای دیگری نیز در ایجاد این سرطان نقش دارند.

ریسک فاکتورها

عواملی که احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد شامل.:

مواجهه طولانی مدت با نور خورشید طبیعی یا مصنوعی . قرار گرفتن در معرض فرابنفش مانند نوری که از خورشید ساطع می شود و یا نور مربوط به تخت های برنزه، ریسک ابتلا به کارسینوم سلول مرکل را افزایش می دهد. بیشتر کارسینوم سلول مرکل روی بخش هایی از بدن ظاهر می شود که مداوم در معرض خورشید قرار دارد.
سیستم ایمنی ضعیف شده : افرادی با سیستم ایمنی ضعیف از جمله آن ها که به اچ آی وی مبتلا هستند، آن هایی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند یا آن هایی که به لوکمیای مزمن دچارند. بیشتر در خطر ابتلا به کارسینوم سلول مرکل قرار دارند.
سابقه ابتلا به سایر سرطان های پوست: کارسینوم سلول مرکل با ایجاد سایر سرطان های پوست مانند کارسینوم سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول بازال ارتباط دارد.
افزایش سن: ریسک ابتلا به کارسینوم سلول مرکل با افزایش سن افزایش می یابد. کارسینوم سلول مرکل در افراد بالای ۵۰ سال بیشترین شیوع را دارد اگر چه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
رنگ پوست روشن: کارسینوم سلول مرکل معمولا در افرادی اتفاق می افتد که رنگ پوست روشن دارند. افراد سفید پوست در مقایسه با سیاه پوستان بیشتر در خطر ابتلا به کارسینوم سلول مرکل قرار دارند.

عوارض

حتی با وجود درمان، کارسینومای سلول مرکل به خارج از پوست منتشر(متاستاز) می‌دهد. کارسینوم مرکل سل نخست به نزدیکترین گره‌های لنفی منتشر می‌شود. سپس ممکن است به مغز، استخوان‌ها، کبد یا شش‌ها منتشر شود. این نوع سزطان که به قسمت‌های دیگر بدن متاستاز می‌دهد درمان مشکلی دارد و ممکن است کشنده باشد.

پیشگیری از کارسینوم سلول مرکل

اگر چه قرار گرفتن در معرض خورشید به عنوان علت روشن کارسینوم سلول مرکل شناخته نشده است اما به عنوان فاکتور خطری برای ان شناخته می شود. تا جایی که می توانید کمتر در معرض خورشید قرار بگیرید زیا به این ترتیب ریسک سرطان کاهش می یابد.

سعی کنید در ساعات اوج تابش خورشید در معرض آن قرار نگیرید. خصوصا از ده صبح تا چهار بعد از ظهر. سعی کنید فعالیت های بیرون از خانه خود را در صبح زود یا ساعات دیگری از روز انجام دهید.
پوست و چشمان خود را محافظت کنید. از کلاه لبه پهن و عینک آفتابی با قابلیت محافظتی دربرابر اشعه ماورای بنفش استفاده کنید.
از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید. کرم ضد آفتاب شما باید حداقل اس پی اف ۳۰ را دارا باشد.حتی در روزهای ابری نیز از آن استفاده کنید. کرم ضد آفتاب خود را دو ساعت یک بار تمدید کنید. در صورت شنا کردن و یا تعریق با سرعت بیشتری کرم را ترمیم کنید.
مراقب تغییرات پوستی خود باشید. اگر متوجه خط، خال و یا برجستگی در حال تغییر ( به لحاظ اندازه و رنگ) شدید به پزشک مراجعه کنید. اغلب این تغییرات پوستی هرگز سرطانی نخواهند شد اما تشخیص سرطان در این مرحله شانس موفقیت درمان را افزایش می دهد.

تشخیص سندرم سلول مرکل

معاینه بالینی. پزشک پوست شما را از لحاظ داشتن خط و خال، جوش یا نقاط رنگی غیر معمول و دیگرتوده ها بررسی می‌کند.
برداشت نمونه ای پوست مشکوک. طی روشی که بیوپسی پوست نامیده می‌شود، پزشک تومور یا بخشی از تومور را از پوست بعنوان نمونه برمیدارد. نمنونه برای انالیزنشانه‌های سرطان به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

تعیین میزان گسترش بیماری

پزشک شما برای بررسی اینکه آیا سرطان فراتر از پوست نیز منتشر شده است یا خیر. از آزمایش‌های زیر استفاده می‌کند:

بیوپسی گره نگهبان. این روش برای بررسی اینکه آیا سرطان به گره لنفی منتشر شده است یا خیر، استفاده می‌شود. در این روش یک ماده رنگی نزدیک محل سرطان تزریق می‌شود. رنگ از طریق سیستم لنفاوی در رگ های لنفی جاری می‌شود. اولین گره لنفی که رنگ را دریافت کند، گره لنفی نگهبان نامید می‌شود. پزشک این گره‌های لنفی را خارج کرده و سلول‌های سرطانی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.
تست‌های تصویربرداری. پزشک برای بررسی احتمال متاستاز به دیگر ارگان‌ها، یک X-Ray یا سی تی اسکن از شکم و قفسه سینه نیز ممکن است تجویز کند.

همچنین تست‌های دیگر مثل توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و یا اسکن آکتروتید_ تستی که در آن یک ماده رادیواکتیو برای بررسی انتشار سرطان استفاده میشود._ ممکن است نیاز باشند.

درمان کارسینوم سلول مرکل

برای درمان عموما از روش‌های زیر استفاده می‌شود.

جراحی

در طی جراحی، پزشک تومور را همراه با مرز پوست طبیعی اطراف تومور از بین میبرد. اگر شواهدی از انتشار سرطان به گره لنفی در پوست اطراف تومور باشد، آن نیز از بدن خارج می‌شود.(دیسسکشن گره لنفی)

در بیشتر موارد پزشک از اسکالپل برای جراحی سرطان استفاده می‌کند. گاها ممکن است از روشی به نام جراحی موس(Mohs) استفاده شود. در جراحی موس لایه نازکی از بافت خارج میشود. تا از لحاظ داشتن سلول سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی شود. اگر سلول سرطانی دیده شود، پروسه جراحی دوباره تکرار می‌شود. تاجایی که دیگر در لایه پوستی اثری از سلول سرطانی دیده نشود. در این نوع جراحی، پوست نرمال کمتری از بین میرود و اسکار کمتری برجای میگذارد. اما باید از مرز پوستی بدون تومور مطمئن شد.

رادیوتراپی

این روش شامل هدایت پرتوهای پرانرژی مانند پرتوx و پروتون به سلول‌های سرطانی است. بیمار روی یک تخت قرار میگیرد. و یک دستگاه بزرگ دور بیمار حرکت کرده. و پرتوها را به طور دقیق به نقاطی از بدن بیمار هدایت میکند. گاها از رادیو تراپی بعد از جراحی استفاده میشود. تا سلول‌های سرطانی که بعد از عمل جامانده اند، از بین بروند.

برای افرادی که نمیتوان جراحی کرد، از رادیوتراپی برای درمان اصلی استفاده می‌کنند. از رادیو تراپی برای درمان انتشار سرطان نیز استفاده می‌کنند.

ایمونوتراپی

در این روش از داروها برای کمک به سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود. در بیشتر موارد از ایمونوتراپی برای درمان کارسینوم سلول مرکل انتشار یافته به قسمت‌های دیگر بدن استفاده می‌شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروهایی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. داروهای شیمی درمانی به صورت تزریق داخل وریدی یا قر یا هردو وجود دارند.

اغلب شیمی درمانی استفاده نمی‌شود. مگر اینکه کارسینوم سلول مرکل به گره‌های لنفی یا دیگر اندام‌های بدن منتشر شود. و یا بعد از درمان دوباره عود کند.

آماده شدن برای ملاقات با پزشک

اگر روی پوست شما خال، کک و مک و یا برجستگی وجود دارد که شمارا نگران می‌کند، به یک پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک به وجود سرطان پوست شک کند، شما را به پزشک متخصص پوست ارجاع می‌دهد.

قبل از ویزیت چه کارهایی انجام دهیم

هر علائمی که دارید یا یادداشت کنید. حتی علائمی که بی ربط بنظر می‌رسد.
اطلاعات شخصی کلیدی مانند استرس بسیار زیاد یا تغییرات اخیر زندگی خود را یادداشت کنید.
از هر دارو، ویتامین یا تقویت کننده‌ای که استفاده میکنید، لیست تهیه کنید.
همراه دوست یا اعضای خانواده خود به ویزیت پزشک بروید.
سوالاتی که در باره وضعیتتان برایتان پیش آمده رابنویسید.

چون زمان ویزیت پزشک محدود است، تهیه لیستی از سولات با ترتیب مهمترین به کم اهمیت تر مهم است. تعدادی از سوالات پایه درمورد کارسینوم سلول مرکل شامل:

علت ایجاد علائم من چیست؟
آیا ممکن است وضعیت من علت دیگری داشته باشد؟
به چه تست های تشخیصی نیاز دارم؟
گزینه های درمانی من شامل چیست؟
چگونه پاسخ من به درمان ارزیابی می‌شود؟
من بیماری دیگری نیز دارم. چگونه هردو را مدیریت کنم؟
آیا این شرایط عود خواهد کرد؟
آیا محدودیتی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
هزینه احتمالی تست و پوشش آن از نظر بیمه چگونه است؟
آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم؟

سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد

برای اولین بار چه زمانی متوجه علائم خود شدید؟
علائم شما در طی زمان چگونه تغییر کرد؟
آیا به نظرتان چیزی علائمتان را بهبود میبخشد؟
آیا مدت زمان زیادی در معرض آفتاب بوده اید . و یا از تخت برنزه استفاده کرده اید؟
آیا سابقه بیماری‌های پوستی مثل سرطان یا پسوریازیاس داشته اید؟ چه درمانی دریافت کرده‌اید؟
آیا بیماری ضعف سیستم ایمنی دارید؟ چه درمانی دریافت کرده اید؟
آیا هر بیماری دیگری داشته و درمان شده اید؟