یک داروی گیاهی قدیمی چینی که ابزاری در مبارزه با مالاریا بود، می‌تواند نقش عمده‌ای در یکی از مرگبارترین بیماری‌های دنیا-سل- داشته باشد.
این ترکیب، که آرتمیسینین نامیده می‌شود، از شاخه‌ای از گیاه افسنتین(گیاهی است دارویی و در طب سنتی برای دفع کرم روده استفاده می‌شده است) به عنوان آرتیمیسیا آنوا گرفته می‌شود،و شناختن آن به عنوان درمانی موثر برای مالاریا منجر به دریافت نوبل برای تو یویو (شیمی دان دارویی چینی) در سال ۲۰۱۵ شد . اخیرا تحقیقات نشان داده که این مولکول می تواند به ما در کنترل باکتری ایجاد کننده‌ی سل نیز، کمک کند .
تیم تحقیقاتی که توسط رابرت آبراموویچ، میکروبیولوژیست دانشگاه میشیگان، سرپرستی می شود، بیش از ۵۰۰۰۰۰ ترکیب را مورد آزمایش قرار داده و به این نتیجه رسیدند که آرتمینیسنین توانایی مسدود کردن سیستمی دفاعی که بوسیله مایکوباکتریوم توبرکلوزیا، باکتری ایجاد کننده‌ی سل، را داراست.
طبق گفته‌ی آبراموویچ هنگامی که این باکتری درحالت نهفته است، بسیار نسبت به آنتی‌بیوتیک ها مقاوم می‌شود.مسدود کننده های حالت نهفتگی باعث بیشتر شدن حساسیت این باکتری به این داروها شده و درمان را کوتاه تر می کنند .
Mtb(مایکوباکتریوم توبرکلوزیس) برای زنده ماندن در بدن میزبان های انسانی خود نیاز به اکسیژن دارد و در نتیجه یکی از کارهایی که سیستم ایمنی ما برای مقابله با آن انجام می دهد، محروم کردنش از اکسیژن با ساختن یک ساختار بافتی به نام گرانولوما است.
متاسفانه، انجام اینکار برای از بین بردن کامل Mtb که در حالت کم اکسیژنی وارد شرایط زنده ماندن می شود ، کافی نیست .
آبرامویچ می‌گوید:
“هنگامی که Mtb از اکسیژن محروم می شود، وارد یک حالت مقاومت می شود که از آن در مقابل یک محیط کم اکسیژن محافظ می کند.”
نتیجتا محققان به دنبال مولکولی بودند که بتواند باکتری را از اینکه حس کند اکسیژن کم شده ناتوان کند. ایده‌ی اصلی ناتوان کردن باکتری از مقاوم شدن و در نهایت آسیب پذیرکردن آن نسبت به آنتی بیوتیک ها است .
پس از بررسی حدودا ۵۴۰۰۰۰ مورد، آبرامویچ و تیمش دریافتند که شش مولکول مسدود کننده‌ی متنوع ، حساسیت به اکسیژن این باکتری را با روش های مختلفی مورد هدف قرار داده اند .
در مورد آرتمینیسینین، ترکیب به مولکولی به نام هم درون باکتری حمله می کند.
وقتی هم مختل می شود، به طور موثری حساسیت باکتری به اکسیژن را کاهش می دهد، که بر طبق فرضیه باعث افزایش آسیب پذیری به درمان های سل می شود .
آبرامویچ بیان می دارد:
“اگر Mtb به کمبود اکسیژن حساس نباشد، نمی تواند وارد مقاومت شده و خواهد مرد.”
به عبارت دیگر، آرتمیسینین می تواند به طور موثری تحویل آنتی بیوتیک های موجود را سرعت بخشد و در مورد سل پنجره ی درمانی کوتاه تر می تواند عامل اصلی تفاوت در درمان باشد .
با توجه به مکانیسم مقاومت باکتری، درمان بیماری حدود ۶ ماه وقت می برد که همین عامل باعث تبدیل سل به یک عفونت که بسیار سخت درمان می شود، شده است.
آبرامویچ می‌گوید:
“بیماران اغلب به علت طولانی بودن دوره ی درمان به رعایت پرهیز های غذایی اهمیتی نمی دهند .دوره ی درمان ناکامل، نقش بسیار مهمی در تکامل و گسترش بیماری سل مقاوم به چند دارو داشته است .”
با وجود اینکه این امر یک شروع امیدوار کننده است، دانشمندان اذعان دارند که تحقیقات زیادی باید انجام شود تا بتوان با قطعیت از آرتمیسینین در درمان سل استفاده کرد.
آبرامویچ در مصاحبه ای با لیا سرگوه اعلام کرد:
“ما باید بدانیم که آزمایشات در انسان ها راه درازی را در پیش داشته و ما باید مطالعات بیشتری طرح ریزی کنیم تا عملکرد متقابل ترکیبات همراه با داروهای ضد سل شناخته شده را مورد ارزیابی قرار دهیم .اگر ما از آرتمیسینین استفاده می کنیم، باید مطمئن شویم که مقاومت به دارو قابل گسترش نیست، زیرا این دارو برای بیماران مبتلا به مالاریا نیز استفاده می شود.”
اما علیرغم راه طولانی پیش رو،شکی نیست که این داروی گیاهی قدیمی چینی و پنج ترکیب یافت شده ی دیگر، اگر در مطالعات بعدی موثر و ایمن بودن آن ها ثابت گردد، می توانند از تعداد مرگ و میر بسیاری جلوگیری کنند.
در آخر آبرامویچ می گوید:
“دو میلیارد نفر در سراسر دنیا دارای Mtb هستند. این روش جدید درمان هیجان انگیز است زیرا راه جدید برای کشتن این باکتری به ما نشان می دهد.”
